29/01/1861: Kansas được sáp nhập vào Mỹ

Nguồn: Kansas enters the Union, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1861, Kansas, với tư cách một bang tự do, đã trở thành tiểu bang thứ 34 được kết nạp vào Liên minh miền Bắc (the Union). Cuộc đấu tranh giữa phe ủng hộ và phe chống đối chế độ nô lệ ở Kansas là một trong các nhân tố chính gây ra Nội chiến Mỹ.

Năm 1854, Kansas và Nebraska là các vùng lãnh thổ dùng chủ quyền nhân dân (phổ thông đầu phiếu) để quyết định vấn đề chế độ nô lệ. Trong khi không có tranh luận nào về vấn đề này ở Nebraska, vì bang này gồm toàn người định cư từ miền Trung Tây, nơi không có chế độ nô lệ; thì ở Kansas, tình hình lại rất khác. Dù hầu hết người dân đều theo chủ nghĩa bãi nô, vẫn có khá nhiều người Missouri ủng hộ chế độ nô lệ sống ở vùng biên giới.

Khi Kansas cho bỏ phiếu về vấn đề nô lệ, đã có nhiều phiếu gian lận đến từ người Missouri. Điều này đã gây ra bạo lực trên diện rộng, biến nơi này thành “Kansas Đẫm Máu.” Cả hai phe đều đã có những hành động rất tàn bạo, và cuộc chiến về vấn đề nô lệ tại đây đã mở màn cho nội chiến Mỹ.

Kansas vẫn là một trong những vấn đề chính trị quan trọng nhất trong suốt những năm 1850. Các bên đều tự soạn thảo hiến pháp, nhưng phe bãi nô cuối cùng đã đạt được thế thượng phong. Kansas gia nhập Liên minh như là một bang tự do; tuy nhiên, xung đột về nô lệ vẫn tiếp tục trong suốt nội chiến. Kansas chính là một trong những nơi mà Nội chiến Mỹ diễn ra ác liệt nhất, mà ví dụ điển hình là Trận Lawrence (1863) khi lực lượng ủng hộ chế độ nô lệ đã giết chết gần 200 người và thiêu rụi thị trấn Lawrence của phe bãi nô.