Nguồn: Barack Obama elected as America’s first black president, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 2008, Thượng nghị sĩ Barack Obama của bang Illinois đã đánh bại Thượng nghị sĩ John McCain của bang Arizona để trở thành Tổng thống thứ 44 của Hoa Kỳ, và là người Mỹ gốc Phi đầu tiên được bầu vào Nhà Trắng. Ứng viên 47 tuổi của Đảng Dân chủ đã giành được 365 phiếu đại cử tri và gần 53% phiếu bầu phổ thông, trong khi đối thủ 72 tuổi từ Đảng Cộng hòa của ông giành được 173 phiếu đại cử tri và hơn 45% phiếu phổ thông. Phó Tổng thống trong liên minh tranh cử của Obama là Thượng nghị sĩ Joe Biden của bang Delaware, vị trí này trong liên danh của McCain là Thống đốc Sarah Palin của Alaska, thành viên nữ đầu tiên của Đảng Cộng hòa được đề cử làm Phó Tổng thống.
Obama, sinh năm 1961 ở Hawaii, có mẹ là một phụ nữ da trắng đến từ Kansas và cha là một người da đen đến từ Kenya. Ông tốt nghiệp trường Luật của Harvard và đã từng là Giáo sư Luật tại Đại học Chicago trước khi bắt đầu sự nghiệp chính trị vào năm 1996, khi ông được bầu vào Thượng viện bang Illinois. Obama tiếp tục tái đắc cử vào năm 1998 và 2000. Sang tháng 03/2004, ông trở nên nổi tiếng toàn quốc với chiến thắng trong vòng bỏ phiếu sơ bộ (primary) của Đảng Dân chủ cho ghế Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ ở Illinois; tháng 07 cùng năm, ông tiếp tục mở rộng ảnh hưởng của mình khi phát biểu tại Đại hội Toàn quốc của Đảng Dân chủ ở Boston, với lời kêu gọi đoàn kết giữa các bang “đỏ” (Cộng hòa) và “xanh” (Dân chủ). Tháng 11 năm đó, Obama được bầu vào Thượng viện Hoa Kỳ với một chiến thắng áp đảo.
Ngày 10/02/2007, tại Springfield, Illinois, Obama chính thức tuyên bố ra tranh cử chức Tổng thống. Chiến thắng trong các cuộc bầu cử kín (caucus) tại Iowa vào tháng 01/2008 đã khiến ông trở thành đối thủ đáng gờm của người đang dẫn đầu khi ấy, Thượng nghị sĩ Hillary Clinton bang New York. Không lâu sau đó, Obama đã đánh bại Clinton trong vòng bầu cử sơ bộ và trở thành ứng viên đại diện cho Đảng Dân chủ vào đầu tháng 06/2008.
Trong chiến dịch Tổng Tuyển cử (general-election), cũng như trong các cuộc bỏ phiếu sơ bộ (primary), đội ngũ của Obama đã xây dựng hình ảnh từ điều mà những người ủng hộ ông coi là uy tín tự nhiên của ứng viên, câu chuyện cuộc đời rất độc đáo, thông điệp truyền cảm hứng, và nhất là cơ hội thu hút đám đông từ những lần xuất hiện trước công chúng của ông, cả ở Mỹ và trong một chuyến vận động tranh cử ở nước ngoài. Ủy ban tranh cử của ông cũng đã cố gắng thu hút những cử tri mới – nhiều người trong số họ thuộc nhóm trẻ tuổi hay là người da đen, cả hai nhóm dân cư mà họ tin rằng sẽ ủng hộ Obama – tham gia vào cuộc bầu cử. Ngoài ra, chiến dịch tranh cử này còn nổi tiếng với một hành động chưa từng có tiền lệ: sử dụng Internet để tổ chức các nhóm cử tri và gây quỹ tranh cử. Theo tờ Washington Post: “3 triệu nhà tài trợ đã thực hiện tổng cộng 6,5 triệu lần quyên góp qua mạng trực tuyến, giúp thu về hơn 500 triệu USD quỹ tranh cử. Trong số 6,5 triệu khoản quyên góp này, 6 triệu là những khoản tiền trị giá 100 USD hoặc ít hơn.”
Về mặt tuyên ngôn tranh cử, Obama cam kết sẽ đưa nước Mỹ ra khỏi cuộc chiến ở Iraq và mở rộng dịch vụ chăm sóc sức khỏe, cùng với những lời hứa khác. Cuộc khủng hoảng tài chính nhấn chìm cả đất nước trong những tháng trước khi diễn ra bầu cử đã chuyển sự tập trung sang vấn đề kinh tế, và Obama cùng McCain đều cố gắng thể hiện mình là ứng viên có kế hoạch cải thiện kinh tế tốt nhất.
Vào ngày 04/11, hơn 69,4 triệu người Mỹ đã bỏ phiếu cho Obama, trong khi 59,9 triệu cử tri khác đã chọn McCain. (Obama là Thượng nghị sĩ Mỹ tại vị đầu tiên trở thành ông chủ Nhà Trắng kể từ thời John Kennedy năm 1960). Obama đã thắng ở một số “bang thành trì truyền thống” của Đảng Cộng hòa (Virginia, Indiana) và các bang chiến trường quan trọng (Florida, Ohio).
Tối hôm đó, Tân Tổng thống mới đắc cử xuất hiện trước đám đông người ủng hộ tại Grant Park, Chicago với bài phát biểu thừa nhận bản chất lịch sử của chiến thắng của mình (diễn ra 143 năm sau khi Nội chiến Mỹ kết thúc và chế độ nô lệ được bãi bỏ): “Nếu có ai vẫn còn nghi ngờ rằng nước Mỹ không phải là nơi mọi thứ đều có thể xảy ra, nếu có ai vẫn tự hỏi liệu giấc mơ của những người cha lập quốc có còn sống trong thời đại của chúng ta hay không, nếu có ai vẫn hoài nghi về sức mạnh nền dân chủ của chúng ta, thì tối nay chính là câu trả lời cho các bạn… Đó là một hành trình dài, nhưng tối nay, chính bởi những gì chúng ta đã làm vào ngày này, trong cuộc bầu cử này, trong khoảnh khắc này, thay đổi đã đến với nước Mỹ.”
Obama tuyên thệ nhậm chức vào ngày 20/01/2009. Ngày 06/11/2012, ông đã đánh bại ứng viên Cộng hòa Mitt Romney để giành chiến thắng nhiệm kỳ thứ hai tại Nhà Trắng.
