Ai sẽ cứu các Mục tiêu Phát triển Bền vững khi Phương Tây cắt giảm tài trợ?

Nguồn: Sunaina Kumar, “Who will salvage the SDGs as Western donors retreat?”, The Interpreter, 16/10/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong suốt mười năm qua, Đại hội đồng Liên Hợp Quốc thường niên là dịp hiếm hoi thế giới cùng nhau thể hiện sự đồng lòng, thúc đẩy Các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs) đầy tham vọng nhưng khó đạt được. Tuy nhiên, vào tháng trước, bầu không khí ở New York trở nên tràn ngập nỗi lo và sợ hãi khi các nhà lãnh đạo tập trung cho các cuộc đàm phán toàn cầu.

Xét cho cùng, thế giới năm 2025 đã rất khác so với năm 2015, thời điểm SDGs được 193 quốc gia nhất trí thông qua như là trọng tâm của Chương trình nghị sự 2030 về Phát triển Bền vững. Khi đó, quản trị toàn cầu vẫn được định hình bởi trật tự đơn cực do Mỹ dẫn đầu. Trong những năm kể từ đó, tiến trình đã bị xói mòn bởi hàng loạt cú sốc mang tính hệ thống—đại dịch, xung đột toàn cầu gia tăng, bất ổn kinh tế và khủng hoảng khí hậu. Nhìn lại các sự kiện diễn ra trong năm nay, rõ ràng là căng thẳng địa chính trị đã làm chương trình nghị sự phát triển bị đình trệ thêm. Continue reading “Ai sẽ cứu các Mục tiêu Phát triển Bền vững khi Phương Tây cắt giảm tài trợ?”

Công nghệ dân sự đang hỗ trợ quân đội Trung Quốc

Nguồn: Cole McFaul và Sam Bresnick, “Civilian Tech Is Powering China’s Military,” Foreign Policy, 07/10/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Những lợi ích mà Bắc Kinh đạt được cuối cùng có thể làm xói mòn lợi thế chiến trường của Washington.

Trung Quốc đã trở thành thế lực thống trị trong các công nghệ mới nổi. Họ là siêu cường năng lượng tái tạo, đang kiểm soát thị trường máy bay không người lái thương mại toàn cầu, và đã lắp đặt số lượng robot công nghiệp nhiều hơn phần còn lại của thế giới cộng lại. Đồng thời, Trung Quốc cũng dồn nguồn lực để vượt mặt Mỹ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo. Continue reading “Công nghệ dân sự đang hỗ trợ quân đội Trung Quốc”

Cuộc chiến TikTok 14 tỷ USD của Trump tác động đến châu Á ra sao?

Nguồn: Akhmad Hanan, “How Trump’s $14 billion TikTok tug-of-war affects Asia”, The Interpreter, 01/10/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Khi Tổng thống Donald Trump ký sắc lệnh vào ngày 25 tháng 9 buộc nền tảng mạng xã hội TikTok phải bán lại mảng kinh doanh tại Mỹ, ông không chỉ đơn thuần giải quyết một tranh cãi công nghệ nội bộ, mà còn kéo ứng dụng được tải về nhiều nhất thế giới vào trung tâm của cuộc đấu quyền lực giữa các cường quốc. Trong nhiều năm, Washington đã cảnh báo rằng TikTok, thuộc sở hữu của công ty ByteDance của Trung Quốc, gây ra rủi ro an ninh quốc gia. Thay vì cấm hoàn toàn, Nhà Trắng đã đưa ra một giải pháp thỏa hiệp: cho phép các nhà đầu tư Mỹ đứng đầu là Oracle, Silver Lake và MGX tiếp quản một phần, hiện họ đang nắm giữ 45% cổ phần của TikTok tại Mỹ. Continue reading “Cuộc chiến TikTok 14 tỷ USD của Trump tác động đến châu Á ra sao?”

‘Siêu Sparta’ là chiến lược tồi tệ với Israel

Nguồn: Irad Malkin, “‘Super-Sparta’ Is Bad History and Bad Strategy,” Foreign Policy, 23/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mô hình Sparta đã không hiệu quả với Sparta, và tình hình sẽ còn tệ hơn với Israel.

“Chúng tôi, những người Do Thái, vẫn còn đây, nhưng người Hy Lạp cổ đại ở đâu rồi?”

10 năm trước, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã hỏi tôi, một sử gia cổ điển, câu hỏi này khi chúng tôi gặp nhau tại một lễ trao giải quốc gia. 10 năm sau, dường như ông ấy đã tìm ra câu trả lời.

Tuần trước, Netanyahu viện dẫn hình ảnh Hy Lạp cổ đại để đưa ra lời cảnh báo nghiêm khắc cho đất nước mình. Trích dẫn sự thù địch ngày càng gia tăng của châu Âu, ảnh hưởng của các nhóm Hồi giáo cực đoan đối với chính sách đối ngoại của châu Âu, và những gì ông mô tả là các chiến dịch thông tin sai lệch trên mạng xã hội do Qatar tài trợ, Netanyahu lập luận rằng Israel đang phải đối mặt với sự cô lập quốc tế ngày càng tăng, và giải pháp của ông là chuẩn bị cho một thực tế kinh tế và chiến lược mới. Continue reading “‘Siêu Sparta’ là chiến lược tồi tệ với Israel”

Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (P2)

Nguồn: “周恩来与日内瓦会议”,第 27 章 “关键的柳州会议” 钱江著
中共党史出版社 2005.1

Biên dịch và chú thích: Nguyễn Hải Hoành

Xem thêm: Phần 1

Hạ tuần tháng 6 năm 1954, 4 sư đoàn chủ lực quân đội Việt Nam sau khi hoàn thành chiến dịch Điện Biên Phủ đã tập kết vào một khu vực cách Hà Nội 80 km về phía tây bắc. Tổng Tham mưu trưởng quân đội Việt Nam Văn Tiến Dũng chỉ huy một đơn vị nhỏ của sư đoàn 320 tiến sâu vào khu vực cách Hà Nội 15 km. Để giữ lấy đồng bằng sông Hồng, Mỹ cho máy bay giúp Pháp vận chuyển một trung đoàn 2100 lính từ Bắc Phi đến Hà Nội, nhưng số binh lực này lúc ấy chỉ như muối bỏ biển, chẳng được tích sự gì. Chiến trường tiếp tục phát sinh những thay đổi có lợi cho quân đội Việt Nam. Continue reading “Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (P2)”

Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (P1)

Nguồn: “周恩来与日内瓦会议”,第 27 章 “关键的柳州会议” 钱江著
中共党史出版社 2005.1

Biên dịch và chú thích: Nguyễn Hải Hoành

Lời giới thiệu của người dịch: Nhiều bạn đọc biết hội nghị Liễu Châu (3-5/7/1954) có tác động quan trọng làm cho phái đoàn Việt Nam dự hội nghị Geneva nhượng bộ nhiều hơn trong việc vạch giới tuyến tạm thời chia cắt hai miền Nam-Bắc nước ta. Cụ thể là, ban đầu ta yêu cầu giới tuyến này lấy theo vĩ tuyến 13 hoặc 14, nhưng cuối cùng ta phải chấp nhận lấy theo vĩ tuyến 17, tức lùi về phía bắc 3 đến 4 vĩ tuyến, tương đương lùi ranh giới hai miền Nam Bắc khoảng 330 đến 440 km về phía Bắc, thu hẹp đáng kể diện tích miền Bắc. Có người nói ta phải nhượng bộ như vậy là do chịu sức ép của các nước lớn. Đáng tiếc là hầu như chưa thấy có tư liệu do người Việt Nam viết về hội nghị Liễu Châu. Dưới đây xin giới thiệu một tài liệu trình bày khá chi tiết về chủ đề này, do nhà báo Trung Quốc Tiền Giang, nguyên Phó Tổng Biên tập Nhật báo Nhân dân của Trung Quốc (bản Hải ngoại) biên soạn và công bố năm 2005. Continue reading “Hội nghị Liễu Châu định hình kết quả đàm phán Hội nghị Geneva 1954 (P1)”

Cuộc tiếp quản tài sản tôn giáo đáng lo ngại của Nga

Nguồn: Katherine Kelaidis, “Russia’s Troubling Church Takeover,” Foreign Policy, 19/09/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Điện Kremlin đang tận dụng các tài sản thời Sa hoàng để mở rộng ảnh hưởng toàn cầu của mình.

Vào tháng 4, sau một cuộc chiến pháp lý kéo dài, Nga đã giành được quyền kiểm soát Nhà thờ Chính thống giáo St. Nicholas và St. Alexandra tại thành phố Nice, miền nam nước Pháp. Tuy nhiên, đây không phải là một chiến thắng chưa từng có tiền lệ. Năm 2010, Nga từng tiếp quản Nhà thờ Chính thống giáo St. Nicholas của thành phố, nhà thờ Chính thống giáo lớn thứ hai ở Tây Âu, bằng cách sử dụng các cơ chế tương tự trong luật của Pháp. Sau đó, nhà nước Nga đã chuyển giao cả hai công trình cho Tòa Thượng phụ Moscow. Continue reading “Cuộc tiếp quản tài sản tôn giáo đáng lo ngại của Nga”

Chung sống cùng bất an: Một góc nhìn mới về an ninh quốc tế

Tác giả: Ngô Di Lân

Trong lĩnh vực chính trị quốc tế, hiếm có khái niệm nào được đề cập thường xuyên và có sức nặng hơn từ khóa “an ninh”. Mọi quốc gia, từ cường quốc tới nước nhỏ đều đề cao  “an ninh quốc gia”, “an ninh kinh tế”, “an ninh công nghệ”, hay thậm chí là cả “an ninh tư tưởng”.

Tuy nhiên, có một nghịch lý đáng chú ý là: các quốc gia càng hùng mạnh dường như lại càng bất an. Mỹ hiện là quốc gia hùng mạnh nhất trong lịch sử, với lợi thế được bao bọc bởi hai đại dương, sở hữu kho vũ khí hạt nhân lớn bậc nhất và một hệ thống liên minh quân sự phủ khắp năm châu. Mặc dù vậy, trong đời sống chính trị Mỹ, cảm giác bị đe dọa vẫn hiện hữu một cách sâu sắc: từ nỗi lo về sự trỗi dậy của Trung Quốc, sự trở lại của Nga ở Đông Âu, cho đến các mối đe dọa từ khủng bố, vấn đề nhập cư và sự phát triển của trí tuệ nhân tạo. Continue reading “Chung sống cùng bất an: Một góc nhìn mới về an ninh quốc tế”

Năm thay đổi lớn tái định hình xã hội toàn cầu trong tương lai

Nguồn: Jeffrey Sachs, 杰弗里·萨克斯:五大变化将激进重塑全球格局, Guancha, 27/08/2025.

Biên dịch: Lê Thị Thanh Loan

Vào ngày 23/8, Hội nghị Quốc tế lần thứ 12 của Viện Chính sách Công (IPP) thuộc Đại học Công nghệ Hoa Nam, với chủ đề “Tái định hình Hiện đại hóa: Trung Quốc và phương Nam toàn cầu”, đã được tổ chức tại cơ sở Ngũ Sơn của trường. Giáo sư Jeffrey Sachs – nhà kinh tế học nổi tiếng, Giám đốc Trung tâm Phát triển Bền vững thuộc Đại học Columbia – đã có bài phát biểu quan trọng với chủ đề “Thế giới năm 2050: Một số góc nhìn định lượng”. Continue reading “Năm thay đổi lớn tái định hình xã hội toàn cầu trong tương lai”

Tại sao an ninh năng lượng không thể tách rời an ninh khí hậu?

Nguồn: Gernot Wagner, “Climate Security Is Energy Security”, Project Syndicate, 11/08/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Trong số tất cả những điều bất định do chính quyền của Donald Trump tạo ra trong sáu tháng qua, một điều rõ ràng là: công nghệ “khí hậu” đang bị loại bỏ, và công nghệ “năng lượng” đang được ưu tiên. Nhưng trong khi việc chấp nhận sự thay đổi từ ngữ này có thể xoa dịu một số người, thì nó cần được nhìn nhận đúng bản chất: đó chỉ là sự thay đổi cách dùng từ. Các lực lượng kinh tế và công nghệ cơ bản đang đẩy thế giới rời xa dầu, than và khí đốt, xu thế hướng tới các công nghệ hiệu suất cao, phát thải carbon thấp vẫn không suy giảm. Continue reading “Tại sao an ninh năng lượng không thể tách rời an ninh khí hậu?”

Hồi kết của răn đe hạt nhân?

Nguồn: Sam Winter-Levy và Nikita Lalwani, “The End of Mutual Assured Destruction?”, Foreign Affairs, 07/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Trí tuệ nhân tạo có ý nghĩa gì đối với khả năng răn đe hạt nhân?

Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) trong những năm gần đây đã khiến nhiều nhà phân tích cho rằng nó sẽ làm đảo lộn chính trị quốc tế cũng như cán cân quyền lực quân sự. Một số thậm chí còn đi xa hơn khi tuyên bố – như lời các nhà công nghệ Dan Hendrycks, Eric Schmidt, và Alexandr Wang – rằng các hệ thống AI tiên tiến có thể “thiết lập sự thống trị và kiểm soát hoàn toàn từ một quốc gia, khiến số phận của các đối thủ phụ thuộc vào ý muốn của quốc gia đó.” Continue reading “Hồi kết của răn đe hạt nhân?”

Những bài học lịch sử đắt giá cho tham vọng lãnh thổ của Trump

Nguồn: Syrus Solo Jin, “With Territory Comes Torment,” Foreign Policy, 08/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Lịch sử đã để lại những bài học đắt giá cho tham vọng bành trướng của Trump.

Tháng 12/1899, John Barrett, cựu đại sứ Mỹ tại Xiêm (ngày nay là Thái Lan), người từng dành nhiều tháng đi theo hạm đội Hải quân Mỹ đã đánh bại hạm đội Tây Ban Nha ở Philippines, viết trên tờ New York Times: “Chúng ta hiện đã đủ mạnh để lên tiếng trong thương mại và chính trị của toàn bộ Thái Bình Dương.” Barrett lập luận rằng việc giành được một phần lãnh thổ của Philippines “sẽ khiến chúng ta không chỉ trở thành cường quốc tối cao của Thái Bình Dương, mà còn của toàn thế giới.” Continue reading “Những bài học lịch sử đắt giá cho tham vọng lãnh thổ của Trump”

Theo đuổi Chủ nghĩa Hiện thực, Mỹ từ bỏ dân chủ, nhân quyền trong đối ngoại

Nguồn: Daniel Fried, “Kissinger, Brzezinski, and the Promise of Realism,” Foreign Policy, 01/08/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Chủ nghĩa hiện thực hoài nghi vẫn có ảnh hưởng cho đến ngày nay, nhưng có một mô hình để dung hòa giữa quyền lực và giá trị.

Chính quyền Trump đã tiếp tục loại bỏ các yếu tố nhân quyền và dân chủ khỏi chính sách đối ngoại của mình. Vào ngày 17/07, Ngoại trưởng Marco Rubio được cho là đã chỉ thị các nhà ngoại giao Mỹ ở nước ngoài ngừng bình luận về tính công bằng của các cuộc bầu cử nước ngoài, và chỉ đơn giản chúc mừng những người chiến thắng. Điều này đã đi ngược lại với thông lệ hàng thập kỷ qua của Mỹ, trong đó Washington thường xuyên bày tỏ sự phản đối đối với các cuộc bầu cử bị đánh cắp hoặc mang tính hình thức. Continue reading “Theo đuổi Chủ nghĩa Hiện thực, Mỹ từ bỏ dân chủ, nhân quyền trong đối ngoại”

Làm sao để chính sách khí hậu trở nên khả thi?

Nguồn:The climate needs a politics of the possible”, The Economist, 31/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Kiềm chế biến đổi khí hậu chưa bao giờ là dễ dàng. Việc thay đổi cán cân năng lượng cơ bản của hành tinh này không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Một nền kinh tế dựa vào nhiên liệu hóa thạch, vốn đang phục vụ hàng tỷ người, cũng không thể bị thay thế nếu không vấp phải sự phản đối chính trị dữ dội. Nhưng ngày nay, vấn đề có vẻ đặc biệt khó khăn. Continue reading “Làm sao để chính sách khí hậu trở nên khả thi?”

Cách Mỹ nên đối phó với tác động của AI lên an ninh quốc gia

Nguồn: Matan Chorev và Joel Predd, “America Should Assume the Worst About AI”, Foreign Affairs, 22/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Các nhà lãnh đạo an ninh quốc gia hiếm khi được chọn vấn đề mình cần quan tâm và mức độ quan tâm đến nó. Họ thường là những người phải chịu tác động từ các tình thế nằm ngoài tầm kiểm soát của mình. Các cuộc tấn công ngày 11 tháng 9 đã đảo ngược kế hoạch của chính quyền George W. Bush nhằm giảm bớt các cam kết và trách nhiệm toàn cầu của Mỹ. Các cuộc cách mạng trên khắp thế giới Ả Rập đã đẩy Tổng thống Barack Obama trở lại Trung Đông ngay khi ông đang cố gắng rút Mỹ ra khỏi đó. Và việc Nga xâm lược Ukraine đã đảo lộn mục tiêu của chính quyền Biden là thiết lập quan hệ “ổn định và có thể dự đoán được” với Moscow để có thể tập trung vào cạnh tranh chiến lược với Trung Quốc. Continue reading “Cách Mỹ nên đối phó với tác động của AI lên an ninh quốc gia”

Kỷ nguyên hòa bình nhờ dân số già

Nguồn: Mark L. Haas, “The Coming Pax Geriatrica”, Foreign Affairs, 24/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Phần lớn các quốc gia trên thế giới đang trải qua một cuộc cách mạng nhân khẩu học: dân số già hóa một cách đáng kể, liên tục và có thể không thể đảo ngược. Sự kết hợp giữa tỷ lệ sinh thấp và tuổi thọ cao đã dẫn đến sự gia tăng đáng kể tỷ lệ người từ 65 tuổi trở lên, cùng với đó là sự gia tăng đều đặn về độ tuổi trung bình của dân số. Vào năm 1950, có khoảng 5% dân số thế giới từ 65 tuổi trở lên. Đến năm 2021, con số đó đã gần như tăng gấp đôi. Ngay cả khi tỷ lệ sinh ngừng giảm và duy trì ở mức năm 2022 – một điều khó có thể xảy ra – Liên Hợp Quốc dự báo rằng đến năm 2050, tỷ lệ này sẽ tăng gấp ba lần. Nhiều quốc gia trong số này không chỉ già hóa; quy mô dân số của họ còn đang dần thu hẹp lại. Hơn 40 quốc gia có dân số giảm do tỷ lệ sinh thấp. Đến năm 2050, gần 90 quốc gia sẽ có ít công dân hơn vào mỗi cuối năm so với đầu năm. Continue reading “Kỷ nguyên hòa bình nhờ dân số già”

Nguồn nước đang trở thành vũ khí khủng bố như thế nào?

Nguồn: Abdoulie Ceesay, “The World Is Entering a Dark New Era of Hydroterrorism”, Foreign Policy, 18/07/2025

Biên dịch: Viên Đăng Huy

Nước từ lâu đã là một công cụ của chiến tranh, nhưng trong những năm gần đây, thế giới đã bước vào một kỷ nguyên đen tối mới của khủng bố nguồn nước. Trên khắp toàn cầu, từ Yemen đến Ukraine, nguồn tài nguyên thiết yếu này ngày càng được sử dụng như một công cụ kiểm soát. Theo Viện Thái Bình Dương, bạo lực liên quan đến nguồn nước trên toàn cầu đã tăng hơn 50% chỉ riêng trong năm 2023. Tuy nhiên, các tổ chức quốc tế vẫn coi nguồn nước là vấn đề phát triển hay môi trường – chứ không phải là điểm nóng an ninh quốc gia mà nó đã trở thành. Continue reading “Nguồn nước đang trở thành vũ khí khủng bố như thế nào?”

Cuộc đua AI thực sự

Nguồn: Colin H. Kahl và Jim Mitre, “The Real AI Race,” Foreign Affairs, 09/07/2025

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Mỹ cần nhiều hơn sự đổi mới để có thể cạnh tranh với Trung Quốc.

Các cuộc thảo luận ở Washington về trí tuệ nhân tạo (AI) đang ngày càng chuyển hướng sang việc làm thế nào Mỹ có thể giành chiến thắng trong cuộc đua AI với Trung Quốc. Một trong những hành động đầu tiên của Tổng thống Donald Trump sau khi trở lại nắm quyền là ký một sắc lệnh hành pháp tuyên bố cần phải “duy trì và nâng cao sự thống trị AI toàn cầu của Mỹ.” Tại Hội nghị Thượng đỉnh Hành động AI Paris vào tháng 2, Phó Tổng thống J.D. Vance đã nhấn mạnh cam kết của chính quyền trong việc đảm bảo “công nghệ AI của Mỹ tiếp tục là tiêu chuẩn vàng trên toàn thế giới.” Sang tháng 5, David Sacks, chuyên gia AI và tiền điện tử của Trump, đã viện dẫn nhu cầu “chiến thắng trong cuộc đua AI” để biện minh cho việc xuất khẩu chip AI tiên tiến sang Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Ả Rập Saudi. Continue reading “Cuộc đua AI thực sự”

Tên gọi Trung Quốc từ đâu mà có?

Nguồn: James Palmer, “How China Got Its Name”, Foreign Policy, 08/07/2025

Biên dịch: Tạ Kiều Trang

Những điều mà các chuyên gia hiểu sai về nguồn gốc tên gọi “Vương quốc trung tâm”.

Vào tháng trước, chúng tôi đã xuất bản lược sử về việc Latinh hoá ngôn ngữ của Trung Quốc và lý do tại sao người Mỹ thường phát âm sai tên của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Bài viết được yêu thích nhiều đến mức trong tuần này, chúng tôi quyết định sẽ đào sâu một mê cung ngôn ngữ học khác.

Cái tên nói lên điều gì?

Có hai điều mà chuyên gia nào cũng biết về Trung Quốc: Thứ nhất, tên gọi của nó trong tiếng Trung, Trung Quốc, có nghĩa là “Vương quốc trung tâm”. Thứ hai, tên gọi đó phản ánh niềm tin của Trung Quốc về vị thế trung tâm của mình trong các vấn đề thế giới. Continue reading “Tên gọi Trung Quốc từ đâu mà có?”

Bàn về khái niệm chủ quyền của các quốc gia tầm trung

Tác giả: Phạm Vũ Thiều Quang

Với bản đồ quyền lực toàn cầu ngày càng phân mảnh, các quốc gia tầm trung – không đủ lớn để áp đặt luật chơi, nhưng cũng không nhỏ đến mức phải chấp nhận – đang trở thành những nhân vật chính của thế kỷ 21. Từ hành lang Liên Hợp Quốc, các vòng đàm phán đa phương, tới các tuyến hàng hải tấp nập, các quốc gia tầm trung thường xuất hiện trong vai trò nhà điều phối, cầu nối, thỉnh thoảng là kẻ phá bĩnh – song hiếm khi vắng mặt.

Khái niệm “quốc gia tầm trung” vốn linh hoạt – nó có thể bao gồm một Indonesia hơn 200 triệu dân với ba thập kỷ liên tiếp tăng trưởng trên 5% và được dự báo sẽ bước vào nhóm bảy nền kinh tế lớn nhất thế giới; một Singapore là đảo quốc chỉ 6 triệu dân nhưng là trung tâm hàng hải và tài chính của Châu Á; một Hàn Quốc đã “hoá rồng”, đồng thời xếp thứ hai về sản xuất chip và thứ chín về chi tiêu quốc phòng hàng đầu; hay một Việt Nam đang trở thành công xưởng mới của thế giới với tham vọng vươn lên. Điểm chung không nằm ở quy mô lãnh thổ hay dân số, mà ở cách các quốc gia này sở hữu “đòn bảy” đủ mạnh – kinh tế đủ lớn để khiến các nước lớn phải lắng nghe, năng lực ngoại giao đủ dày để tham gia hợp tác đa phương, và có lẽ quan trọng nhất – tham vọng vượt xa khỏi vị thế phụ thuộc. Continue reading “Bàn về khái niệm chủ quyền của các quốc gia tầm trung”