Sanae Takaichi có thể làm tan băng quan hệ Nhật-Trung như thế nào?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How Sanae Takaichi can thaw Japan’s relations with China,” Nikkei Asia, 27/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Nữ thủ tướng có thể học hỏi từ Shinzo Abe, cố vấn của bà.

Quan hệ Tokyo-Bắc Kinh đang xấu đi khi Trung Quốc gia tăng chỉ trích Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi sau phát biểu gần đây của bà về tình hình Đài Loan.

Ngoài việc trực tiếp chỉ trích Takaichi, chính quyền của Chủ tịch Tập Cận Bình còn huy động tất cả các cơ quan truyền thông chính thức của Trung Quốc để thực hiện một loạt công kích cá nhân nhắm vào bà. Continue reading “Sanae Takaichi có thể làm tan băng quan hệ Nhật-Trung như thế nào?”

Tại sao Tập ngần ngại sử dụng các cuộc biểu tình chống Nhật?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping hesitates to draw double-edged sword of anti-Japan protests,” Nikkei Asia, 20/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Kích động bất ổn có thể giải phóng sự thất vọng về kinh tế bị dồn nén của người dân Trung Quốc.

Căng thẳng giữa Tokyo và Bắc Kinh chưa có dấu hiệu hạ nhiệt khi Trung Quốc vẫn tức giận trước phát biểu của Thủ tướng Nhật Bản Sanae Takaichi về khả năng xảy ra tình huống bất ngờ ở Đài Loan và chính quyền của Chủ tịch Tập Cận Bình vẫn liên tục thực hiện các biện pháp đối phó.

Quan hệ giữa hai nước bắt đầu xấu đi trong tháng này, sau khi Takaichi có cuộc hội đàm đầu tiên với Tập vào ngày 31/10 tại Gyeongju, Hàn Quốc, bên lề hội nghị thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế Châu Á-Thái Bình Dương APEC. Takaichi chỉ vừa nhậm chức vào ngày 21/10. Continue reading “Tại sao Tập ngần ngại sử dụng các cuộc biểu tình chống Nhật?”

Ảnh hưởng của các lãnh đạo lão thành Trung Quốc chỉ còn là dĩ vãng

Nguồn: Deng Yuwen (Đặng Duật Văn), “The End of China’s Old Guard,” Foreign Affairs, 14/11/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tại sao các đảng viên lão thành không thể cứu đất nước khỏi Tập?

Trong năm qua, ngày càng có nhiều tin đồn về nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình lan truyền khắp Bắc Kinh. Một số nguồn tin riêng tư khẳng định Tập đã để mất quyền lực và bị gạt ra ngoài lề. Những người khác xì xào rằng sức khỏe của ông đã suy yếu, rằng chính trị gia xuất hiện trước công chúng chỉ là thế thân, trong khi một nhóm các chính khách lão thành đáng kính nhất của đảng mới là người thực sự nắm quyền. Thậm chí còn có những câu chuyện khác tưởng tượng ra một liên minh gồm những người bạn đồng hành không ngờ tới – chẳng hạn như những nhà cải cách chính trị tự do từng có quyền lực và các tướng lĩnh bảo thủ của Quân Giải phóng Nhân dân – đang hợp sức để khiển trách Tập hoặc thay thế ông. Continue reading “Ảnh hưởng của các lãnh đạo lão thành Trung Quốc chỉ còn là dĩ vãng”

Làn sóng thanh trừng cho thấy sự bất an của Tập Cận Bình

Nguồn: Brahma Chellaney, “Xi’s Purges Reveal His Insecurity”, Project Syndicate, 22/10/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong 13 năm nắm quyền, Tập Cận Bình đã không ngừng siết chặt kiểm soát đối với mọi đòn bẩy quyền lực ở Trung Quốc – Đảng Cộng sản Trung Quốc, bộ máy nhà nước, và quân đội – đồng thời mở rộng việc giám sát vào hầu như mọi khía cạnh của xã hội. Tuy nhiên, việc ông thanh trừng chín vị tướng cấp cao gần đây, giống như những lần trước đó, cho thấy ông vẫn nhìn thấy kẻ thù ở khắp mọi nơi.

Sau khi lên nắm quyền vào năm 2012, ông Tập đã phát động một chiến dịch chống tham nhũng trong ĐCSTQ và Quân đội Trung Quốc. Chiến dịch ban đầu được lòng dân, bởi vì hệ thống độc đảng của Trung Quốc đầy rẫy tham nhũng và lạm dụng quyền lực. Nhưng không lâu sau, người ta nhận ra rằng việc thực thi có tính chọn lọc cao – nó trở thành một công cụ để củng cố quyền lực trong tay ông Tập, chứ không phải để xây dựng một hệ thống minh bạch hoặc hiệu quả hơn. Dưới thời Tập Cận Bình, việc thăng tiến ít phụ thuộc vào năng lực hay sự liêm chính mà lại phụ thuộc vào việc giành được sự tin tưởng cá nhân của nhà lãnh đạo. Continue reading “Làn sóng thanh trừng cho thấy sự bất an của Tập Cận Bình”

Phe Phúc Kiến của Tập Cận Bình biến mất khỏi Quân Giải phóng Nhân dân

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping’s Fujian clique disappears from the PLA,” Nikkei Asia, 23/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sự ra đi của các nhân vật quân sự chủ chốt phụ trách chiến lược Đài Loan đang thu hút sự chú ý toàn cầu.

Và rồi chẳng còn ai nữa. Những nhân vật có ảnh hưởng trong quân đội từng ủng hộ nhà lãnh đạo tối cao Tập Cận Bình với vai trò thành viên chủ chốt của “phe Phúc Kiến” trong Quân Giải phóng Nhân dân đều đã bị thanh trừng.

Một trong số các chức danh của Chủ tịch Tập là Chủ tịch Quân ủy Trung ương, cho phép ông nắm quyền chỉ huy Quân Giải phóng Nhân dân. Phe Phúc Kiến được cho là lực lượng nòng cốt của ông trong quân đội hùng mạnh, giúp ông củng cố quyền lực. Continue reading “Phe Phúc Kiến của Tập Cận Bình biến mất khỏi Quân Giải phóng Nhân dân”

Quyền lực của Tập Cận Bình có đang lung lay?

Nguồn:Is Xi Jinping in trouble?”, The Economist, 20/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Hàng năm cứ vào tháng Tám, người đàn ông quyền lực nhất thế giới biến mất khỏi tầm mắt. Chủ tịch Tập Cận Bình có thể sẽ rời Bắc Kinh vào tuần tới và cùng các quan chức cấp cao tới khu nghỉ dưỡng ven biển Bắc Đới Hà, cách thủ đô ba tiếng về phía đông, để nghỉ dưỡng dịp hè. Các nhân vật cấp cao của Đảng Cộng sản đã tụ tập tại các biệt thự ở đây từ thời Mao Trạch Đông. Mặc dù vậy, những lần vắng mặt kéo dài có thể khuấy động những đồn đoán sôi nổi bên ngoài Trung Quốc về quyền lực của nhà lãnh đạo. Continue reading “Quyền lực của Tập Cận Bình có đang lung lay?”

Cuộc đời Tập Trọng Huân và di sản để lại cho Tập Cận Bình

Nguồn: Joseph Torigian, “Xi Jinping’s Costly Inheritance,” Foreign Affairs, 23/06/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Những gian khổ của cha ông đã định hình nên nhà lãnh đạo Trung Quốc – và đất nước mà ông cai trị như thế nào?

Năm 1980, Tập Trọng Huân, một nhân vật nặng ký của Đảng Cộng sản Trung Quốc và cha của nhà lãnh đạo đương nhiệm Tập Cận Bình, đã đến thăm một trong những địa điểm du lịch hàng đầu miền trung đông Iowa: Thuộc địa Amana, một di sản văn hóa Đức được thành lập theo nguyên tắc cộng đồng, ngày nay nổi tiếng với bia và đồ thủ công. Trải nghiệm này đã làm ông chấn động. Ở tuổi 67, ông đã dẫn đầu một phái đoàn các tỉnh trưởng đến Mỹ. Đó là một khoảnh khắc lịch sử trong công cuộc mở cửa của Trung Quốc với các doanh nghiệp và đầu tư phương Tây. Với tư cách là lãnh đạo tỉnh Quảng Đông, Tập Trọng Huân chính là người đi tiên phong trong quá trình đó. Quảng Châu, thủ phủ của tỉnh, lúc đó vừa chứng kiến lễ khánh thành lãnh sự quán Mỹ đầu tiên bên ngoài Bắc Kinh. Ông cũng đang khởi động các Đặc khu Kinh tế – những khu vực được thiết kế để thu hút doanh nghiệp nước ngoài – vốn sẽ tượng trưng cho quan hệ mới của Trung Quốc với thế giới bên ngoài. Continue reading “Cuộc đời Tập Trọng Huân và di sản để lại cho Tập Cận Bình”

Tập Cận Bình tìm kiếm sự ủng hộ từ các ‘quý tộc đỏ’

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping reaches out to his fellow ‘red aristocrats’Nikkei Asia, 19/06/2025.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một thái tử đảng đã lãnh đạo bộ ba tướng lĩnh hàng đầu ủng hộ nhà lãnh đạo tối cao.

Tuần trước, Tập Cận Bình đã tham dự một sự kiện lớn cùng với nhiều “quý tộc đỏ,” những người đã chống đỡ cho chính quyền của ông. Đối với nhà lãnh đạo tối cao, người đã tập trung hầu hết quyền lực chính trị của Trung Quốc vào tay mình, đây là cơ hội để kêu gọi sự đoàn kết và ủng hộ.

Hay phải chăng ông đang cầu xin sự giúp đỡ? Continue reading “Tập Cận Bình tìm kiếm sự ủng hộ từ các ‘quý tộc đỏ’”

Vì sao người Mỹ phát âm sai tên Chủ tịch “Tập Cận Bình”?

Nguồn: James Palmer, “Why Do Americans Mispronounce ‘Xi Jinping”, Foreign Policy, 03/06/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Hiện tôi đang đi du lịch, và thay vì theo format thường lệ, tôi thiết nghĩ, chúng ta nên tạm gác lại tin tức để thưởng thức một vài chủ đề nhẹ nhàng hơn. Tuần này, tôi muốn giải tỏa, một lần và mãi mãi, một trong những điều khiến tôi bực bội nhất. Hy vọng các bạn sẽ thích – và tham gia sứ mệnh lần này cùng tôi.

Hành trình của cái tên “Ji Jinping” (Chập Cận Bình)

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã cầm quyền hơn 12 năm. Trong khoảng thời gian ấy, ông Tập đã trở thành một cái tên quen thuộc đối với nền chính trị toàn cầu, và những động thái của ông sẽ nằm ở mục tin trang nhất. Thế nhưng, điều đó vẫn không ngăn được nhiều người Mỹ phát âm sai tên ông Tập. Continue reading “Vì sao người Mỹ phát âm sai tên Chủ tịch “Tập Cận Bình”?”

Tập Cận Bình chỉ đạo hoạch định chính sách một cách ‘khoa học’ và ‘dân chủ’

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping resuscitates Hu Jintao’s parting words,” Nikkei Asia, 29/05/2025.

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tại sao nhà lãnh đạo Trung Quốc đột nhiên nhấn mạnh đến việc hoạch định chính sách một cách “khoa học” và “dân chủ”?

Trong một động thái bất ngờ gây chấn động chính trị ở cả trong và ngoài nước, nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhấn mạnh sự cần thiết phải kiên định duy trì việc hoạch định chính sách một cách “khoa học,” “dân chủ,” và “dựa trên pháp luật.”

Tập, người đồng thời giữ chức Chủ tịch nước và Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Trung Quốc, đã phát biểu những lời này trong bối cảnh Bắc Kinh đang chuẩn bị xây dựng Kế hoạch 5 năm lần thứ 15, một lộ trình kinh tế và xã hội cho giai đoạn 2026-2030. Continue reading “Tập Cận Bình chỉ đạo hoạch định chính sách một cách ‘khoa học’ và ‘dân chủ’”

Thanh trừng trong quân đội Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến vấn đề Đài Loan

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How China’s military mystery can spill into Taiwan strategy,” Nikkei Asia, 01/05/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Một chuyên gia về Đài Loan đã bất ngờ biến mất khi Tập giải quyết cuộc thương chiến với Trump.

Trong lúc Tập Cận Bình tham gia vào cuộc thương chiến ăn miếng trả miếng với Donald Trump, vốn đang leo thang nhanh hơn dự kiến, nhà lãnh đạo Trung Quốc cũng đang phải đối mặt với cuộc đấu tranh dữ dội bên trong Quân Giải phóng Nhân dân, một cuộc đấu tranh có thể còn nghiêm trọng và phức tạp hơn cuộc đối đầu Trung-Mỹ. Continue reading “Thanh trừng trong quân đội Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến vấn đề Đài Loan”

Tập Cận Bình phát động cuộc chiến phe phái để sinh tồn

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping kicks off a factional battle for survival,” Nikkei Asia, 10/04/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Ảnh hưởng của các đảng viên lão thành đằng sau cuộc cải tổ nhân sự bất thường.

Tiếng súng lệnh đã vang lên, và các thành viên trong phe phái chính trị của nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đang chạy đua để sinh tồn về mặt chính trị.

Chính Chủ tịch Tập đã tạo tiền đề cho cuộc đua này bằng cách thăng chức cho nhiều người ủng hộ ông lên các chức vụ quan trọng trong Đảng Cộng sản Trung Quốc và chính phủ, nhiều đến mức phe cánh của ông trở nên phình to, từ đó làm nảy sinh nhu cầu thỏa hiệp với các thế lực chính trị không thân cận với ông. Continue reading “Tập Cận Bình phát động cuộc chiến phe phái để sinh tồn”

Tập ưu tiên ‘an ninh chế độ’ hơn giải quyết tình trạng hỗn loạn kinh tế

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping prioritizes ‘regime security’ over fighting economic turmoil,” Nikkei Asia, 06/03/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Khi kỳ họp thường niên của Quốc hội Trung Quốc khai mạc, Tập đang hướng đến việc kéo dài thời gian nắm quyền sau năm 2027.

Khi kỳ họp thường niên của Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc, tức Quốc hội Trung Quốc, khai mạc tại Bắc Kinh vào thứ Tư ngày 05/03/2025, mọi sự chú ý đều đổ dồn vào các chính sách tiềm năng để giải quyết tình trạng kinh tế suy yếu.

Tuy nhiên, các nhà lãnh đạo quốc gia hiểu rõ rằng cơn đau đang hành hạ nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới khó có thể sớm được chữa lành, đặc biệt là khi “an ninh chế độ” dường như là ưu tiên hàng đầu của chính phủ. Continue reading “Tập ưu tiên ‘an ninh chế độ’ hơn giải quyết tình trạng hỗn loạn kinh tế”

Jack Ma tái xuất khi Tập Cận Bình điều chỉnh hướng đi nền kinh tế

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Jack Ma appears as Xi Jinping seeks to adjust course,” Nikkei Asia, 27/02/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chủ tịch Trung Quốc đã ngầm đồng ý với Đặng Tiểu Bình khi ông ra hiệu về hướng đi mới cho nền kinh tế.

Một đám mây trắng hình con ngựa đã trở lại bầu trời xanh sau hơn bốn năm bị thổi bay. Đám mây này là phép ẩn dụ cho ông trùm công nghệ Jack Ma.

Nhà sáng lập tập đoàn thương mại điện tử khổng lồ Alibaba của Trung Quốc đã một lần nữa trở thành tâm điểm chú ý khi bất ngờ xuất hiện vào ngày 17/02 tại một hội nghị chuyên đề về doanh nghiệp tư nhân ở Bắc Kinh được tổ chức lần đầu tiên sau khoảng sáu năm. Continue reading “Jack Ma tái xuất khi Tập Cận Bình điều chỉnh hướng đi nền kinh tế”

Trump mong đợi Tập giúp chấm dứt chiến tranh ở Ukraine bằng cách nào?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “How Trump expects Xi to help end war in Ukraine,” Nikkei Asia, 23/01/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Sự tham gia của Bắc Kinh có thể ảnh hưởng đến quan hệ Mỹ-Trung trong kỷ nguyên mới.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Donald Trump, người vừa tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 47 của Mỹ vào thứ Hai ngày 20/01, đã nhiều lần trao đổi quan điểm một cách nghiêm túc trong hơn hai tháng rưỡi qua, kể cả ở đằng sau hậu trường.

Cuộc trao đổi đã diễn ra bất chấp niềm tin phổ biến rằng cuộc đối đầu giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ chỉ leo thang trong nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của Trump. Continue reading “Trump mong đợi Tập giúp chấm dứt chiến tranh ở Ukraine bằng cách nào?”

Quân đội Trung Quốc rơi vào hỗn loạn vì Tập nắm độc quyền lãnh đạo

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “China military in disarray over Xi’s monopoly on power,” Nikkei Asia, 26/12/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Việc Tập đoàn quân 83 ủng hộ ‘lãnh đạo tập thể’ đã thách thức lãnh tụ tối cao.

Quân Giải phóng Nhân dân, lực lượng quân đội hùng mạnh của Đảng Cộng sản Trung Quốc, đang rơi vào tình trạng hỗn loạn chính trị do bất đồng về cách chủ tịch Tập Cận Bình điều hành hệ thống lãnh đạo của đất nước.

Bất đồng đã nổi lên vào đầu tháng này, khi lực lượng chính trị hùng mạnh của Quân Giải phóng bị kéo vào một loạt các sự kiện bất thường. Continue reading “Quân đội Trung Quốc rơi vào hỗn loạn vì Tập nắm độc quyền lãnh đạo”

Tập nghi ngờ động cơ thực sự đằng sau lời mời của Trump

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Xi Jinping suspects ulterior motive behind Trump’s invitation,” Nikkei Asia, 19/12/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Tổng thống Mỹ đắc cử đã mời Tập đến lễ nhậm chức trong lúc đang lập mưu với Macron và Zelenskyy.

Trong một động thái phá vỡ truyền thống, Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump đã mời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đến dự lễ nhậm chức của ông tại Washington vào ngày 20/01 sắp tới, khiến Bắc Kinh vô cùng quan ngại về ý định thực sự của ông.

Câu hỏi lớn là liệu Tập có chấp nhận lời mời hay không? Continue reading “Tập nghi ngờ động cơ thực sự đằng sau lời mời của Trump”

Cuốn tiểu thuyết Nga đã trở thành kim chỉ nam tinh thần của Tập

Nguồn: John Garnaut và Sam Chetwin George, “This Unreadable Russian Novel Is Xi Jinping’s Spiritual Guide,” New York Times, 15/12/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Cuối tháng 10, trong khi phần lớn thế giới đang tập trung vào cuộc bầu cử ở Mỹ, Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc đã đưa ra một lời kêu gọi toàn cầu phản đối trật tự thế giới do Mỹ lãnh đạo.

Phát biểu tại Kazan, Nga, trong hội nghị thượng đỉnh các nước BRICS, ông nói với các nhà lãnh đạo Brazil, Nga, Ấn Độ, Nam Phi, Iran, Ai Cập, và một số quốc gia khác rằng: thế giới đã bước vào một kỷ nguyên mới quan trọng “được xác định bởi sự hỗn loạn và chuyển đổi.” Continue reading “Cuốn tiểu thuyết Nga đã trở thành kim chỉ nam tinh thần của Tập”

Bashar Assad, Tập Cận Bình và “quả bom” của Donald Trump

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Bashar Assad’s fall reminds Xi Jinping of a Donald Trump bombshell,” Nikkei Asia, 12/12/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chủ tịch Trung Quốc đã ở cùng Trump tại Florida vào năm 2017 khi tên lửa của Mỹ tấn công Syria.

Trong chuyến thăm Trung Quốc vào tháng 9/2023, Bashar Assad đã nhất trí với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình rằng hai nước sẽ nâng cấp quan hệ song phương lên “quan hệ đối tác chiến lược.” Nhờ có thỏa thuận này, hợp tác song phương, đặc biệt là trong lĩnh vực kinh tế, giờ đây mới bắt đầu khởi sắc. Continue reading “Bashar Assad, Tập Cận Bình và “quả bom” của Donald Trump”

Liệu Tập Cận Bình có hành động giống như Gia Cát Lượng thời xưa?

Nguồn: Katsuji Nakazawa, “Did Xi Jinping act like ancient military strategist Zhuge Liang?,” Nikkei Asia, 05/12/2024

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Gia Cát Lượng đã ra lệnh xử tử tướng quân thân tín Mã Tốc để giữ nghiêm quân pháp.

Dường như Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã làm chính xác những gì Gia Cát Lượng, một chính khách và chiến lược gia quân sự Trung Quốc, đã làm với vị tướng thân tín của mình là Mã Tốc gần hai thiên niên kỷ trước.

Không hẳn là vậy. Dưới thời Tam Quốc, Gia Cát Lượng, người giữ chức tể tướng và sau đó là nhiếp chính của nước Thục, đã bật khóc khi ra lệnh chém đầu Mã vì vi phạm kỷ luật quân đội. Continue reading “Liệu Tập Cận Bình có hành động giống như Gia Cát Lượng thời xưa?”