Nguồn: Tetsushi Takahashi, Beijing Diary, Nikkei Asian Review, 9/2020.
Người dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Gần đây một người bạn Trung Quốc đã gửi tôi xem một video gây sốc. Trong một vở kịch ở trường mẫu giáo, một bé gái 4-5 tuổi trong đồng phục Hồng quân, tiền thân của Quân Giải phóng Nhân dân, xả súng bắn kẻ địch bằng một khẩu súng đồ chơi. Từng kẻ địch ngã xuống.
Khi xem kỹ hơn, kẻ địch mang súng treo cờ Nhật Bản.
Sau khi bắn tất cả kẻ địch, cô bé chạy đi với lá cờ đỏ năm sao – cờ Trung Quốc – trong tay. Sau đó hàng chục đứa trẻ trong trang phục Hồng quân đứng lên và chào cô. Đoạn video dài khoảng 10 giây.
Tôi không biết nó được quay khi nào và ở đâu. Bọn trẻ có lẽ không biết chúng đang làm gì. Nhưng chúng sẽ ghi nhớ lá cờ Nhật Bản như biểu tượng của “những kẻ xấu.” Là một người Nhật, tôi cảm thấy buồn.
Tôi đã xem video này trên mạng xã hội Trung Quốc vào thứ Bảy (26/09/2020), một ngày sau khi Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình điện đàm lần đầu.
Hãng tin nhà nước Tân Hoa Xã đưa tin ông Tập kêu gọi ông Suga xây dựng quan hệ Trung – Nhật đáp ứng yêu cầu của kỷ nguyên mới sau khi giải quyết một cách hợp lý các vấn đề quan trọng và nhạy cảm, chẳng hạn như lịch sử của hai nước.
Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với Mỹ, ông Tập chắc chắn muốn thắt chặt quan hệ với Nhật. Nhưng tôi cho rằng Chủ tịch Trung Quốc thật ra gửi một thông điệp như sau: Nếu Nhật quay lưng lại với Trung Quốc, Bắc Kinh sẵn sàng đem vấn đề lịch sử lên bất cứ lúc nào.
Tờ Nhân dân Nhật báo, cơ quan ngôn luận chính của Đảng Cộng sản Trung Quốc, hôm thứ Bảy đã dành nhiều phần trên trang nhất đưa tin về cuộc điện đàm của ông Tập với Tổng thống Angola Joao Lourenco hơn là tin về cuộc gọi với ông Suga. Thông điệp gửi đến Nhật là Trung Quốc sẽ không ưu đãi nước láng giềng.
Bắc Kinh đã trở nên quan ngại hơn về quan hệ với Nhật khi thấy tình cảm chống Trung Quốc ngày càng tăng ở người Nhật.
Bắc Kinh cũng ngày càng lo lắng Tokyo có thể quay lưng lại với Trung Quốc.
Thủ tướng mới của Nhật đã chọn người đồng cấp Australia, Scott Morrison, là nhà lãnh đạo đầu tiên ông điện đàm. Quan hệ Trung Quốc – Australia đã trở nên căng thẳng do sự lây lan của coronavirus. Ông Tập đứng thứ 7 trong danh sách điện đàm của ông Suga, thấp hơn Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in và Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi.
Ông Suga nói với ông Tập rằng ông muốn thảo luận về các vấn đề được cộng đồng quốc tế và khu vực quan tâm sâu sắc. Chắc hẳn ông đã nghĩ đến quần đảo Senkaku và Hồng Kông.
Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị dự kiến thăm Nhật Bản vào tháng tới, có thể là để tìm hiểu xem chính xác là Suga đang nghĩ gì.
Trong khi đó, thứ Năm tới (01/10/2020), Trung Quốc sẽ kỷ niệm 71 năm ngày thành lập nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, và một lẵng hoa khổng lồ đã được đặt ở giữa Quảng trường Thiên An Môn. Chính sách ngoại giao của Bắc Kinh đứng trước một chặng đường khó khăn, trái ngược hoàn toàn với khí thế dâng cao sau khi nước này kiểm soát được virus./.
Tetsushi Takahashi là trưởng văn phòng của Nikkei ở Trung Quốc.
