21/01/1738: Ngày sinh Ethan Allen, người sáng lập Cộng hòa Vermont

Nguồn: Ethan Allen is born, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1738, Ethan Allen, người anh hùng tương lai của Cách mạng Mỹ và là người sáng lập chủ chốt của nước Cộng hòa Vermont, đã ra đời tại Litchfield, Connecticut.

Cha của Ethan là Joseph từng dự định cho ông theo học Đại học Yale, song cái chết của cha ông vào năm 1755 đã khép lại mong muốn ấy. Thay vào đó, Ethan tiếp quản đất đai của gia đình với tư cách là anh cả trong bảy anh chị em. Hai năm sau, ông thực hiện chuyến thăm đầu tiên tới nhượng địa New Hampshire (ngày nay thuộc bang Vermont), trong thành phần lực lượng dân quân Hạt Litchfield trong Chiến tranh Bảy năm.

Sở hữu đất trong khu vực này, năm 1770, Ethan Allen trở thành đại tá chỉ huy của Green Mountain Boys, một lực lượng dân quân được thành lập tại nơi mà ngày nay là Bennington, Vermont, để bảo vệ nhượng địa New Hampshire. Trong một cuộc tranh chấp giữa các thuộc địa, cả những người New England như Allen và người dân bang New York đều khẳng định quyền sở hữu đối với phần đất ở Green Mountains (Núi Xanh). Dù không ra tay tàn bạo, song lực lượng của Allen sẵn sàng sử dụng các biện pháp đe dọa khác để buộc người New York rời khỏi khu vực.

Allen và lực lượng của ông đã đề xuất độc lập chính trị cho vùng đất của họ, vốn nằm giữa Sông Connecticut và Hồ Champlain, trước khi Cách mạng Mỹ nổ ra, khiến họ chuyển sự chú ý sang việc đòi độc lập từ Anh. Năm 1775, Allen và lực lượng Green Mountain Boys đã chiếm được Pháo đài Ticonderoga từ tay Anh trong một chiến dịch phối hợp với Đại tá Benedict Arnold, người được Massachusetts và Connecticut giao thực hiện một cuộc tấn công nhằm ngăn lực lượng Anh hành quân đến Boston. Ngày hôm sau, họ tiếp tục giành quyền kiểm soát Crown Point, New York, mà không gặp phải sự phản kháng nào. Hai chiến thắng dễ dàng này đã mang về cho phe Ái quốc một lượng đại bác cần thiết mà họ dùng để đánh đuổi người Anh ra khỏi Boston sau đó. Cuối năm đó, quân Anh đã bắt được Allen trong chiến dịch thất bại của phe Ái quốc nhằm chiếm Quebec.

Năm 1777, người Vermont chính thức tuyên bố độc lập khỏi Anh và các thuộc địa Bắc Mỹ, qua đó khai sinh nước Cộng hòa Vermont. Sau khi Chiến tranh cách mạng Mỹ kết thúc, Vermont độc lập đã không thể gia nhập Liên bang Hoa Kỳ với tư cách là một tiểu bang, vì New York, Massachusetts và Connecticut đều tuyên bố vùng lãnh thổ này là của họ. Hết sức thất vọng, người dân Vermont, bao gồm cả Allen, đã quay sang đàm phán với thống đốc Canada, Frederick Haldimand, về việc tái gia nhập đế chế Anh.

Ngày 12/02/1789, Ethan Allen qua đời tại trang trại của mình nằm dọc Sông Winooski, khi Cộng hòa Vermont vẫn còn độc lập. Hai năm sau, Vermont cuối cùng đã trở thành tiểu bang thứ 14 của Hoa Kỳ.