09/01/1913: Ngày sinh Richard M. Nixon

Nguồn: Richard M. Nixon is born, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1913, Richard Milhous Nixon, tổng thống thứ 37 của Hoa Kỳ, được sinh ra tại California.

Là con trai của các tín đồ phái giáo hữu (Quaker), Nixon lớn lên ở thành phố Yorba Linda, miền nam California. Ngay từ sớm, ông đã chứng tỏ là một sinh viên xuất sắc. Ông theo học tại Đại học Whittier và tốt nghiệp trường Luật Đại học Duke với bằng danh dự. Sau đó Nixon gia nhập Hải quân và phục vụ trong Thế chiến II với tư cách là một thiếu tá hải quân trên chiến trường Thái Bình Dương. Sau chiến tranh, ông nghiêng về xu hướng chính trị Cộng hòa, vã đã tham gia cuộc thập tự chinh chống cộng thời hậu chiến.

Năm 1950, Nixon chạy đua với Helen Gahagan Douglas của Đảng Dân chủ để giành ghế trong Hạ viện California, ông bị gắn biệt danh mang tính giễu cợt Tricky Dick trong chiến dịch tranh cử bởi những lời buộc tội tàn nhẫn đối với đối thủ của mình, bao gồm cả việc cho rằng Douglas mặc toàn màu hồng từ ngoài vào trong. Ông đã giành chiến thắng và thu hút sự chú ý của cả nước khi, với tư cách là thành viên của Ủy ban Điều tra Hoạt động chống Hoa Kỳ (HUAC), Nixon không ngừng tấn công Alger Hiss, một người theo chủ nghĩa tự do thời Roosevelt và là cựu Tổng thư ký Liên Hợp Quốc, tại một phiên điều trần liên quan đến các cáo buộc rằng Hiss đã tạo điều kiện cho sự xâm nhập của cộng sản vào chính phủ Hoa Kỳ. Hiss, theo luật được miễn các cáo buộc về tội gián điệp, sau đó đã bị kết án về tội khai man. Lời kết án này, bất chấp sự bác bỏ của Hiss, cũng tương đương với lời thú nhận tội lỗi trong mắt những người chống cộng cứng rắn. Phần lớn do sự chống cộng không ngừng nghỉ của ông, Nixon đã giành được vị trí phó tổng thống của Đảng Cộng hòa dưới thời tổng thống Dwight D. Eisenhower vào năm 1952.

Ngay từ đầu sự nghiệp, Nixon đã gặp những cáo buộc nhận những khoản tài trợ tranh cử không phù hợp từ các doanh nghiệp lớn và xã hội đen. Trong chiến dịch tranh cử phó tổng thống năm 1952 của mình, Nixon đã cố gắng xua tan những lời buộc tội đó trong một nỗ lực mà về sau được biết đến với tên gọi “bài diễn văn Checkers”. Tên gọi này bắt nguồn từ một chú chó, tên là Checkers, vốn được tặng cho con gái ông bởi một người ủng hộ từ một tập đoàn. Lấy lí do tình cảm dành cho cô con gái bé bỏng của mình, Nixon kiên quyết thề sẽ giữ chú chó. Những người Mỹ bị quyến rũ bởi những giá trị tình cảm dù dường như lỗi thời của Nixon đã giúp liên danh Eisenhower-Nixon thắng cử vào Nhà Trắng.

Mặc dù vậy, về tổng thể, Nixon không giành được thành công trên chính trường bằng tính cách hay sự quyến rũ; trong thực tế, một số người ủng hộ trung thành mô tả ông là người lạnh lùng, xa cách, thô lỗ, kiêu ngạo và hoang tưởng. Thậm chí, Eisenhower còn tuyên bố rằng phó tổng thống của ông sẽ không bao giờ giành được chức tổng thống vì người dân không thích ông. Năm 1968, Nixon đã chứng minh rằng sếp cũ của mình đã sai, nhưng ông cũng đã phải từ chức trong hổ thẹn vào năm 1974 do vụ Bê bối Watergate.

Vụ bê bối Watergate đã làm lu mờ những thành tích của Nixon khi còn đương chức. Di sản của ông bao gồm hành động quả quyết, cải cách phúc lợi và các biện pháp kiểm soát ô nhiễm vô cùng cần thiết. Trong nhiệm kỳ tổng thống  của Nixon, Quốc hội đã thông qua Đạo luật Chính sách Môi trường Quốc gia, từ đó tạo ra Cơ quan Bảo vệ Môi trường, và sửa đổi Đạo luật về Không khí Sạch. Quốc hội cũng đã thông qua Đạo luật Nước sạch vào năm 1972 và tiếp theo là Đạo luật về các loài có nguy cơ tuyệt chủng vào năm 1973. Trên mặt trận đối ngoại, Nixon đã có những bước đi táo bạo để nối lại quan hệ ngoại giao với Trung Quốc và Liên Xô, trở thành tổng thống đầu tiên đến thăm cả hai quốc gia này kể từ khi bắt đầu Chiến tranh Lạnh. Trong những năm cuối đời, các tổng thống tiếp theo đã tham vấn Nixon về chuyên môn trong các vấn đề đối ngoại.