Author: NCQT

Một số động thái liên quan đến thuế quan Mỹ – Trung dù không có đàm phán

Nguồn: James Palmer, “No Talk, but Some Action on U.S.-China Tariffs”, Foreign Policy, 29/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh bác bỏ tuyên bố của ông Trump về các cuộc đàm phán thương mại đang diễn ra giữa hai nước.

Tiêu điểm tuần này: Tổng thống Mỹ Donald Trump đưa ra phát ngôn mơ hồ về các cuộc đàm phán thuế quan với Trung Quốc; Giá thực phẩm ở Trung Quốc có thể tăng do thương chiến; Hạn chế mới của Mỹ đối với chip tác động đến cả những công nghệ kém tiên tiến hơn (so với trước đây), trong đó có dòng chip H20 của Nvidia. Continue reading “Một số động thái liên quan đến thuế quan Mỹ – Trung dù không có đàm phán”

Kỷ niệm ngày Sài Gòn thất thủ: Phải thận trọng với mong muốn giữ thể diện bằng mọi giá

Nguồn: Jonah Shrock, “On the Anniversary of the Fall of Saigon, Beware of the Desire to Save Face at All Costs”, The HKS Student Policy Review, 30/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Đúng ngày này 50 năm trước, Sài Gòn rơi vào tay quân đội Bắc Việt, từ đó chính thức biến cuộc phiêu lưu sai lầm kéo dài hàng thập kỷ của Mỹ tại Việt Nam thành một thất bại. Một sự thật đáng ngại là quá trình đưa ra quyết định trong thời chiến phần lớn không dựa trên việc liệu Mỹ có khả năng giành chiến thắng hay không, hay thậm chí, liệu Việt Nam có quan trọng về mặt chiến lược hay không. Thay vào đó, các nhà hoạch định chính sách ở Washington đã chọn leo thang xung đột, chủ yếu dựa trên cơ sở rằng: Thất bại sẽ ảnh hưởng đến danh tiếng, và theo đó là mức độ khả tín của Mỹ. Nếu Hoa Kỳ từ bỏ, các cường quốc khác sẽ nghi ngờ quyết tâm của Mỹ. Continue reading “Kỷ niệm ngày Sài Gòn thất thủ: Phải thận trọng với mong muốn giữ thể diện bằng mọi giá”

Bất ngờ chiến lược trong quan hệ quốc tế và một số hàm ý chính sách

Tác giả: TS Vũ Lê Thái Hoàng & TS Ngô Di Lân

Bất ngờ chiến lược đang nổi lên như một trong những vấn đề then chốt trong quan hệ quốc tế đương đại, đặc biệt trong bối cảnh trật tự thế giới đang trải qua biến chuyển sâu sắc với nhiều yếu tố bất định, khó lường. Các cuộc xung đột trên thế giới hiện nay cho thấy, ngay cả quốc gia có tiềm lực lớn về quốc phòng – an ninh và công nghệ vẫn có thể bị động trước bất ngờ chiến lược mang tầm ảnh hưởng sâu rộng. Việc nghiên cứu toàn diện về bất ngờ chiến lược có ý nghĩa quan trọng, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới. Continue reading “Bất ngờ chiến lược trong quan hệ quốc tế và một số hàm ý chính sách”

Về chính sách đối ngoại của Giáo hoàng Francis

Nguồn:  Victory Gaetan, “The Pope’s Foreign Policy”, Foreign Affairs, 25/04/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Cách Đức Giáo hoàng Francis mở rộng và biến đổi phạm vi ảnh hưởng toàn cầu của Vatican.

Sau khi Đức Giáo hoàng Francis qua đời, vào ngày 21 tháng 4, phần lớn sự chú ý của thế giới tập trung vào tính cách của ông: sự khiêm tốn, sự hài hước, phong cách quản lý thực tiễn. Tất cả những đức tính đó sẽ theo ông xuống mồ. Trong khi đó, những đóng góp của vị giáo hoàng người Argentina cho nền ngoại giao Vatican sẽ là một di sản lâu dài. Giáo hoàng Francis đã vạch ra một đường lối ngoại giao độc lập với các cường quốc phương Tây, nâng cao vị thế của các nhà lãnh đạo Công giáo ở những quốc gia chưa bao giờ tham gia vào bộ máy quản trị của Giáo hội, và rèn giũa một phương pháp ngoại giao vừa thực dụng vừa đầy khát vọng. Continue reading “Về chính sách đối ngoại của Giáo hoàng Francis”

Tự chủ chiến lược trong một thế giới bất định

Tác giả: TS. Vũ Lê Thái Hoàng & TS. Ngô Di Lân

Những diễn biến lớn gần đây, từ đại dịch Covid-19 đến xung đột Nga-Ukraine, cũng như căng thẳng ở eo biển Đài Loan, là lời nhắc nhở rõ ràng về sự bất định cố hữu trong quan hệ quốc tế.

Ngày càng nhiều quốc gia nhận thấy sự cấp thiết phải theo đuổi tự chủ chiến lược (TCCL) như một phản ứng thiết yếu trước môi trường quốc tế ngày càng biến chuyển khó lường.

Điều này là do mức độ tự chủ cao hơn cho phép các quốc gia kiểm soát tốt hơn các quyết sách đối ngoại của mình, từ đó giảm thiểu rủi ro đến từ môi trường quốc tế đầy biến động. Đối với các quốc gia vừa và nhỏ, TCCL được cho là phản ứng phù hợp nhất trước những thách thức và bất ổn đang gia tăng, đặc biệt là ở khu vực Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương. Continue reading “Tự chủ chiến lược trong một thế giới bất định”

Trung Quốc đã thắng vòng đầu tiên của cuộc chiến thuế quan

Nguồn: John Ross, 罗思义：拜特朗普关税战所赐，中国对美经济增速优势扩大, Guancha, 17/04/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Trong vòng đối đầu đầu tiên, Trung Quốc đã giành chiến thắng mang tính giai đoạn

Trong năm 2025, lợi thế tăng trưởng của Trung Quốc so với Mỹ sẽ được nới rộng dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào. Trong bối cảnh chính sách thuế quan của chính quyền Trump làm chậm tốc độ tăng trưởng kinh tế của Mỹ, lợi thế tăng trưởng của Trung Quốc so với Mỹ sẽ càng được củng cố hơn nữa. Điều này sẽ gây ra những tác động quốc tế đáng kể đến cuộc chiến thuế quan của Trump, và do đó trở thành một thực tế quan trọng để đánh giá tình hình quốc tế. Continue reading “Trung Quốc đã thắng vòng đầu tiên của cuộc chiến thuế quan”

Các nước đứng trước áp lực chọn phe trong thương chiến Mỹ – Trung

Nguồn: James Palmer, “Countries Face Pressure to Pick Sides in U.S.-China Trade War”,  Foreign Policy, 22/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh và Washington đang đặt các bên thứ ba vào thế khó.

Tiêu điểm tuần này: Thương chiến Mỹ – Trung khiến các nước lâm vào thế khó; Thoả thuận giữa Trung Quốc và Vatican lung lay sau sự ra đi của Giáo hoàng Francis; Các ứng dụng giao đồ ăn Trung Quốc tranh giành thị phần.

Mỹ – Trung đặt áp lực lên đối tác thương mại

Trước tình hình thương chiến Mỹ – Trung vẫn chưa đến hồi kết, cả hai bên đều đang tìm cách gây sức ép lên các bên thứ ba, buộc họ phải chọn phe. Mỹ hứa hẹn có thể giảm thuế – vốn đang ở mức cơ bản 10% cho đến khi thời hạn 90 ngày tạm hoãn thuế kết thúc vào tháng Bảy tới – cho những nước nào sẵn sàng hạn chế giao thương và đầu tư với Trung Quốc. Continue reading “Các nước đứng trước áp lực chọn phe trong thương chiến Mỹ – Trung”

Thương chiến: Cơn ác mộng của các công ty Mỹ tại Trung Quốc

Nguồn: “Pity American firms in China. Xi Jinping is hitting back”, The Economist, 15/04/2025.

Biên dịch: Nguyễn Ngọc Tường Ngân

Trong nhiều thập kỷ, các chính trị gia ở Washington có thể bị nhầm là những người vận động hành lang cho các công ty Mỹ tại Trung Quốc. Họ thúc đẩy đất nước này mở cửa cho các ngân hàng, máy bay và chuỗi thức ăn nhanh của Mỹ. Ví dụ, Boeing, một nhà sản xuất máy bay của Mỹ, bắt đầu nhận được đơn đặt hàng từ Trung Quốc ngay sau khi Richard Nixon đến thăm nước này vào năm 1972. Hiện tại, nhiều giám đốc điều hành người Mỹ tại Trung Quốc tin rằng họ đang chứng kiến ​​chính phủ của mình phá bỏ phần lớn thành quả đó. Continue reading “Thương chiến: Cơn ác mộng của các công ty Mỹ tại Trung Quốc”

Tập Cận Bình thăm Việt Nam: Show diễn ngoại giao trên nền căng thẳng tiềm ẩn

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày 14-15/4/2025, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có chuyến thăm thu hút nhiều chú ý tới Việt Nam. Đây là chuyến thăm Việt Nam thứ hai của ông trong vòng chưa đầy 18 tháng. Chuyến thăm này, một phần của chuyến công du Đông Nam Á bao gồm cả Malaysia và Campuchia, chứng kiến ông ​​Tập gặp gỡ các nhà lãnh đạo cấp cao của Việt Nam, bao gồm Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam Tô Lâm, Chủ tịch nước Lương Cường và Thủ tướng Phạm Minh Chính, để ký hàng chục thỏa thuận hợp tác nhằm tăng cường quan hệ kinh tế. Trong bối cảnh Hoa Kỳ áp thuế đối ứng cao với cả hai nước, chuyến thăm dường như báo hiệu một đỉnh cao mới trong quan hệ Việt -Trung, với cả hai bên nhấn mạnh sự đoàn kết và lợi ích kinh tế chung. Tuy nhiên, ẩn sau bề ngoài ngoại giao hào nhoáng này là những căng thẳng dai dẳng, đáng chú ý nhất là về tranh chấp Biển Đông và việc trung chuyển hàng hóa Trung Quốc qua Việt Nam, cho thấy chuyến thăm này không phải là một bước ngoặt trong quan hệ song phương. Continue reading “Tập Cận Bình thăm Việt Nam: Show diễn ngoại giao trên nền căng thẳng tiềm ẩn”

Sáp nhập tỉnh thành: Cuộc cách mạng mới của Việt Nam

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày 12 tháng 4 năm 2025, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam đã đánh dấu một bước ngoặt lịch sử trong bức tranh hành chính của Việt Nam khi thông qua một kế hoạch toàn diện nhằm giảm số lượng tỉnh và thành phố trực thuộc trung ương từ 63 xuống còn 34 thông qua sáp nhập. Ban Chấp hành cũng bật đèn xanh cho việc bãi bỏ chính quyền cấp huyện để thiết lập hệ thống chính quyền địa phương hai cấp, bao gồm cấp  tỉnh và cấp xã. Số lượng các xã, hiện lớn hơn 10.000, sẽ được tinh gọn 60–70% . Việc tinh gọn này sẽ được áp dụng cho hệ thống ngành dọc của các cơ quan và thể chế nhà nước, bao gồm lực lượng quân đội, công an, tòa án, viện kiểm sát và các tổ chức quần chúng, khi các cơ quan cấp huyện của các ngành này sẽ bị xóa bỏ. Continue reading “Sáp nhập tỉnh thành: Cuộc cách mạng mới của Việt Nam”

Doanh nghiệp Trung Quốc sẽ tồn tại dưới áp lực thuế quan cao bằng cách nào?

Nguồn: Lưu Triệu Ninh, 刘肇宁：美国“掀桌子”怎么办？这三种应对措施对中企而言很关键, Guancha, 14/04/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Kể từ tháng 4, một loạt động thái của chính phủ Mỹ đã khiến thế giới bên ngoài phải thốt lên rằng “Trump thật điên rồ”. Từ việc công bố chính sách “thuế đối ứng” vào ngày 2/4 đến việc tạm hoãn chính sách này đối với một số nước vào ngày 9/4; hay việc chính quyền Trump ban đầu tăng mức “thuế đối ứng” đối với Trung Quốc từ 34% lên 125%, nhưng rồi lại “âm thầm” tuyên bố miễn “thuế đối ứng” đối với các sản phẩm như điện thoại thông minh và máy tính vào ngày 11/4. Phải nói rằng sự bất nhất và thay đổi chóng mặt của Trump đã khiến các chính phủ và doanh nghiệp trên toàn thế giới phải đau đầu. Continue reading “Doanh nghiệp Trung Quốc sẽ tồn tại dưới áp lực thuế quan cao bằng cách nào?”

Doanh nghiệp ở hai bờ Thái Bình Dương ứng phó trước tác động của thương chiến

Nguồn: James Palmer, “Businesses on Both Sides of the Pacific Brace for Impact”,  Foreign Policy, 15/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Tại Trung Quốc và Mỹ, tình hình thương chiến bất định buộc doanh nghiệp phải đưa ra những quyết định khó khăn.

Tiêu điểm tuần này: Thương chiến Mỹ – Trung gây bất ổn cho doanh nghiệp; Lính đánh thuê Trung Quốc tham chiến về phía Nga ở Ukraine; Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình thăm Việt Nam.

Thương chiến phủ bóng doanh nghiệp

Giữa lúc quan hệ thương mại Mỹ – Trung có thể xoay chiều trong tích tắc, người ta dễ quên rằng: Hàng hoá lại di chuyển rất chậm. Continue reading “Doanh nghiệp ở hai bờ Thái Bình Dương ứng phó trước tác động của thương chiến”

Trump có đang đẩy Việt Nam vào vòng tay Trung Quốc?

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày 2 tháng 4 năm 2025, Tổng thống Donald Trump đã áp dụng mức thuế đối ứng lên tới 46% đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ, có hiệu lực từ ngày 9 tháng 4. Mặc dù hiện được tạm hoãn, mức thuế cao này, một trong những mức cao nhất trong chế độ thuế quan của Trump, đe dọa gây ra thiệt hại lớn cho nền kinh tế dựa vào xuất khẩu của Việt Nam trừ khi được ngăn chặn bởi một thỏa thuận thương mại. Mặc dù áp lực kinh tế này có thể tạo động lực để Việt Nam chuyển hướng sang Trung Quốc, nhưng bản năng chiến lược và bối cảnh lịch sử của Việt Nam chỉ ra một phản ứng tinh tế hơn: Hà Nội vẫn sẽ cố gắng duy trì sự cân bằng giữa Washington và Bắc Kinh thay vì nhanh chóng nghiêng về quốc gia láng giềng phương bắc. Continue reading “Trump có đang đẩy Việt Nam vào vòng tay Trung Quốc?”

Việt Nam thoát khỏi ngã ba đường: Đến lúc phải thay đổi

Tác giả: Nguyễn quang Dy

“Chúng ta không thể giải quyết vấn đề bằng cách dùng chính kiểu tư duy mà chúng ta đã sử dụng khi tạo ra nó” – Albert Einstein

Việt Nam đã quyết định đổi mới tại Đại hội Đảng VI (1986). Đổi mới lần một đến nay đã 40 năm. Đến lúc phải đổi mới lần hai (renovation 2.0), tập trung tháo gỡ về thể chế, như “Báo cáo Việt Nam 2035” (MPI & World Bank, 2016) đã đề xuất. Bộ máy quan liêu cồng kềnh, chồng chéo, tốn kém (chiếm tới 70% ngân sách), với nhiều thủ tục hành chính rắc rối, là nguyên nhân chính dẫn đến tham nhũng và lãng phí. Các nhóm lợi ích đã thao túng thể chế để trục lợi, trói tay doanh nghiệp và làm khổ người dân, cản trở đổi mới và phát triển, làm kinh tế tụt hậu, sa vào “bẫy thu nhập trung bình”. Continue reading “Việt Nam thoát khỏi ngã ba đường: Đến lúc phải thay đổi”

Trung Quốc chuẩn bị trường kỳ thương chiến

Nguồn: James Palmer, “China Prepares to Endure a Trade War”,  Foreign Policy, 08/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Sau một tuần căng thẳng, diễn biến tiếp theo sẽ là gì?

Tiêu điểm tuần này: Bắc Kinh đối mặt với thế lưỡng nan chiến lược khi căng thẳng thương mại leo thang; Nhiều tin đồn lan truyền xoay quanh một vị tướng cấp cao; Gói kích cầu kinh tế được mong đợi bấy lâu nay có thể sớm thành hiện thực. Continue reading “Trung Quốc chuẩn bị trường kỳ thương chiến”

Các nước Đông Nam Á trước “cú sốc” thuế quan của Trump

Nguồn: La Nghi Phức, 罗仪馥：关税大棒袭来，新加坡、越南、印尼、泰国各有各的想法……, Guancha, 08/04/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào ngày 2/4, Tổng thống Donald Trump đã chính thức công bố kế hoạch áp dụng thuế quan “có đi có lại” đối với tất cả các đối tác thương mại, với phạm vi và mức thuế vượt xa dự đoán của nhiều đối tác. Lần này, các nước Đông Nam Á vốn từng được hưởng lợi từ cuộc chiến thuế quan của Trump với Trung Quốc đã không thể tránh thoát và thậm chí còn trở thành những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất trong danh sách thuế quan “có đi có lại” này.

Kinh tế, thương mại và công nghiệp cũng như vị thế trong nền kinh tế toàn cầu của các nước Đông Nam Á vốn từng trỗi dậy mạnh mẽ nhờ làn sóng tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu trước đây, hiện đang đứng trước nguy cơ chịu tổn thất nặng nề dưới tác động của chính sách thuế quan “có đi qua lại” này. Sự biến động đầy thăng trầm này là một phép thử toàn diện cho khả năng thích ứng kinh tế và năng lực ngoại giao của các quốc gia ở khu vực này. Continue reading “Các nước Đông Nam Á trước “cú sốc” thuế quan của Trump”

Chính sách thương mại của Trump biểu hiện sự thiếu hiểu biết kinh tế

Nguồn: Jeffrey Sachs,  薩克斯：美貿易政策是無能表現　東亞應團結, CRNTT, 01/04/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Gần đây, tại diễn đàn phụ “Phương hướng chính sách đối ngoại của Mỹ và tác động của nó đối với hợp tác châu Á-Thái Bình Dương” nằm trong hội nghị thường niên Diễn đàn châu Á Bác Ngao (BFA) 2025, Jeffrey Sachs, nhà kinh tế học người Mỹ, giáo sư và giám đốc Trung tâm Phát triển Bền vững của Đại học Columbia, đã phát biểu rằng, chính sách thương mại của Trump là biểu hiện rõ ràng của sự thiếu năng lực. Sachs cho rằng Trung Quốc nên phớt lờ Mỹ, không nên hy vọng vào việc mở rộng thị trường Mỹ hay dựa vào thị trường Mỹ, mà nên mở rộng sang các thị trường khác. Đồng thời, chủ nghĩa đa phương phải được duy trì. Sachs nhấn mạnh, hệ thống thuế quan của Mỹ không có nghĩa toàn thế giới sẽ đánh mất lý trí và từ bỏ Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) hay hệ thống thương mại; chính sách thương mại của Mỹ cũng không nên dẫn đến một cuộc chạy đua vũ trang. Ông tin rằng Đông Á nên đoàn kết về mặt chính trị và kinh tế. Continue reading “Chính sách thương mại của Trump biểu hiện sự thiếu hiểu biết kinh tế”

Trung Quốc tìm đến láng giềng khi thuế quan của Trump sắp có hiệu lực

Nguồn: James Palmer, “China Looks to Neighbors as Trump Tariffs Loom”,  Foreign Policy, 01/04/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Bắc Kinh, Seoul và Tokyo đã nhất trí hợp tác chặt chẽ hơn trong thương mại tự do.

Tiêu điểm tuần này: Trung Quốc tìm cách củng cố quan hệ thương mại với Nhật Bản và Hàn Quốc trước nguy cơ Mỹ áp thuế đối ứng; Bắc Kinh gây sức ép lên tập đoàn Hồng Kông khi đồng ý thương vụ bán cảng ở kênh đào Panama; Bang Florida của Mỹ sa thải một giáo sư Trung Quốc theo “đạo luật năm 2023 về ảnh hưởng của nước ngoài”. Continue reading “Trung Quốc tìm đến láng giềng khi thuế quan của Trump sắp có hiệu lực”

Việt Nam sẽ ứng phó thế nào với mức thuế quan gây sốc của Trump?

Tác giả: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày 2 tháng 4 năm 2025, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã công bố một loạt các mức thuế quan đối ứng toàn diện nhắm vào hơn 180 quốc gia, trong đó Việt Nam phải đối mặt với mức thuế suất cao 46%, có hiệu lực từ ngày 9 tháng 4. Thông báo này dựa trên mức thuế cơ sở 10% được áp dụng cho hầu hết các đối tác thương mại bắt đầu từ ngày 5 tháng 4, kèm mức thuế quan đối ứng bổ sung được điều chỉnh cho các quốc gia có thặng dư thương mại đáng kể với Mỹ. Đối với Việt Nam, mức thuế quan 46% này — nằm trong số các mức cao nhất— áp dụng cho hầu hết hàng hóa nhập vào Hoa Kỳ, một thị trường đã hấp thụ 142 tỷ đô la xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2024, theo số liệu thống kê của Hoa Kỳ. Continue reading “Việt Nam sẽ ứng phó thế nào với mức thuế quan gây sốc của Trump?”

Lợi thế của Trung Quốc từ lỗ hổng an ninh mạng của Mỹ

Nguồn: James Palmer, “U.S. Cybersecurity Weakness Benefits China”,  Foreign Policy, 25/03/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Vụ rò rỉ tin nhắn trong nhóm chat của chính quyền Trump cho thấy Trung Quốc có lẽ đang chiếm ưu thế trong chiến tranh thông tin.

Tiêu điểm tuần này: Vụ rò rỉ nhóm chat của chính quyền Trump phản ánh nguy cơ Mỹ đánh mất vị thế về an ninh mạng trước Trung Quốc; Bắc Kinh có thể tạm ngừng mua dầu từ Venezuela khi Trump đe dọa áp thêm thuế quan; Làn sóng phát triển mô hình ngôn ngữ lớn (LLM) ở Trung Quốc sau khi DeepSeek ra mắt. Continue reading “Lợi thế của Trung Quốc từ lỗ hổng an ninh mạng của Mỹ”