Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Taliban được cho là đã nhận trách nhiệm kiểm soát đám đông bên ngoài sân bay Kabul ở Afghanistan. Nhân chứng cho biết họ đã bắn chỉ thiên và buộc đám đông phải xếp hàng trật tự. Khung cảnh bên ngoài sân bay – nơi đang được quân đội Mỹ, Anh và NATO quản lý – rơi vào hỗn loạn trong nhiều ngày qua khi hàng nghìn người tuyệt vọng tìm chuyến bay di tản. Bộ Quốc phòng Anh ước tính có bảy thường dân Afghanistan đã thiệt mạng hôm thứ Bảy, còn từ Chủ nhật tuần trước là ít nhất 20 người. Một số nước đang nỗ lực sơ tán công dân của họ và người Afghanistan có thị thực.
Lầu Năm Góc thông báo 18 máy bay của sáu hãng hàng không sẽ đưa người Afghanistan sơ tán khỏi các căn cứ quân sự ở Đức, Qatar và Bahrain tới các nước thứ ba, nhằm hỗ trợ các máy bay quân sự để giúp đưa thêm người dân ra khỏi Afghanistan. Đây là lần thứ ba bộ quốc phòng Mỹ kích hoạt đội Không quân Dự bị Dân sự, một chương trình trưng dụng máy bay thương mại để tăng cường khả năng không vận của Mỹ.
Năm ngoái, thế giới phải ghen tị với thành công chống dịch của Úc và New Zealand. Nhưng giờ đây cả hai nước đều vật lộn với biến thể Delta. New Zealand ghi nhận 24 ca mắc mới vào thứ Bảy, hầu hết ở Auckland, thành phố lớn nhất đất nước. Úc ghi nhận 830 ca mới ở New South Wales, một kỷ lục cấp bang của Úc. Trong khi đó xuất hiện đụng độ giữa cảnh sát với người biểu tình chống phong tỏa ở Sydney và Melbourne.
Hizbullah, một đảng chính trị lai dân quân ở Lebanon được Iran hậu thuẫn, cho biết sẽ có các chuyến tàu chở nhiên liệu từ Iran đến để giúp xoa dịu tình trạng thiếu hụt ở Lebanon. Họ tuyên bố một chuyến đã khởi hành. Chính phủ nước này thông báo giá xăng sẽ tăng 66% nếu phải rút một phần trợ cấp. Tình trạng thiếu năng lượng của Lebanon đã dẫn đến biểu tình bạo lực và làm tê liệt các dịch vụ cơ bản.
Ismail Sabri Yaakob, thủ tướng mới nhậm chức hôm thứ Bảy của Malaysia, bước vào nhiệm kỳ mới với tuyên bố mời các lãnh đạo đối lập tham gia các ủy ban covid-19 của chính phủ. Ông cũng cho biết nước này sẽ mua thêm 6 triệu liều vắc-xin vào đầu tháng 9. Hiện Malaysia có tỉ lệ số ca nhiễm và tử vong trên dân số cao nhất châu Á.
Thủ tướng Đức Angela Merkel nói cần thiết phải gia hạn hiệp định cho phép khí đốt Nga chảy qua Ukraine “càng nhanh càng tốt”. Chính phủ Ukraine lo ngại đường ống Nord Stream 2, giúp dẫn khí đốt trực tiếp từ Nga sang Đức, sẽ gây nguy hại cho nguồn cung năng lượng của họ. Bà Merkel vừa kết thúc chuyến thăm Ukraine cuối cùng của mình trước khi từ chức Thủ tướng.
Ít nhất tám người chết trong lũ lụt và lở đất khi cơn bão Grace đổ bộ vào bang Veracruz ở miền đông Mexico hôm thứ Bảy. Trong khi đó, hôm nay người dân New York chuẩn bị đón bão nhiệt đới Henri. Thành phố đã ban bố tình trạng khẩn cấp. Cư dân Connecticut và Rhode Island cũng được yêu cầu trú ẩn tại chỗ.
TIÊU ĐIỂM
G7 sắp họp bàn chiến lược đối phó Taliban
Sau khi thu phục Afghanistan, Taliban phải cai trị. Trong đó một mặt trận quan trọng là quan hệ quốc tế. Mặc dù không nước nào sẵn sàng chấp nhận nhóm chiến binh này với vòng tay rộng mở, nhưng cách họ sỉ nhục Mỹ đã làm hài lòng một số bên, bao gồm Iran, Pakistan và Nga. Trung Quốc cũng cho thấy sẵn sàng công nhận Taliban, dĩ nhiên đổi lấy điều kiện, chẳng hạn như hứa không chứa chấp người lưu vong từ Tân Cương, đặc biệt là người Duy Ngô Nhĩ, một dân tộc thiểu số chủ yếu theo đạo Hồi.
Tuần này các nhà lãnh đạo G7 sẽ gặp nhau để thảo luận về “chiến lược và cách tiếp cận chung” đối với nhà cầm quyền mới của Afghanistan. Không nhiều người tin Taliban sẽ thực sự ôn hòa hơn lần cầm quyền trước như nhóm này tuyên bố. G7 cũng phải trấn an các đồng minh lo lắng cho an ninh quốc gia của chính họ. Nhất là Ấn Độ và Đài Loan, vì họ muốn được Mỹ đảm bảo để chống Pakistan và Trung Quốc.
Các công ty công nghệ Trung Quốc nhắm tới Đông Nam Á
Đây là giai đoạn khó khăn của những gã khổng lồ công nghệ Trung Quốc. Trong bối cảnh Đảng Cộng sản tiếp tục thắt chặt quy định quản lý, còn các chính phủ phương Tây liên tục gây trở ngại, các công ty này đang đi tìm môi trường thân thiện hơn. Họ đang nhắm tới Đông Nam Á.
Đông dân và có nhiều nền kinh tế số hóa nhanh, khu vực này trở nên hấp dẫn nhờ không có liên minh địa chính trị dứt khoát. Alibaba, Bytedance và Tencent đã có những bước tiến nhỏ vào thị trường địa phương. Trong đó điện toán đám mây đặc biệt béo bở – mảng này đang phát triển nhanh chóng và các công ty Trung Quốc đang chiếm được thị phần từ các nhà cung cấp dịch vụ đám mây Mỹ như Amazon Web Services. Không như người Mỹ, các công ty Trung Quốc sẵn sàng lưu trữ dữ liệu công dân nước sở tại trong lãnh thổ theo yêu cầu từ chính phủ. Đồng thời họ cũng cũng đánh giá các công ty Trung Quốc cao hơn Mỹ ở điểm không công khai thông tin về yêu cầu lấy dữ liệu từ các chính phủ và cơ quan hành pháp.
IMF phân bổ một lượng lớn quyền rút vốn đặc biệt
Hôm nay IMF bắt đầu phân phối 650 tỷ USD quyền rút vốn đặc biệt (SDR), đợt phân bổ lớn nhất từ trước đến nay. Quỹ hy vọng số tiền này sẽ giúp củng cố vị thế tài chính của các nước trong bối cảnh covid-19 liên tục tấn công các nền kinh tế. SDR hoạt động như một loại hạn mức tín dụng khẩn cấp với giá rẻ. Các nước nhận số dư từ IMF; quỹ này tính lãi 0,05% trên số dư.
IMF hy vọng việc phân bổ sẽ giúp các nước nghèo đối phó tình trạng đồng tiền yếu và giúp thanh toán hàng nhập khẩu. Song trên thực tế viện trợ này chẳng bao nhiêu. SDR được phân bổ theo tỷ lệ đóng góp cho IMF, khiến nó hầu như chỉ chuyển đến các nước giàu. Những nước thu nhập thấp chỉ được nhận khoảng 3% tổng số. Một số nước đang cực kỳ khó khăn – chẳng hạn như Myanmar và Afghanistan – đều không được nhận xu nào. Trong khi một số nước vẫn được nhận dù bị phản đối, chẳng hạn như Belarus.
Phó thống đốc New York lên kế nhiệm
“Tôi tin những người phụ nữ dũng cảm đó”, phó thống đốc New York Kathy Hochul đăng tweet vào ngày 3 tháng 8, đề cập đến những người cáo buộc cựu thống đốc Andrew Cuomo quấy rối tình dục. Bà Hochul dường như muốn tạo khoảng cách với sếp của mình trước khi lên kế nhiệm ông vào ngày mai. Bà sẽ là người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này. Ông Cuomo, người liên tiếp phủ nhận các cáo buộc, đã tuyên bố từ chức hai tuần trước.
Không nhiều người biết đến bà Hochul ngoài miền tây New York, nơi bà lớn lên. Là một đảng viên Dân chủ ôn hòa, bà từng phục vụ trong chính quyền địa phương trước khi thắng ghế Hạ viện của một khu vực có truyền thống Cộng hòa. Ngay từ trước khi nhậm chức, bà đã bắt tay vào công việc và đã gặp Bill de Blasio, thị trưởng thành phố New York, người nổi tiếng có xung đột với Cuomo. Peter King, một cựu hạ nghị sĩ Cộng hòa, nói với New York Times rằng bà “bình thường.” Có lẽ “bình thường” sẽ tốt hơn vào lúc này.
