19/08/1946: Ngày sinh cựu Tổng thống Bill Clinton

Nguồn: Bill Clinton is born, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1946, William Jefferson Blythe III chào đời ở Hope, Arkansas. Cha của ông đã qua đời trong một vụ tai nạn xe hơi trước đó, và sau này Bill đã lấy họ của cha dượng là Roger Clinton. Năm 1992, Bill Clinton được bầu làm tổng thống thứ 42 của Hoa Kỳ.

Bằng khả năng của mình, Clinton đã được gặp Tổng thống John F. Kennedy tại Nhà Trắng khi còn là học sinh và được truyền cảm hứng để tham gia chính trị. Ông từng theo học Đại học Georgetown và giành được học bổng Rhodes để vào Oxford năm 1968, sau đó nhận bằng luật của Yale. Năm 1974, Clinton thất bại trong cuộc tranh cử vào Quốc hội tại đơn vị bầu cử số ba của Arkansas. Ông đã kết hôn với một người bạn tốt nghiệp ngành luật ở Yale là Hillary Rodham vào năm kế tiếp, và họ đã có với nhau người con gái đầu lòng là Chelsea vào năm 1980.

Năm 1976, Clinton được bầu làm tổng chưởng lý của Arkansas. Năm 1978, ở tuổi 32, ông trở thành thống đốc trẻ nhất từng được bầu của Hoa Kỳ trong bốn thập niên. Mặc dù thất bại trong chiến dịch tái tranh cử đầu tiên vào năm 1980, Clinton đã lấy lại vị trí này bốn năm sau đó và tái đắc cử tới ba lần. Năm 1992, ông được đề cử làm ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ. Trong một chiến dịch chủ yếu xoay quanh các vấn đề kinh tế, sự trẻ trung của Clinton và cam kết mang lại thay đổi của ông đã chinh phục được nhiều cử tri, từ đó giúp ông giành chiến thắng trước tổng thống đương nhiệm George H. W. Bush và ứng cử viên mới nổi của đảng thứ ba là Ross Perot.

Các vấn đề nảy sinh trong hai năm đầu nắm quyền của ông – bao gồm một cuộc điều tra đạo đức về sự tham gia của Clinton vào dự án phát triển nhà ở Whitewater tại Arkansas và cuộc tranh luận gay gắt tại Quốc hội về sáng kiến y tế của Clinton – đã giúp đảng Cộng hòa giành được quyền kiểm soát cả Thượng viện lẫn Hạ viện trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 1994. Tuy nhiên, tình hình kinh tế cải thiện trong thời gian Clinton làm tổng thống đã giúp giảm tình tỷ lệ thất nghiệp và lạm phát, cũng như duy trì ngân sách cân bằng (thậm chí đạt thặng dư ngân sách). Năm 1996, ông trở thành tổng thống đầu tiên của đảng Dân chủ đắc cử nhiệm kỳ thứ hai kể từ thời Franklin D. Roosevelt.

Năm 1998, Clinton đã vướng vào một vụ bê bối khi bị cáo buộc ngoại tình với một nữ thực tập sinh trẻ ở Nhà Trắng tên là Monica Lewinsky. Trên cơ sở điều tra của công tố viên độc lập Kenneth Starr, Clinton đã bị buộc tội khai man và cản trở công lý sau nhiều lần phủ nhận vụ việc. Cuối cùng, ông đã xin lỗi gia đình và công chúng Mỹ vì sự thiếu trung thực của mình. Clinton là tổng thống thứ hai của Hoa Kỳ bị Hạ viện luận tội, song được Thượng viện tuyên bố tha bổng vào năm 1999.

Ngay cả khi vướng vào vụ lùm xùm xung quanh vấn đề Lewinsky, Clinton vẫn nhận được sự ủng hộ cao ở trong nước. Ông nổi tiếng trên trường quốc tế vì đã đương đầu với những thách thức về chính sách ngoại giao bao gồm chiến tranh ở Bosnia và Herzegovina, sự thù địch dai dẳng giữa người Israel và người Palestine, và việc Iraq từ chối tuân thủ các cuộc thanh sát vũ khí của Liên Hiệp Quốc. Ông cũng được ca ngợi vì những nỗ lực xây dựng hòa bình ở Ireland và Bắc Ireland, đồng thời là tổng thống Hoa Kỳ đầu tiên đến thăm Việt Nam kể từ khi Chiến tranh Việt Nam kết thúc.

Sau khi rời Nhà Trắng, Clinton vẫn hoạt động tích cực trong các vấn đề toàn cầu và là một diễn giả. Ông thành lập Quỹ William J. Clinton, một tổ chức từ thiện giải quyết các vấn đề liên quan đến HIV/AIDS và môi trường. Trong khi đó, vợ ông bắt đầu sự nghiệp chính trị của riêng mình. Bà đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử vào Thượng viện Hoa Kỳ đại diện cho New York năm 2000 và tiến hành các chiến dịch tranh cử tổng thống vào các năm 2008 và 2016. Bà cũng từng là ngoại trưởng của chính quyền Barack Obama.