Nguồn: Nathan Hale volunteers to spy behind British lines, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này 1776, Tướng George Washington đã kêu gọi một tình nguyện viên tham gia một nhiệm vụ cực kỳ nguy hiểm: thu thập thông tin tình báo đằng sau chiến tuyến của kẻ thù trước Trận Harlem Heights sắp tới. Đại úy Nathan Hale, thuộc Trung đoàn 19 của Quân đội Lục địa, đã bước lên và sau đó trở thành một trong những điệp viên người Mỹ đầu tiên được biết đến trong thời kỳ Cách mạng Mỹ.
Cải trang thành một thầy giáo người Hà Lan, Hale – được đào tạo tại Đại học Yale – đã thành công trong việc lẻn vào phòng tuyến của Anh ở Long Island, thu thập nhiều thông tin về các đợt chuyển quân của Anh trong vài tuần tiếp theo. Trong khi Hale ở sau chiến tuyến của kẻ thù, người Anh đã xâm chiếm đảo Manhattan; họ giành được quyền kiểm soát thành phố vào ngày 15/09/1776.
Khi thành phố bị thiêu rụi vào ngày 20/09/1776, lính Anh trở nên cực kỳ cảnh giác với những ai ủng hộ nhóm Ái Quốc. Tối hôm sau, ngày 21/09/1776, Hale bị bắt khi ở trên thuyền đi ra cửa biển Long Island Sound, cố gắng quay trở lại lãnh thổ do Mỹ kiểm soát.
Hale đã bị thẩm vấn bởi Tướng William Howe của Anh và khi người ta phát hiện ông đang mang theo các tài liệu tình báo, Tướng Howe đã ra lệnh xử tử Hale vì tội làm gián điệp, việc thi hành án cũng được ấn định vào sáng hôm sau.
Trong giời phút bước lên giá treo cổ, người ta kể lại rằng Hale đã được hỏi liệu ông có lời cuối nào hay không, và vị đại úy đã đáp lại bằng câu nói nổi tiếng, “Tôi chỉ tiếc rằng mình chỉ có một cuộc đời để cống hiến cho đất nước của tôi.” Không có tài liệu lịch sử nào chứng minh rằng Hale thực sự nói những lời này, nhưng nếu quả thực là vậy, ông có thể đã lấy cảm hứng từ vở kịch Cato (1713) của tác giả người Anh, Joseph Addison: “Đáng tiếc thay / Ta có thể chết, nhưng chỉ một lần, để phục vụ đất nước của chúng ta.”
Điệp viên yêu nước Nathan Hale đã bị người Anh treo cổ vào sáng ngày 22/09/1176, khi mới 21 tuổi. Mặc dù sau đó có tin đồn rằng Hale bị bắt là vì bị phản bội bởi người anh họ, cũng là người trung thành với Vương quốc Anh, Samuel Hale, thì hoàn cảnh chính xác dẫn đến việc bắt giữ Hale vẫn chưa bao giờ được làm sáng tỏ.
