Nguồn: Jack Ruby kills Lee Harvey Oswald, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1963, lúc 12:20 chiều, tại tầng hầm trụ sở Cảnh sát Dallas, Lee Harvey Oswald, kẻ bị cáo buộc đã ám sát Tổng thống John F. Kennedy, đã bị Jack Ruby, một ông chủ sở hữu hộp đêm ở Dallas, bắn chết.
Ngày 22/11, Tổng thống John F. Kennedy bị sát hại khi đang ngồi trên một chiếc xe mui trần dạo quanh đường phố Dallas. Chưa đầy một giờ sau vụ nổ súng, Lee Harvey Oswald giết một cảnh sát, người tra hỏi hắn trên đường. Ba mươi phút sau, hắn bị cảnh sát bắt trong một rạp chiếu phim. Oswald đã chính thức bị xét xử vào ngày 23/11 vì cáo buộc giết hại Tổng thống Kennedy và Sĩ quan J.D. Tippit.
Ngày 24/11, Oswald bị đưa đến tầng hầm trụ sở Cảnh sát Dallas và chuẩn bị được chuyển đến một nhà tù khác an ninh hơn. Đám đông cảnh sát và nhà báo với máy quay truyền hình trực tiếp đã tụ tập để chứng kiến việc dẫn giải hắn. Khi Oswald bước vào phòng, Jack Ruby bất ngờ nổ súng từ đám đông và làm trọng thương Oswald với một phát bắn duy nhất từ khẩu súng lục nòng 38 li giấu trong người. Ruby, người ngay lập tức bị bắt giữ, đã tuyên bố rằng mình quẫn trí trước vụ ám sát Tổng thống. Và dù vài người xem ông là anh hùng, Ruby vẫn bị buộc tội giết người cấp độ 1.
Jack Ruby, ban đầu được biết đến với cái tên Jacob Rubenstein, là người điều hành nhiều câu lạc bộ thoát y và vũ trường ở Dallas, đồng thời có liên hệ với tội phạm có tổ chức. Ruby cũng có mối quan hệ với một số cảnh sát Dallas, hối lộ để đổi lấy sự “bảo kê” trong mỗi lần thanh tra tới chỗ làm ăn của ông. Ruby giữ vai trò nổi bật trong các giả thuyết về vụ ám sát Kennedy, và nhiều người tin rằng ông đã giết Oswald để tránh làm bại lộ một âm mưu còn lớn hơn. Trong phiên tòa xét xử mình, Ruby phủ nhận mọi cáo buộc và tuyên bố rằng mình vô tội, với lý do rằng sự phẫn uất trước việc Kennedy bị sát hại đã khiến ông mắc phải “chứng động kinh” và bắn chết Oswald khi không có ý thức. Bồi thẩm đoàn thì kết luận ông phạm tội “giết người có chủ ý” và đã đưa án tử.
Tháng 10/1966, Tòa Phúc thẩm Texas đã đảo ngược phán quyết trên, do có sai phạm trong việc thu thập lời khai và thực tế là Ruby không thể nhận được một phiên tòa công bằng tại Dallas vào thời điểm đó. Tháng 01/1967, trong khi chờ đợi phiên tòa mới được tổ chức tại Wichita Falls, Ruby đã qua đời do ung thư phổi ở một bệnh viện Dallas.
Năm 1964, báo cáo chính thức của Ủy ban Warren (Warren Commission, cơ quan do chính quyền liên bang bổ nhiệm để điều tra vụ ám sát Kennedy) kết luận rằng cả Oswald lẫn Ruby đều không phải là một phần của âm mưu lớn hơn, cả trong nước lẫn quốc tế, nhằm ám sát Tổng thống Kennedy. Dù đã đưa ra kết luận có vẻ rất chắc chắn này, báo cáo lại thất bại trong việc dập tắt các thuyết âm mưu xung quanh sự kiện, và vào năm 1978, Ủy ban đặc biệt của Hạ viện điều tra về các vụ ám sát (House Select Committee on Assassinations, HSCA) đã kết luận trong một báo cáo sơ bộ rằng Kennedy “có thể bị ám sát theo một âm mưu” có liên quan đến nhiều tay bắn tỉa và các nhóm tội phạm có tổ chức. Các phát hiện của HSCA, cũng như của Ủy ban Warren, hiện vẫn đang tiếp tục được tranh luận rộng rãi.
