Nguồn: “How Jeremy Corbyn became the Labour frontrunner”, The Economist, 10/09/2015.
Biên dịch: Phan Huy Đạt | Hiệu đính: Lê Hồng Hiệp
Công đảng đối lập của Anh sẽ công bố kết quả của cuộc bầu cử lãnh đạo vào ngày 12 tháng 9. Các cuộc thăm dò và tỷ lệ đặt cược đều cho rằng Jeremy Corbyn, dân biểu lâu năm có đường lối cực tả và là người lâu nay chống ngay chính đảng của mình trong quốc hội, sẽ giành chiến thắng. Điều này có nguy cơ dẫn đến một cuộc tranh cãi nguy hiểm. Chỉ khoảng chừng 20% trong số các nghị sỹ của Công đảng được cho là muốn ông Corbyn làm lãnh tụ của họ. Sau khi không thể ngăn vị lãnh đạo thiên tả và ít được lòng các nghị sĩ là Ed Miliband lên lãnh đạo đảng hồi đầu năm, họ rất đoàn kết trong việc không muốn lặp lại sai lầm. Vậy Jeremy Corbyn đã trở thành lãnh đạo Công Đảng như thế nào?
Con đường của Corbyn cho đến nay đã được tạo thuận lợi bởi một loạt những sự việc không ngờ. Ông bước vào cuộc đua ở những phút cuối cùng, gần một nửa trong số 36 đề cử dành cho ông là từ các nghị sỹ nói rằng họ sẽ không bỏ phiếu cho ông, nhưng họ thấy chán ngán với các ứng viên còn lại và muốn có một “cuộc tranh luận” sống động hơn trong đảng. Thật bất ngờ, cuộc tranh luận đó cuối cùng hóa ra là gần như chỉ về ông Corbyn, người đã vượt lên nhờ giành được sự ủng hộ từ các đảng viên và thành viên công đoàn. Đó là một tai nạn.
Mặt khác, do quy tắc bầu cử mới được đưa ra vào năm ngoái, các nghị sỹ hiện nay bất lực trong việc chặn bước ông Corbyn. Hệ thống mới bãi bỏ đoàn đại cử tri của Công Đảng, theo đó ba nhóm – các nghị sỹ, công đoàn và các đảng viên – tất cả được tính bằng nhau trong kết quả cuối cùng (xem biểu đồ). Lần này, tất cả các phiếu được tính theo cá nhân, tức là tổng số phiếu của các nghị sỹ chỉ là 232 trên tổng số 550.000 phiếu. Quyền đề cử là quyền lực duy nhất mà các nghị sỹ có, và việc sử dụng nó để đề cử ông Corbyn bây giờ có vẻ đã gây kết quả khó lường.
Bên cạnh đó, việc làm giảm quyền lực của các nghị sỹ lại đi kèm với mức tăng kỷ lục số lượng các đảng viên mới. Điều này cũng giúp ích cho ông Corbyn. Một cuộc thăm dò của YouGov tiến hành tháng trước cho thấy đa số ủng hộ ông trong tất cả các nhóm, trừ những đảng viên gia nhập đảng ngay trước cuộc bầu cử năm nay (chỉ 40% trong số đó ủng hộ ông). Dễ thấy nhất trong số những đảng viên mới gần đây là một loại cử tri mới, được gọi là những “ủng hộ viên có đăng ký”.
Lấy cảm hứng từ vòng bầu cử sơ bộ của Đảng Xã hội Pháp năm 2011, trong đó hàng triệu cử tri mới đã tham gia và mỗi người chỉ phải trả một vài Euro, Công Đảng Anh đã quyết định làm theo. Những thành viên “ba bảng” này, mặc dù đăng ký với với số lượng tương tự làm đảng viên cũng như thành viên công đoàn, đã gây ra một số sự phiền toái. Những người gây rối từ các đảng khác, vốn được kích động bởi những nhà báo theo xu hướng chính trị bảo thủ, đã cố gắng tham gia với mục đích phá rối cuộc bầu cử của Công Đảng bằng cách đảm bảo làm sao để ông Corbyn thắng cử. Công Đảng sau đó đã bị buộc tội thực hiện một “cuộc thanh trừng” khi loại trừ khỏi cuộc bầu cử không chỉ thành viên của các đảng đối thủ mà còn các nhóm cánh tả vốn trong quá khứ tạo nên sự bất kham trong đảng (về cơ bản Đảng loại trừ các cử tri không nằm trong danh sách đăng ký bầu cử).
Khi vận may của Công Đảng được hồi sinh dưới thời của Tony Blair, người trở thành lãnh đạo Đảng vào năm 1994 dưới một hệ thống vốn bãi bỏ việc bỏ phiếu theo khối của công đoàn và các lãnh đạo đảng (đây cũng là những người ủng hộ cải cách gần đây), nhiều người có vẻ đã tin rằng đảng này chắc chắn sẽ giành chiến thắng trong nhiều cuộc bầu cử hơn vì đảng đã trở nên dân chủ hơn. Logic dẫn tới những năm lạc quan này của Công Đảng có thể là đã chính xác, nhưng không phải là chính xác mãi mãi.
Dù sao đi nữa, nếu ông Corbyn chiến thắng trong việc trở thành lãnh đạo đảng, thì các thành phần còn lại trong đảng của ông sẽ đối mặt với một cuộc đấu tranh để hạ bệ ông. Những quy tắc của Công đảng yêu cầu phải chờ một năm trước khi có thể tiến hành bỏ phiếu bất tín nhiệm đối với lãnh đạo đảng, và sau đó một cuộc bầu cử đầy đủ sẽ phải diễn ra.
Ghi chú của người biên tập: Kết quả ông Jeremy Corbyn đã được bầu làm lãnh đạo Công Đảng. Xin mời xem thêm bài “Chính trị Anh – Mỹ: Sự lên ngôi của xu hướng cực tả và cực bảo thủ”.
[efb_likebox fanpage_url=”DAnghiencuuquocte” box_width=”620″ box_height=”” locale=”en_US” responsive=”0″ show_faces=”1″ show_stream=”0″ hide_cover=”0″ small_header=”0″ hide_cta=”0″ ]
