Tại sao người Ấn Độ không còn ưa chuộng vàng?

Nguồn: Why are Indians falling out of love with gold?, The Economist, 20/05/2019.

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan

Lễ hội Akshaya Tritiya của người Hindu, được tổ chức vào ngày 07 tháng 05 năm nay, được coi là thời điểm tốt lành để mua vàng. Những hàng người bên ngoài các cửa hàng trang sức Ấn Độ trở nên dài đến nỗi các lều tạm đã được dựng lên để đáp ứng cơn sốt này. Nhân viên thu ngân đếm bằng tay hàng núi tiền trong điều kiện ồn ào như trong một nhà hàng thức ăn nhanh bận rộn. Các nhân viên bán hàng phục vụ một mức cầu cao đáng kể. Nhìn chung, người Ấn Độ mua nhiều vàng hơn bất kỳ dân tộc nào khác ngoại trừ người Trung Quốc (quốc gia này đã chiếm vị trí hàng đầu kể từ năm 2014). Các hộ gia đình Ấn Độ được cho là có một kho vàng trị giá 800 tỷ USD. Tuy nhiên, thị trường Ấn Độ đã không còn lớn như trước đây. Sức mua đối với kim loại quý này đã giảm khoảng một phần năm kể từ mức đỉnh vào năm 2010. Tại sao vàng lại mất đi sự huy hoàng của nó?

Trước tiên là sự thay đổi thị hiếu và sở thích. Khoảng một phần ba người Ấn Độ thuộc vào độ tuổi từ 18 đến 35. Họ thường thích tiêu tiền cho các thiết bị điện tử, mua theo hình thức trả góp với lãi suất bằng 0, thay vì đồ trang sức. Năm 2017, điện tử tiêu dùng đã lật đổ vàng với tư cách là ngành có giá trị nhập khẩu lớn thứ hai của Ấn Độ, sau dầu mỏ. Hơn nữa, thị hiếu của những người mua vàng dường như đang thay đổi. Những món trang sức nặng nề đã nhường chỗ cho các thiết kế nhẹ, đôi khi với độ tinh khiết thấp hơn. “Vàng không còn là dấu hiệu của sự giàu có mà chỉ là thời trang,” một khách hàng đã thừa nhận như vậy tại một cửa hàng trang sức ở Mumbai.

Vàng không còn là lựa chọn đầu tư hàng đầu cho những người có tiền nằm ngoài hệ thống tài chính chính thức. Năm 2014, một chương trình do nhà nước tài trợ đã mở hàng triệu tài khoản ngân hàng. Các quỹ tương hỗ đã trả lãi 12,5% hàng năm trong thập niên qua. Chỉ số chứng khoán Sensex đã tăng khoảng 60% trong năm năm qua. Trong giai đoạn đó, giá vàng tăng, tính theo đồng rupee, chỉ tăng 7% từ một mức cơ sở cao, khác xa so với khoảng thời gian từ 2000 đến 2012 khi nó tăng hơn 500%. Giá trị của vàng như một biện pháp bảo hiểm chống lạm phát, ở mức 3%, cũng đã giảm.

Chính phủ Ấn Độ từ lâu đã cố gắng tập cho công dân cách ly với vàng, mặt hàng chiếm phần lớn giá trị nhập khẩu của quốc gia này, và đang góp phần vào thâm hụt tài khoản vãng lai. Kể từ năm 2012, các quan chức đã tăng hạn ngạch nhập khẩu vàng gấp năm lần lên 10%, nhưng phải cẩn trọng để không làm tăng tỷ lệ này cao hơn, vì e sợ rằng họ sẽ đẩy vàng tới với các giao dịch phi chính thức. Năm ngoái, chính quyền đã thu giữ 66kg vàng miếng, trị giá 3 triệu USD, được giấu trong bốn chiếc ô tô. Những người buôn lậu sẽ tiếp tục tìm những cách sáng tạo để đánh bại hệ thống. Nhưng nếu người tiêu dùng không còn mê vàng nữa, chính phủ sẽ không cần cố gắng khơi dậy niềm đam mê của họ.