NCQT, Author at Nghiên cứu quốc tế

Hình ảnh của Trung Quốc gặp thách thức sau sự cố tràn a-xít tại Zambia

Nguồn: James Palmer, “China Faces PR Challenge in Zambia”, Foreign Policy, 18/03/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Sự cố tràn chất thải a-xít từ một mỏ đồng thuộc sở hữu của Trung Quốc đã làm ô nhiễm tuyến đường thủy quan trọng nhất của Zambia.

Tiêu điểm tuần này: Vụ tràn a-xít nghiêm trọng tại một mỏ đồng Trung Quốc làm ô nhiễm một con sông ở Zambia; Trung Quốc tìm cách cản trở kế hoạch của liên danh do BlackRock đứng đầu nhằm mua lại cảng ở kênh đào Panama; Các khoản cắt giảm của chính quyền Trump đối với Đài Tiếng nói Hoa Kỳ (VOA) và Đài Á Châu Tự Do (RFA) làm tổn hại đến khả năng hiểu biết về Trung Quốc tại Mỹ. Continue reading “Hình ảnh của Trung Quốc gặp thách thức sau sự cố tràn a-xít tại Zambia”

Thế cân bằng chính trị ở Philippines bị phá vỡ sau vụ bắt giữ Duterte

Nguồn: Trần Tương Miếu, 陈相秒：首次出庭在即，杜特尔特命运如何？, Guancha, 14/03/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào tối muộn ngày 12/3 theo giờ địa phương, Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) đưa ra tuyên bố rằng cựu Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte đã chính thức bị ICC bắt giữ. Vào ngày 13, ICC cho biết, Duterte sẽ ra hầu tòa lần đầu tiên tại phiên điều trần đầu tiên của tòa án vào lúc 2 giờ chiều ngày 14/3 theo giờ địa phương. Trong tuyên bố ngày 12, ICC cũng bày tỏ lời cảm ơn đối với sự hỗ trợ của chính phủ Philippines.

Trước đó, khi Duterte lên đường tới La Hay, Tổng thống Philippines đương nhiệm Ferdinand Marcos Jr. đã phát biểu tại một cuộc họp báo rằng, vụ bắt giữ này phù hợp với cam kết của Philippines đối với Interpol. Ông cũng nhấn mạnh: “Chúng tôi không giúp đỡ ICC theo bất kỳ cách nào”. Continue reading “Thế cân bằng chính trị ở Philippines bị phá vỡ sau vụ bắt giữ Duterte”

Tại sao chiến tranh thuế quan của Trump không điên rồ như nhiều người nghĩ?

Nguồn: Yanis Varoufakis, “Donald Trump’s economic masterplan”, UnHerd, 12/02/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Trump đang lên kế hoạch cho một “cú sốc” đối nghịch lại “Cú sốc Nixon”.

Trước những động thái về mặt kinh tế của Trump, những nhà phê bình với quan điểm chính trị ôn hoà vừa tuyệt vọng vừa hy vọng rằng cơn sốt thuế quan của Trump sẽ sớm hạ nhiệt. Họ cho rằng, Trump sẽ tiếp tục khoa trương cho đến khi thực tế phơi bày ra sự thiếu cơ sở trong lập luận kinh tế của ông. Nhưng một điều mà họ không nhận ra: Nỗi ám ảnh của Trump với thuế quan lại chính là một phần trong một kế hoạch kinh tế toàn cầu dù tiềm ẩn nhiều rủi ro nhưng lại có nền tảng vững chắc. Continue reading “Tại sao chiến tranh thuế quan của Trump không điên rồ như nhiều người nghĩ?”

Trung Quốc sẵn sàng đối đầu trong cuộc chiến thương mại

Nguồn: James Palmer, “China Leans Into Trade War”, Foreign Policy, 11/03/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Các quan chức ở Bắc Kinh có thể sẵn sàng chiến đấu đến cùng, nhưng liệu công chúng Trung Quốc có như vậy?

Tiêu điểm tuần này: Bắc Kinh gia tăng giọng điệu cứng rắn trong cuộc chiến thương mại với Mỹ; Quốc hội Trung Quốc kết thúc kỳ họp Lưỡng hội thường niên; Chính phủ Trung Quốc ra mắt quỹ đầu tư mạo hiểm tập trung vào công nghệ và đổi mới. Continue reading “Trung Quốc sẵn sàng đối đầu trong cuộc chiến thương mại”

Những thách thức cốt tử trong việc tái thiết Trung Đông

Nguồn: Maha Yahya, “The Fatal Flaw of the New Middle East,” Foreign Affairs, 17/2/2025.

Biên dịch: Nguyễn Kế Thùy Linh

Trong 15 năm qua, Trung Đông đã bị tàn phá bởi chiến tranh, sự hủy diệt và làn sóng di cư ồ ạt. Hàng trăm nghìn người đã thiệt mạng khi các cuộc xung đột bùng nổ ở Gaza, Li-băng, Libya, Sudan, Syria và Yemen. Hàng triệu người khác buộc phải rời bỏ nhà cửa. Bạo lực đã đẩy lùi những tiến bộ về giáo dục, y tế và kinh tế, đồng thời tàn phá nhà cửa, trường học, bệnh viện, đường xá, đường sắt và mạng lưới điện. Đặc biệt, cuộc chiến ở Gaza đã gây ra hậu quả khốc liệt, đẩy các chỉ số kinh tế – xã hội của khu vực này trở về mức của năm 1955. Ngân hàng Thế giới và các tổ chức Liên Hợp Quốc ước tính rằng việc tái thiết Trung Đông và cung cấp đủ viện trợ nhân đạo sẽ tiêu tốn từ 350 đến 650 tỷ USD. Riêng Gaza cần ít nhất 40 đến 50 tỷ USD, theo nghiên cứu của Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc. Continue reading “Những thách thức cốt tử trong việc tái thiết Trung Đông”

Tác động từ sự trở lại của chính trị bộ lạc dưới thời Tổng thống Trump

Tác giả: Phạm Vũ Thiều Quang

Chủ nghĩa bộ lạc chính trị, đề cao bản sắc và lòng trung thành trong chính sách đối ngoại, đã trở lại trong nhiệm kỳ thứ hai của Tổng thống Donald Trump. Lập trường mới của Mỹ báo hiệu một tương lai bất định cho trật tự thế giới.

Ngay cả khi Tổng thống Donald Trump đã quay trở lại Nhà Trắng với những tiền lệ trong nhiệm kỳ đầu, vẫn còn rất nhiều băn khoăn về hướng đi mới của chính sách đối ngoại Mỹ. Nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump đã khiến cả nước Mỹ và cả thế giới bàng hoàng trước những quyết định cấp tiến, được cho là ưu tiên lợi ích nước Mỹ hơn là duy trì trật tự quốc tế dựa trên nguyên tắc hợp tác và tôn trọng lẫn nhau. Giờ đây, khi ông Trump trở lại, một số dấu hiệu cho thấy tư duy “bộ lạc” – ưu tiên bản sắc và lòng trung thành– đang được đẩy mạnh thêm lần nữa, làm khơi dậy lo ngại về một thế giới do Mỹ dẫn dắt theo hướng khó đoán. Continue reading “Tác động từ sự trở lại của chính trị bộ lạc dưới thời Tổng thống Trump”

Đạo luật CHIPS không thể giải quyết vấn đề của ngành chất bán dẫn Mỹ

Nguồn: Dư Bằng Côn, 余鹏鲲：特朗普和美国，只能“成功”一个, Sina Finance, 08/03/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào ngày 4/3 theo giờ địa phương, Tổng thống Mỹ D. Trump đã có bài phát biểu đầu tiên trước Quốc hội kể từ khi tái nhậm chức. Ông kêu gọi bãi bỏ “Đạo luật CHIPS” nằm trong Đạo luật CHIPS và Khoa học được thông qua trong nhiệm kỳ của Biden, đồng thời yêu cầu Quốc hội hủy bỏ việc tài trợ cho đạo luật này.

“Đạo luật CHIPS” là dự luật được cả hai đảng của Mỹ thông qua vào năm 2022, nhằm mục đích tăng cường việc sản xuất, nghiên cứu và cung ứng chất bán dẫn của Mỹ thông qua trợ cấp. Continue reading “Đạo luật CHIPS không thể giải quyết vấn đề của ngành chất bán dẫn Mỹ”

Ảo tưởng kinh tế của Trump đã bắt đầu gây tổn hại cho Hoa Kỳ

Nguồn: “Donald Trump’s economic delusions are already hurting America”, The Economist, 06/003/2025

Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Trong bài phát biểu trước Quốc hội vào ngày 4 tháng 3, Tổng thống Donald Trump đã vẽ nên một bức tranh tuyệt vời. Giấc mơ Mỹ, ông tuyên bố, đang trở thành hiện thực hơn bao giờ hết. Thuế quan của ông sẽ bảo vệ việc làm, khiến nước Mỹ giàu có hơn nữa và bảo vệ chính linh hồn nước Mỹ. Thật không may, trong thế giới thực, mọi thứ lại khác. Các nhà đầu tư, người tiêu dùng và các công ty cho thấy những dấu hiệu đầu tiên về sự chán nản với tầm nhìn của Trump. Với chủ nghĩa bảo hộ hung hăng và thất thường của mình, Trump đang đùa với lửa. Continue reading “Ảo tưởng kinh tế của Trump đã bắt đầu gây tổn hại cho Hoa Kỳ”

Lại thêm một quan chức cấp cao khác của Trung Quốc bị thanh trừng

Nguồn: James Palmer, “Another High-Ranking Chinese Official Falls”, Foreign Policy, 04/03/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Kim Tráng Long (Jin Zhuanglong) là ủy viên Quốc vụ viện mới nhất bị loại khỏi bộ máy trong chiến dịch thanh trừng đang tiếp diễn của Chủ tịch Tập Cận Bình.

Tiêu điểm tuần này: Người đứng đầu Bộ Công nghiệp và Công nghệ thông tin Trung Quốc bị loại khỏi bộ máy trong chiến dịch thanh trừng của Tập; Bắc Kinh đáp trả bằng các biện pháp trả đũa khi hàng hoá Trung Quốc bị Mỹ tăng thuế; Tập đoàn sản xuất chip TSMC của Đài Loan cam kết một khoản đầu tư lớn vào ngành chip bán dẫn ở Mỹ. Continue reading “Lại thêm một quan chức cấp cao khác của Trung Quốc bị thanh trừng”

‘Châu Âu đang mắc kẹt trong tư duy Chiến tranh Lạnh và NATO có thể giải thể trong tương lai’

Nguồn: Richard Sakwa, 【思想者茶座】|理查德·萨克瓦：“中国过去几周非常安静，这是明智的做法”, Guancha, 28/02/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào đúng kỷ niệm ba năm của cuộc xung đột Nga-Ukraine, Donald Trump – người vừa nhậm chức được một tháng – đã làm thay đổi mối quan hệ căng thẳng suốt ba năm qua giữa Mỹ và Nga bằng việc tổ chức cuộc hội đàm cấp cao với Nga và mở ra một cuộc chơi quyền lực mới giữa các cường quốc.

Liệu hòa bình giữa Nga và Ukraine có chuyển biến tốt đẹp hơn? Liệu châu Âu và Ukraine – những “đồng minh” bị Mỹ gạt sang một bên – có bao nhiêu năng lực để đảm bảo an ninh cho châu Âu? Là một nước lớn đại diện cho lợi ích của “phương Nam toàn cầu”, Trung Quốc sẽ đóng vai trò gì trong vấn đề này? Continue reading “‘Châu Âu đang mắc kẹt trong tư duy Chiến tranh Lạnh và NATO có thể giải thể trong tương lai’”

Trung Quốc sẽ phản ứng thế nào khi Trump bỏ rơi đồng minh?

Nguồn: James Palmer, “As Trump Abandons Allies, How Will China Respond”, Foreign Policy, 25/02/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Cách tiếp cận gây sốc của Mỹ khiến Bắc Kinh vừa thấy hài lòng vừa lo ngại.

Tiêu điểm tuần này: Tổng thống Mỹ Donald Trump đổi cách tiếp cận với đồng minh khiến Bắc Kinh vừa thấy hài lòng vừa thấy bất an; Trung Quốc thể hiện vị thế của mình thông qua các biện pháp kiểm soát hoạt động khai thác và chế biến tài nguyên đất hiếm; Hoãn tuyên án tội danh lừa đảo đối với tỉ phú Trung Quốc Quách Văn Quý. Continue reading “Trung Quốc sẽ phản ứng thế nào khi Trump bỏ rơi đồng minh?”

Thế giới hôm nay: 28/02/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Trong cuộc gặp với thủ tướng Anh Keir Starmer tại Nhà Trắng, Donald Trump cho biết Mỹ đang tiến gần một thỏa thuận thương mại với Anh “mà không cần áp thuế quan.” Về các cuộc đàm phán hòa bình ở Ukraine, thủ tướng Anh nói rằng ông muốn thấy một thỏa thuận bền vững “để ngăn Putin quay lại lần nữa.” “Tôi nghĩ ông ấy sẽ giữ lời,” ông Trump nói về Putin. Vào thứ Sáu, ông Trump sẽ gặp tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky.

Trước đó, ông Trump tuyên bố sẽ áp thuế 25% đối với tất cả hàng hóa nhập khẩu từ Mexico và Canada từ ngày 4 tháng 3, viện dẫn lý do hai nước này không kiểm soát được nạn buôn bán ma túy, đặc biệt là fentanyl, vào Mỹ. Ông cũng sẽ áp thuế bổ sung 10% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, gấp đôi mức thuế đã áp dụng hồi đầu tháng. Trung Quốc kêu gọi ông Trump giải quyết các vấn đề thương mại thông qua đối thoại. Continue reading “Thế giới hôm nay: 28/02/2025”

Thế giới hôm nay: 27/02/2025

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ukraine cho biết họ đã đạt được thỏa thuận “sơ bộ” với Mỹ về khai thác khoáng sản. Tổng thống Ukraine, Volodymyr Zelensky, có thể sẽ gặp Donald Trump vào thứ Sáu để hoàn tất thỏa thuận; ông Zelensky tuyên bố rằng thành công của thỏa thuận phụ thuộc vào cuộc đối thoại với ông Trump. Thỏa thuận dường như không bao gồm các đảm bảo an ninh mà Ukraine mong muốn. Hai nước sẽ thành lập một quỹ chung để thu và tái đầu tư doanh thu từ tài nguyên thiên nhiên của Ukraine.

Trong khi đó, ông Trump cho biết ông có kế hoạch áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu từ Liên minh châu Âu. Trong cuộc họp nội các đầu tiên của nhiệm kỳ thứ hai — có sự tham dự của Elon Musk — tổng thống Mỹ cáo buộc EU được thành lập để “làm khó” nước Mỹ. Ông Trump tuyên bố mức thuế này sẽ áp dụng đối với “xe hơi và tất cả các mặt hàng khác.” Continue reading “Thế giới hôm nay: 27/02/2025”

Vì sao Putin và Zelensky đều sẽ không dễ dàng thỏa hiệp?

Nguồn: Triệu Long, 赵隆：美俄关系重启？中国会面临怎样的局势？, Guancha, 20/02/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump công khai tuyên bố đã có cuộc đối thoại “hiệu quả” với Tổng thống Nga Vladimir Putin, thông tin xung quanh vấn đề Nga-Ukraine trở nên bùng nổ. Phó Tổng thống Mỹ JD Vance, tân Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Hegseth cùng Đặc phái viên Mỹ về Nga và Ukraine Kellogg đã nối nhau bày tỏ quan điểm tại châu Âu, đây gần như là một “sự sỉ nhục” đối với các nước đồng minh châu Âu.

Tiếp đó, vào ngày 18/2, Mỹ và Nga đã gặp nhau tại Saudi Arabia mà không có sự tham dự của châu Âu và Ukraine. Hai bên đều tỏ ra khá hài lòng với hơn 4 giờ đàm phán và đã đạt được đồng thuận về 4 nguyên tắc. Continue reading “Vì sao Putin và Zelensky đều sẽ không dễ dàng thỏa hiệp?”

So sánh kinh tế của Singapore và Sài Gòn năm 1965-1966

Tác giả: Leo Trần

Câu hỏi về tình trạng kinh tế của Sài Gòn thập niên 1960 và 1970, trong so sánh với các nước láng giềng, vẫn được độc giả người Việt trong ngoài nước quan tâm. Bài viết này sẽ so sánh tình trạng kinh tế của Singapore và Sài Gòn trong hai năm 1965 và 1966, một giai đoạn lịch sử quan trọng đối với cả hai thành phố. Bằng cách phân tích các chỉ số kinh tế chủ chốt và bối cảnh lịch sử, chính trị, xã hội, bài viết cố gắng xác định thành phố nào thịnh vượng hơn. Tác giả hy vọng có thể nhận được phản hồi và tranh luận để các bên tìm ra những bằng chứng vững chắc cho câu hỏi. Continue reading “So sánh kinh tế của Singapore và Sài Gòn năm 1965-1966”

Tập gửi thông điệp đến khu vực kinh tế tư nhân

Nguồn: James Palmer, “Xi Sends Message to China’s Private Sector”, Foreign Policy, 18/02/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Cuộc gặp với các CEO hàng đầu đánh dấu tầm quan trọng của giới doanh nhân đối với nền kinh tế – miễn là họ vẫn chịu tỏ ra “thần phục” Tập.

Tiêu điểm tuần này: Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình gửi đi thông điệp từ buổi gặp mặt các CEO hàng đầu trong khu vực tư nhân; Bắc Kinh vui mừng khi Elon Musk cắt giảm bộ máy chính phủ liên bang Mỹ; FDI vào Trung Quốc tiếp tục giảm. Continue reading “Tập gửi thông điệp đến khu vực kinh tế tư nhân”

Thuế thép của Trump và tác động đối với Trung Quốc

Nguồn: James Palmer, “What Trump’s Steel Tariffs Mean for China”, Foreign Policy, 11/02/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh đứng trước nguy cơ mất kênh tiếp cận gián tiếp vào thị trường Mỹ, nhưng điều này cũng khó mà làm suy yếu được ngành công nghiệp nặng của Trung Quốc.

Tiêu điểm tuần này: Thuế thép và nhôm của Mỹ khó làm lung lay vị thế thống trị của Trung Quốc trên thị trường toàn cầu; Trung Quốc có thể trở thành điểm đến hấp dẫn hơn cho nhân tài khoa học toàn cầu trong bối cảnh Mỹ cắt giảm tài trợ; Bắc Kinh dường như đang tăng cường sức ép nhằm dập tắt những lo ngại về thuốc generic sản xuất tại Trung Quốc. Continue reading “Thuế thép của Trump và tác động đối với Trung Quốc”

Trump muốn làm gì ở Mỹ Latinh?

Nguồn: Tiago Nogara, 蒂亚戈·诺加拉：关税威胁、移民驱逐……一顿操作猛如虎，特朗普在拉美意欲何为？, Guancha, 07/02/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Kể từ khi Trump tái đắc cử Tổng thống Mỹ, dư luận toàn cầu ngày càng quan tâm hơn đến những ảnh hưởng tới từ việc chủ nghĩa đơn phương của Mỹ có thể trở nên cực đoan hơn. Những lo ngại này không chỉ bắt nguồn từ các chính sách trong nhiệm kỳ trước của Trump, mà còn đến từ sự trỗi dậy của các chiến lược theo chủ nghĩa can thiệp và chủ nghĩa đơn phương trong những năm gần đây.

Xu thế đơn phương của Mỹ đang trở nên cực đoan, đặc biệt là ở Mỹ Latinh

Xét đến lời hứa dưới khẩu hiệu nổi tiếng “Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” (MAGA) trong chiến dịch tranh cử của Trump, những lo ngại này không phải là vô căn cứ. Continue reading “Trump muốn làm gì ở Mỹ Latinh?”

Trung Quốc phản ứng thận trọng trước thuế quan của Trump

Nguồn: James Palmer, “China Responds to Trump’s Tariffs With Caution”, Foreign Policy, 04/2/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh rốt cuộc là mục tiêu duy nhất của các mức thuế mới từ Mỹ cho đến thời điểm hiện tại.

Tiêu điểm tuần này: Mức thuế 10% áp lên hàng hóa Trung Quốc xuất khẩu sang Mỹ bắt đầu có hiệu lực; Những động thái ban đầu của chính quyền Trump tiềm ẩn rủi ro an ninh quốc gia mà Trung Quốc có thể lợi dụng; Vẫn còn nhiều câu hỏi xoay quanh mô hình AI mới của công ty Trung Quốc DeepSeek. Continue reading “Trung Quốc phản ứng thận trọng trước thuế quan của Trump”

DeepSeek gây chia rẽ giữa giới cầm quyền và các ông trùm công nghệ Mỹ

Nguồn: Diêu Húc, Khâu Lệ, 美国观察｜DeepSeek引发全球人工智能“技术-市场-政治”冲击波产生了何种影响？, fddi.fudan.edu.cn (Fudan Development Institute), 02/02/2025 (lược dịch).

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào đầu năm Ất Tỵ, công ty AI Trung Quốc DeepSeek với những đột phá về công nghệ và mô hình kinh doanh đổi mới đã trở thành tâm điểm chú ý trong bối cảnh phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) toàn cầu, thậm chí còn đưa hợp tác và cạnh tranh về AI giữa Trung Quốc và Mỹ lên một tầm cao mới.

Trong bài báo trang nhất được xuất bản vào ngày 31/1, SemiAnalysis, một tổ chức nghiên cứu nổi tiếng trong lĩnh vực bán dẫn và AI, cho rằng DeepSeek không phải là tin tức “mới” đối với những người quan tâm đến lĩnh vực này: “DeepSeek rất có năng lực, nhưng phần lớn công chúng Mỹ không mấy quan tâm. Khi thế giới cuối cùng đã chú ý đến nó, thì nó chỉ còn là sự cường điệu hóa và không phản ánh đúng thực tế.” Điều này thể hiện DeepSeek đã tìm kiếm danh tiếng từ lâu, đồng thời cũng phản ánh sức ảnh hưởng lớn lao đằng sau việc đột ngột trở nên nổi tiếng. Continue reading “DeepSeek gây chia rẽ giữa giới cầm quyền và các ông trùm công nghệ Mỹ”