Author: NCQT

Israel thực sự muốn gì ở Gaza?

Nguồn: Meir Ben-Shabbat và Asher Fredman, “What Israel Wants”, Foreign Policy, 12/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Các sự kiện ngày 7 tháng 10 năm 2023 đã làm Israel chấn động đến tận cốt lõi. Cuộc tấn công tàn bạo của Hamas—làm khoảng 1.200 người chết và hàng trăm người khác bị bắt làm con tin—đã làm cho các nhà lãnh đạo và công dân Israel thấy rõ rằng đất nước này phải thay đổi cách tiếp cận an ninh quốc gia để đảm bảo sự sống còn của mình. Đối với nhiều người Israel, ngày 7 tháng 10 đã chứng minh rằng việc kiềm chế các nhóm như Hamas hoặc chấp nhận sự tồn tại của chúng dọc biên giới Israel mà không làm ảnh hưởng đến an toàn của đất nước là điều không thể. Continue reading “Israel thực sự muốn gì ở Gaza?”

Trung Quốc muốn có một căn cứ quân sự ở trung tâm Thái Bình Dương

Nguồn: “China wants a military base in the heart of the Pacific”, The Economist, 09/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Năm 1942, những dãy núi trên đảo Guadalcanal đã chứng kiến các cuộc giao tranh giáp lá cà giữa lính thủy đánh bộ Mỹ và lính Nhật. Vào ngày 10 tháng 9 tới, hòn đảo này sẽ lại là nơi diễn ra một cuộc đấu địa chính trị khác, khi các nhà lãnh đạo của các quốc đảo Thái Bình Dương, cùng với Úc và New Zealand, tề tựu tại Honiara, thủ đô của Quần đảo Solomon, để tham dự hội nghị thượng đỉnh thường niên. Continue reading “Trung Quốc muốn có một căn cứ quân sự ở trung tâm Thái Bình Dương”

Các khu lừa đảo là nguyên nhân thực sự của xung đột Thái Lan – Campuchia?

Nguồn: Lindsey Kennedy và Nathan Paul Southern, “Are Scam Compounds the Real Cause of Thailand-Cambodia Fighting?”, Foreign Policy, 12/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

O’Smach, một thị trấn nằm ở biên giới phía Bắc của Campuchia, đã trở thành một thị trấn ma vào ngày 28 tháng 7. Sau năm ngày giao tranh dữ dội với Thái Lan, bùng phát sau nhiều tháng căng thẳng về lãnh thổ tranh chấp, hơn 260.000 người ở cả hai bên biên giới đã phải rời bỏ nhà cửa. Các gia đình đã tháo chạy khỏi các làng lân cận đến các trại tạm bợ. Khi một người đàn ông lớn tuổi ở lại chỉ vào những thiệt hại do pháo kích gây ra cho nhà người hàng xóm, một drone xuất hiện trên đầu, khiến ông phải chạy vào con hào mà ông đã đào trong sân nhà.

Không phải ai cũng có cơ hội chạy trốn. Cuộc điều tra dân số năm 2019 của Campuchia cho thấy dân số O’Smach chỉ hơn 9.850 người, nhưng con số đó không bao gồm các khu phức hợp văn phòng-ký túc xá giống như nhà tù đã xuất hiện ở đây trong năm năm qua, với sức chứa thêm 10.000 người. Continue reading “Các khu lừa đảo là nguyên nhân thực sự của xung đột Thái Lan – Campuchia?”

Chung sống cùng bất an: Một góc nhìn mới về an ninh quốc tế

Tác giả: Ngô Di Lân

Trong lĩnh vực chính trị quốc tế, hiếm có khái niệm nào được đề cập thường xuyên và có sức nặng hơn từ khóa “an ninh”. Mọi quốc gia, từ cường quốc tới nước nhỏ đều đề cao  “an ninh quốc gia”, “an ninh kinh tế”, “an ninh công nghệ”, hay thậm chí là cả “an ninh tư tưởng”.

Tuy nhiên, có một nghịch lý đáng chú ý là: các quốc gia càng hùng mạnh dường như lại càng bất an. Mỹ hiện là quốc gia hùng mạnh nhất trong lịch sử, với lợi thế được bao bọc bởi hai đại dương, sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn bậc nhất và một hệ thống liên minh quân sự phủ khắp năm châu. Mặc dù vậy, trong đời sống chính trị Mỹ, cảm giác bị đe dọa vẫn hiện hữu một cách sâu sắc: từ nỗi lo về sự trỗi dậy của Trung Quốc, sự trở lại của Nga ở Đông Âu, cho đến các mối đe dọa từ khủng bố, vấn đề nhập cư và sự phát triển của trí tuệ nhân tạo. Continue reading “Chung sống cùng bất an: Một góc nhìn mới về an ninh quốc tế”

Sử dụng drone trong hoạt động tội phạm ở Mỹ Latinh: Hiện tại và tương lai

Nguồn: Henry Ziemer, “The Future of Criminal Drone Use in Latin America”, War on the Rocks, 09/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Hai câu chuyện gây sốc báo hiệu rằng việc các nhóm tội phạm ở Châu Mỹ – Latinh sử dụng drone đang bước vào một lãnh địa mới và nguy hiểm. Gần đây nhất, tờ Intelligence Online đưa tin rằng một cuộc điều tra chung của Ukraine và Mexico đã phát hiện một số trường hợp các cá nhân có liên hệ với các băng đảng Mexico gia nhập Binh đoàn Quốc tế Ukraine để tích lũy kinh nghiệm sử dụng drone vũ trang. Theo báo cáo, cuộc điều tra cũng tìm thấy dấu hiệu cho thấy các thành viên của các nhóm nổi dậy Colombia có thể đã làm điều tương tự với ý định mang những kỹ năng này trở lại Tây Bán cầu. Nga cũng bị cáo buộc đã cung cấp khóa huấn luyện cho các nhóm phi nhà nước ở Colombia. Continue reading “Sử dụng drone trong hoạt động tội phạm ở Mỹ Latinh: Hiện tại và tương lai”

Từ nền kinh tế kiều hối đến mục ruỗng chính trị: Nepal tìm lối thoát trong đống tro tàn

Nguồn: Lương Đan Mị, 梁丹媚：尼泊尔今天的局面，是“制度错配”的必然产物, Guancha, 13/09/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào tháng 9/2025, cung điện Singha Durbar – trái tim của Nepal – đã chìm trong biển lửa. Cung điện hành chính hàng trăm năm tuổi này, cùng Tòa nhà Quốc hội và Tòa án Tối cao, đã bị thiêu rụi trong biển lửa của các cuộc biểu tình của người dân. Hàng chục ngàn người biểu tình, nhiều người còn trẻ như chính đất nước này, đã tràn ra đường phố.

Cơn bão chính trị nhanh chóng được giới truyền thông gọi là “Cuộc biểu tình của Gen Z” này đã lan rộng khắp đất nước với tốc độ đặc trưng của thời đại kỹ thuật số. Cuối cùng, một số bộ trưởng, trong đó có Bộ trưởng Bộ Nội vụ, đã từ chức, và Thủ tướng Oli cũng buộc phải rời bỏ chức vụ. Continue reading “Từ nền kinh tế kiều hối đến mục ruỗng chính trị: Nepal tìm lối thoát trong đống tro tàn”

Ý nghĩa thực sự đằng sau cuộc diễu binh của Trung Quốc

Nguồn: James Palmer, “No New World Order Here”, Foreign Policy, 09/09/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Cuộc diễu binh của Trung Quốc chỉ là một dịp khác để khoa trương mối quan hệ lâu dài với Triều Tiên và Nga.

Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc khoa trương mối quan hệ với Triều Tiên và Nga tại cuộc diễu binh; Hàn Quốc xoay sở trong thế lưỡng nan ngoại giao; Dự báo thị trường xe điện của Trung Quốc hạ nhiệt.

Bắc Kinh khoa trương các đối tác tại cuộc diễu binh

Trong lễ kỷ niệm 80 năm chiến thắng Nhật Bản trong Thế chiến II vào tuần trước, Trung Quốc đã phô diễn cả vũ khí mới lẫn các đồng minh địa chính trị lâu đời. Continue reading “Ý nghĩa thực sự đằng sau cuộc diễu binh của Trung Quốc”

Tại sao thế giới lại quay lưng với các tổ chức phi chính phủ?

Nguồn: Suparna Chaudhry, “Why the World Turned on NGOs”, Foreign Policy, 08/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Chỉ trong chín tháng, chính quyền Trump đã tàn phá bối cảnh ngành viện trợ phát triển, giải tán Cơ quan Phát triển Quốc tế Mỹ (USAID) và cắt giảm gần như toàn bộ ngân sách viện trợ nước ngoài của Mỹ. Điều này đã gây ra một vấn đề cho các tổ chức phi chính phủ (NGO) làm việc trong lĩnh vực phát triển trên toàn thế giới, làm trật bánh hàng thập kỷ nỗ lực để tăng cường tiếp cận y tế, thực phẩm, giáo dục và quản trị tốt hơn. Ảnh hưởng này tác động không đồng đều ở khắp khu vực Nam bán cầu, nơi các đợt cắt giảm này chắc chắn sẽ làm xói mòn kiến thức tích lũy của các tổ chức và phá vỡ tiến trình phát triển. Continue reading “Tại sao thế giới lại quay lưng với các tổ chức phi chính phủ?”

Chân dung tân thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul

Nguồn: Susannah Patton, “Who is Thailand’s new Prime Minister, Anutin Charnvirakul?”, The Interpreter, 08/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cú ngã ngựa chính trị chóng vánh của hai thủ tướng Thái Lan trong hai năm đã mở đường cho người thứ ba: Anutin Charnvirakul, lãnh đạo của đảng lớn thứ ba trong quốc hội Thái Lan, Bhumjai Thai.

Anutin là ai và việc ông được bổ nhiệm nói lên điều gì về sự ổn định chính trị của Thái Lan trong tương lai? Continue reading “Chân dung tân thủ tướng Thái Lan Anutin Charnvirakul”

Từ lễ diễu binh 2/9 đến ‘bảo hiểm chiến lược’: Bài toán ‘không liên minh’ của Việt Nam

Tác giả: Nguyễn Trường Giang

Lễ diễu binh kỷ niệm Quốc khánh lần thứ 80 tại Hà Nội ngày 2/9/2025 không phải là bước khởi đầu cho một liên minh quân sự nào. Đó giống như khoản “phí bảo hiểm” – khoản mà Việt Nam trả cho chính sách ngoại giao quốc phòng đa hướng, nhằm duy trì tự chủ chiến lược trong bối cảnh cạnh tranh giữa các cường quốc ngày càng gay gắt.

Hàng chục nghìn người đã tập trung tại Quảng trường Ba Đình để theo dõi cuộc diễu binh lớn nhất trong nhiều thập kỷ, với đội hình xe tăng, khí tài và phi đội bay phô diễn năng lực và quyết tâm. Thông điệp rất rõ ràng: sức mạnh ở trong nước, sự kiềm chế ở bên ngoài. Báo chí quốc tế cũng phản ánh điều này: AP nhấn mạnh quy mô và cách dàn dựng ở Ba Đình, trong khi Al Jazeera ghi nhận bầu không khí và cách nhà nước tính toán thông điệp đối ngoại. Continue reading “Từ lễ diễu binh 2/9 đến ‘bảo hiểm chiến lược’: Bài toán ‘không liên minh’ của Việt Nam”

Giới hạn của mối quan hệ ‘không giới hạn’ giữa Tập và Putin

Nguồn: Ruby Osman và Dan Sleat, “The Limits of Xi and Putin’s “No-Limits” Partnership”, Project Syndicate, 03/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Rất nhiều thứ đã thay đổi kể từ lần cuối cùng Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Nga Vladimir Putin đứng cạnh nhau trên Quảng trường Thiên An Môn vào năm 2015. Khi họ lặp lại điều đó trong tuần này, họ được cho là những đối tác bình đẳng. Nhưng, tất nhiên, thực tế phức tạp hơn nhiều.

Quan điểm thông thường là Trung Quốc đã củng cố vị thế của mình như một đối tác thống trị, đặc biệt kể từ cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Rốt cuộc, hiện nay Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Nga, chiếm hơn một nửa tổng kim ngạch nhập khẩu của Nga vào năm 2023, trong khi Nga thậm chí không nằm trong top 5 của Trung Quốc. Trong khi Nga phụ thuộc vào Trung Quốc để bán khoảng một nửa lượng dầu thô xuất khẩu, những giao dịch này chỉ chiếm 17,5% tổng lượng dầu nhập khẩu của Trung Quốc. Nói một cách đơn giản, Nga cần Trung Quốc để duy trì nền kinh tế của mình. Continue reading “Giới hạn của mối quan hệ ‘không giới hạn’ giữa Tập và Putin”

Thủ tướng mới của Thái Lan “thân Trung” đến mức nào?

Nguồn: Nhạc Hán, 岳汉：泰国新总理，比他信更“友华”？, Guancha, 06/09/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Mọi thứ ở Thái Lan đã đổi thay.

Thaksin đã cùng Paetongtarn rời Thái Lan bằng máy bay, đầu tiên là đến Singapore, rồi sau đó là đến Dubai. Anutin Charnvirakul – một chính khách người Thái gốc Hoa thuộc phe bảo hoàng, tổ tiên ở Tân Hội, Giang Môn, Quảng Đông – đã nhanh chóng trở thành Thủ tướng Thái Lan. Sau khi Anutin đắc cử, phía Trung Quốc lập tức gửi lời chúc mừng nồng nhiệt, trong đó bao gồm một thông điệp dài về “Trung-Thái như người một nhà”. Ngay khi còn đang tiếc nuối vì Paetongtarn phải rời ghế, người Trung Quốc chợt nhận ra rằng: Người vừa lên thay dường như còn thân Trung Quốc hơn cả Paetongtarn. Continue reading “Thủ tướng mới của Thái Lan “thân Trung” đến mức nào?”

Quân đội Trung Quốc giờ đã dẫn đầu?

Nguồn: Sam Roggeveen, “China’s Military Is Now Leading”, Foreign Policy, 03/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Hiện tại, nhiều người đã chấp nhận rằng câu chuyện mà các quốc gia phương Tây từng kể về sự phát triển công nghệ của Trung Quốc – rằng nước này chỉ là một kẻ bắt chước công nghệ phương Tây, ăn cắp tài sản trí tuệ, và thành công của họ là nhờ trợ cấp lãng phí từ nhà nước – đã không còn phù hợp. Câu chuyện này vẫn còn một số yếu tố đúng, nhưng ít đúng hơn so với trước đây. Ngày nay, Trung Quốc là một nước đổi mới và dẫn đầu về công nghệ trong các lĩnh vực như robot, xe điện, lò phản ứng hạt nhân, năng lượng mặt trời, máy bay không người lái, đường sắt cao tốc, và AI. Continue reading “Quân đội Trung Quốc giờ đã dẫn đầu?”

Mâu thuẫn quan hệ Trung – Nga nhìn từ Hội nghị Thượng đỉnh SCO

Nguồn: James Palmer, “Putin Pays Homage at Xi’s Summit”, Foreign Policy, 02/09/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh nhanh chóng lấn át vai trò của Moscow tại Trung Á.

Tiêu điểm tuần này: Hội nghị Thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) bế mạc; Bắc Kinh tổ chức diễu binh; Tổng thống Trump đột ngột thay đổi quan điểm về thị thực của sinh viên Trung Quốc.

Quan hệ Trung – Nga thể hiện qua Hội nghị Thượng đỉnh SCO

Cuối tuần qua, Trung Quốc đã đón tiếp 20 nhà lãnh đạo nước ngoài tại Thiên Tân trong khuôn khổ Hội nghị Thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO), mục đích gửi đi thông điệp đoàn kết giữa các đồng minh và đối tác, trái ngược lại với những đòn công kích của Mỹ dưới thời Tổng thống Donald Trump nhắm vào chính bạn bè của mình. Continue reading “Mâu thuẫn quan hệ Trung – Nga nhìn từ Hội nghị Thượng đỉnh SCO”

Điều gì đang hạn chế sức mạnh của Ukraine?

Nguồn: Nataliya Gumenyuk, “The Real Limits of Ukrainian Power”, Foreign Affairs, 29/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Hội nghị thượng đỉnh ngày 15 tháng 8 ở Alaska giữa Tổng thống Nga Vladimir Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump thất bại trong việc chấm dứt cuộc chiến của Nga tại Ukraine không có gì đáng ngạc nhiên. Rõ ràng là Putin đã không sẵn sàng đưa ra bất kỳ điều khoản nào có thể giúp thiết lập một nền hòa bình đáng tin cậy. Một cuộc họp cách xa hàng nghìn dặm so với khu vực xung đột và không có sự tham gia của Ukraine, khó có thể mang lại một kết quả có ý nghĩa. Hơn hết, nó hầu như không liên quan gì đến những gì đang diễn ra tại chính Ukraine. Continue reading “Điều gì đang hạn chế sức mạnh của Ukraine?”

Đông Nam Á im lặng chịu đựng các chiến dịch tấn công mạng của Trung Quốc

Nguồn: Gatra Priyandita, “Silence as strategy: Southeast Asia and China’s persistent cyber campaigns”, The Strategist, 01/09/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Việc Google tiết lộ rằng Trung Quốc đã tiến hành một chiến dịch gián điệp mạng nhắm vào các nhà ngoại giao Đông Nam Á không có gì đáng ngạc nhiên. Các chiến dịch tấn công mạng do nhà nước hậu thuẫn đã trở thành một đặc điểm cố hữu trong bối cảnh an ninh của khu vực, và Trung Quốc từ lâu đã là một trong những quốc gia năng động nhất. Thông tin này quan trọng không phải vì tính mới mẻ mà vì tính rõ ràng: nó là sự xác nhận từ một chủ thể thương mại đáng tin cậy rằng các chiến dịch như vậy đang diễn ra, có mục tiêu rõ ràng và tinh vi. Điều này củng cố những gì các cơ quan an ninh đã biết, đồng thời cung cấp một câu chuyện công khai dựa trên các phân tích thương mại thay vì thông tin tình báo nhạy cảm. Continue reading “Đông Nam Á im lặng chịu đựng các chiến dịch tấn công mạng của Trung Quốc”

Tại sao Trung Quốc quan tâm đến chính trường New York?

Nguồn: James Palmer, “Why Does China Care About New York Politics”, Foreign Policy, 26/08/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Những nỗ lực nhằm gây ảnh hưởng của Bắc Kinh có thể diễn ra ở phạm vi nhỏ đến mức khó ngờ.

Tiêu điểm tuần trước: Bê bối hối lộ ở New York thúc đẩy việc giám sát các hoạt động gây ảnh hưởng của Trung Quốc; Bắc Kinh chuẩn bị cho lễ diễu binh; Nvdia tạm dừng sản xuất chip H20.

Bê bối hối lộ nêu bật ảnh hưởng của Trung Quốc

Tuần trước, bà Winnie Greco – cố vấn người Mỹ gốc Hoa của Thị trưởng New York Eric Adams và của cựu Giám đốc phụ trách các vấn đề châu Á của thành phố lúc bấy giờ – vừa trở thành tâm điểm khi đưa cho phóng viên một phong bì tiền mặt đựng trong túi khoai tây chiên, có vẻ như là một nỗ lực nhằm hối lộ. Continue reading “Tại sao Trung Quốc quan tâm đến chính trường New York?”

Năm thay đổi lớn tái định hình xã hội toàn cầu trong tương lai

Nguồn: Jeffrey Sachs, 杰弗里·萨克斯：五大变化将激进重塑全球格局, Guancha, 27/08/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào ngày 23/8, Hội nghị Quốc tế lần thứ 12 của Viện Chính sách Công (IPP) thuộc Đại học Công nghệ Hoa Nam, với chủ đề “Tái định hình Hiện đại hóa: Trung Quốc và phương Nam toàn cầu”, đã được tổ chức tại cơ sở Ngũ Sơn của trường. Giáo sư Jeffrey Sachs – nhà kinh tế học nổi tiếng, Giám đốc Trung tâm Phát triển Bền vững thuộc Đại học Columbia – đã có bài phát biểu quan trọng với chủ đề “Thế giới năm 2050: Một số góc nhìn định lượng”. Continue reading “Năm thay đổi lớn tái định hình xã hội toàn cầu trong tương lai”

Đằng sau việc Singapore huỷ kế hoạch đặt căn cứ tiêm kích ở Guam

Nguồn: Ian Seow Cheng Wei, “What’s Behind the Cancellation of Singapore’s Fighter Jet Basing in Guam”, The Diplomat, 27/08/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Cả hai quốc gia đều được cho là có những lí do chính đáng để gác lại thoả thuận thiết lập căn cứ thường trực cho tiêm kích F-15 của Không quân Singapore (RSAF).

Dù có diện tích nhỏ và không có vị thế đồng minh, nhưng Singapore là một trong số ít quốc gia trên thế giới có hiện diện quân sự lâu dài trên đất Mỹ. Từ thập niên 1990, Singapore đã triển khai tiêm kích và trực thăng đến Mỹ để huấn luyện vì Mỹ có không phận lớn và vì cơ hội học hỏi kinh nghiệm thực tiễn tốt nhất từ Không quân Mỹ. Các biệt đội này giúp Không quân Cộng hoà Singapore (RSAF) có thể tiến hành những cuộc tập trận phức tạp vốn không thể thực hiện được trong điều kiện không phận hạn chế của Singapore, qua đó đóng góp vào khả năng sẵn sàng tác chiến. Hiện nay, Singapore có ba biệt đội RSAF tại Mỹ: hai ở Arizona và một ở Idaho. Continue reading “Đằng sau việc Singapore huỷ kế hoạch đặt căn cứ tiêm kích ở Guam”

Bộ phim đánh thức nỗi sợ chiến tranh của Đài Loan

Nguồn: Jane Rickards, “As Taiwanese finally begin imagining war, a TV series depicts it for them”, The Strategist, 26/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Thật kỳ lạ khi hầu hết người dân Đài Loan, những người đã phải sống chung với mối đe dọa chiến tranh từ Trung Quốc trong nhiều thập kỷ để giành lấy họ và hòn đảo của họ, lại không mấy bận tâm đến khả năng đó. Trong nhiều thập kỷ, đây dường như chỉ là điều không thể tưởng tượng được.

Tuy nhiên, vài năm gần đây, một số người đã bắt đầu nghĩ về viễn cảnh đó và thảo luận với bạn bè. Và giữa chuyển biến văn hóa này, một bộ phim truyền hình đã xuất hiện, khắc họa chính những điều họ đang tưởng tượng. Continue reading “Bộ phim đánh thức nỗi sợ chiến tranh của Đài Loan”