Nguồn: Historic figures, BBC
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Marie Stopes (1880 – 1958) là một nhà vận động cho quyền phụ nữ và là người tiên phong trong lĩnh vực kế hoạch hóa gia đình.
Marie Stopes sinh ngày 15/10/1880 ở Edinburgh, có cha là nhà khảo cổ học và mẹ là một học giả uyên bác – một người đấu tranh tích cực cho quyền bầu cử của phụ nữ. Trên con đường trở thành một nhà cổ thực vật học, Marie đã học tại các đại học ở London và Munich, sau đó tới Manchester và trở thành nữ thành viên đầu tiên của Khoa Khoa học của trường. Năm 1911, bà kết hôn với Reginald Ruggles Gates. Tuy nhiên, mối quan hệ nhanh chóng tan vỡ khi Marie phát hiện chồng bà mắc chứng liệt dương. Cuộc hôn nhân đã không thể tiếp tục và kết thúc vào năm 1914.
Nghiên cứu của Stopes về đề tài hôn nhân đã thôi thúc bà xuất bản cuốn sách đầu tiên ‘Married Love’ (Tình yêu Hôn nhân) vào năm 1918. Dù cuốn sách bị phê phán bởi các nhà thờ, chuyên gia y tế và báo giới, song 2.000 bản đã được bán ra chỉ trong hai tuần. Hàng ngàn phụ nữ đã viết thư cho Stopes để xin lời khuyên. Bà nhanh chóng trở nên nổi tiếng và đã tận dụng danh tiếng của mình để phát triển sự nghiệp. Cuốn sách thứ hai ‘Wise Parenthood’ (Cha mẹ Thông thái) được xuất bản sau đó. Cùng năm, Stopes kết hôn với Humphrey Verdon Roe, một người ủng hộ nhiệt tình tư tưởng của bà. Hai người đã có với nhau một đứa con trai vào năm 1924.
Năm 1921, Stopes mở phòng khám kế hoạch hóa gia đình đầu tiên ở Anh tại Holloway, phía bắc London. Cơ sở này cung cấp dịch vụ miễn phí cho những phụ nữ đã kết hôn và thu thập dữ liệu về biện pháp ngừa thai. Năm 1925, phòng khám chuyển tới trung tâm London và các cơ sở khác cũng được mở trên khắp nước Anh. Tới năm 1930, các tổ chức kế hoạch hóa gia đình khác được thành lập và họ đã hợp tác với Stopes để lập ra Hội đồng Kiểm soát Sinh sản Toàn quốc (sau này là Hiệp hội Kế hoạch hóa Gia đình).
Giáo hội Công giáo đã chỉ trích Stopes rất dữ dội. Năm 1923, Stopes đã kiện bác sĩ Halliday Sutherland – một tín đồ Công giáo – vì xúc phạm bà. Bà đã thua kiện, sau đó khiếu nại thành công rồi lại thất bại ở Thượng viện Anh. Tuy vậy, vụ kiện đã giúp đưa tư tưởng của Stopes tới đông đảo công chúng.
Marie Stopes tiếp tục vận động để phụ nữ được tiếp cận các biện pháp tránh thai tốt hơn, song bà cũng dành 20 năm cuối đời để sáng tác thơ. Bà mất vào ngày 02/10/1958.
