Nguồn: C.S.S. Virginia terrorizes Union navy, History.com
Biên dịch: Lê Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp
Vào ngày này năm 1862, tàu bọc sắt C.S.S. Virginia của quân đội Hợp bang miền Nam đã tàn phá một hạm đội Liên minh miền Bắc ngoài khơi Hampton Roads, Virginia.
Tàu C.S.S. Virginia ban đầu có tên gọi là U.S.S. Merrimack, một tàu chiến 40 súng được hạ thủy vào năm 1855. Merrimack phục vụ ở vùng biển Caribbe và là soái hạm của hạm đội Thái Bình Dương vào cuối những năm 1850. Đầu năm 1860, con tàu đã ngừng hoạt động để sửa chữa toàn diện tại Xưởng tàu Hải quân Gosport ở Norfolk, Virginia. Nó vẫn ở đó khi Nội chiến bắt đầu vào tháng 04 năm 1861, và các thủy thủ Liên minh miền Bắc đã đánh chìm con tàu khi xưởng tàu được sơ tán. Sáu tuần sau, một công ty cứu hộ đã trục vớt con tàu lên và Hợp bang miền Nam bắt đầu khôi phục nó.
Dự án cần khoảng 172.000 USD để xây dựng một lớp bọc sắt trên thân tàu Merrimack. Một dàn súng mới đã được thêm vào và một vòm sắt đã bao phủ toàn bộ con tàu. Phần khó khăn nhất của việc xây dựng là tìm kiếm lớp mạ sắt. Tredegar Iron Works ở Richmond, Virginia, cuối cùng đã sản xuất bộ phận này, nhưng nhà máy này đã phải thay đổi phương thức hoạt động sản xuất để có thể cán hơn 300 tấn sắt phế liệu thành lớp mạ dày 2 inch.
Tàu Virginia được hạ thủy vào ngày 17 tháng 02 năm 1862. Vào ngày 08 tháng 03, nó chạy từ Norfolk về phía các tàu của Liên minh miền Bắc đang bảo vệ cửa sông James tại Hampton Roads. Tin đồn về chiếc tàu bọc sắt này đã lan truyền trong nhiều ngày giữa các thủy thủ miền Bắc, và bây giờ họ đã tận mắt nhìn thấy con tàu này. Tàu Virginia tấn công tàu U.S.S Cumberland, bắn nhiều phát vào chiếc tàu của Liên minh miền Bắc trước khi đâm vào và đánh chìm nó. Các tàu khác của Liên minh miền Bắc đã bắn trả, nhưng những phát súng này, theo lời của một người quan sát, “không có tác dụng gì nhiều hơn so với đậu Hà Lan bắn ra từ một khẩu súng đồ chơi.” Chín mươi tám phát súng bắn trúng tàu Virginia, nhưng không có thiệt hại nào đáng kể. Tàu Virginia sau đó đã tấn công tàu U.S.S. Congress, con tàu này đã phát nổ khi các ngọn lửa gây ra bởi cuộc tấn công của Hợp bang miền Nam lan đến kho thuốc súng. Tiếp theo, tàu Virginia đuổi theo khiến tàu U.S.S Minnesota mắc cạn trước khi kết thúc cuộc giao tranh.
Đó là ngày tồi tệ nhất trong lịch sử hải quân Hoa Kỳ và báo hiệu sự kết thúc của kỷ nguyên tàu thân gỗ. Nhưng lực lượng tiếp viện đã được gửi tới. Vào ngày hôm sau, tàu Virginia đã chiến đấu trong một cuộc hải chiến tay đôi nổi tiếng nhất trong lịch sử với tàu U.S.S Monitor, một chiếc tàu bọc sắt của Liên minh miền Bắc vốn có thể chiến đấu ngang ngửa với chiếc tàu của Hợp bang miền Nam.
