Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Jack Dorsey từ chức CEO Twitter. Giám đốc công nghệ Parag Agrawal sẽ lên tiếp quản. Ông Dorsey đồng sáng lập Twitter vào năm 2006, làm CEO cho đến 2008 khi ông bị loại ra, sau đó trở lại vào năm 2015. Ông cho biết Twitter đã “sẵn sàng để bước qua giai đoạn khởi đầu.” Ông sẽ tiếp tục ở lại trong hội đồng quản trị cho đến hết nhiệm kỳ vào năm sau.
Các bộ trưởng y tế G7 sẽ gặp nhau vào cuối ngày thứ Hai để thảo luận cách phản ứng trước biến thể Omicron. Cuối tuần qua, chủng virus đột biến đã được phát hiện ở một số nước khác trên thế giới, với nhiều nước cấm luôn du khách đến từ miền nam châu Phi. Israel và Nhật Bản tiến thêm một bước và cấm tất cả người nước ngoài. Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa cho biết các lệnh cấm du lịch đối với nước ông là phi khoa học và phân biệt đối xử. Trong khi đó cố vấn y tế chính của chính quyền Biden Anthony Fauci cho biết sẽ mất hai tuần trước khi biết rõ biến thể mới nguy hiểm ra sao.
Lạm phát ở Đức lên mức cao nhất nhiều thập niên qua. Theo tính toán tổng hợp của EU, giá đã tăng 6% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 11. Gián đoạn chuỗi cung ứng và tiến trình giảm thuế giá trị gia tăng tạm thời vào năm ngoái là nguyên nhân. Trước đó, Tây Ban Nha và Bỉ đều báo cáo lạm phát 5,6%. Một thành viên ban điều hành của Ngân hàng Trung ương Châu Âu cho biết “tháng 11 sẽ là cao điểm.”
Nữ thủ tướng đầu tiên của Thụy Điển, Magdalena Andersson, người đã từ chức vài giờ sau khi trở thành thủ tướng vào tuần trước, đã được tái bổ nhiệm. Bà Andersson, thuộc Đảng Dân chủ Xã hội, đã có thời gian ngắn liên minh với Đảng Xanh Thụy Điển. Liên minh đó tan rã sau khi quốc hội ủng hộ ngân sách do các đảng đối lập soạn thảo, trong đó có một nhóm dân tộc chủ nghĩa. Bà Andersson sẽ cố gắng lãnh đạo một chính phủ đơn đảng cho đến cuộc bầu cử vào tháng 9 tới.
Một phiên họp đặc biệt của WHO, bao gồm 194 thành viên, đã đạt được thỏa thuận sơ bộ về một hiệp định quốc tế có ràng buộc nhằm ngăn chặn đại dịch. Thủ tướng sắp mãn nhiệm của Đức, Angela Merkel, phát biểu tại cuộc họp và cho biết WHO cần hỗ trợ tài chính nhiều hơn từ các nước thành viên.
Nissan, nhà sản xuất ô tô lớn thứ ba của Nhật Bản, đã công bố kế hoạch đầu tư 17,6 tỷ đô la trong 5 năm tới để tăng cường sản xuất xe điện. Họ đặt mục tiêu tung ra 23 mẫu xe mới và tạo ra một nửa doanh số toàn cầu từ xe điện hoặc xe hybrid cho tới năm 2030. Năm ngoái con số này chỉ là 10%.
Con số trong ngày: 76, là số vụ thảm sát diễn ra ở Colombia vào năm ngoái. Năm năm sau khi ký thỏa thuận hòa bình tại Colombia, các phe dân quân vẫn tiếp tục gây tàn phá.
TIÊU ĐIỂM
Tình hình phục hồi kinh tế của Ấn Độ
Rất ít nền kinh tế bị Covid-19 gây thiệt hại nhiều như Ấn Độ. Chỉ trong năm 2020 GDP đã giảm 7,3%. Giờ đây, chính phủ tự tin nền kinh tế đang phát triển trở lại — đến mức họ tuyên bố Ấn Độ sẽ là nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới trong năm nay. Vào thứ Ba, họ sẽ công bố số liệu GDP quý ba. Các nhà phân tích dự đoán tăng trưởng 7-9% so với cùng kỳ năm ngoái, sau khi đã tăng 20% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý trước.
Tốc độ tăng trưởng cao này phần lớn phản ánh thiệt hại to lớn của năm ngoái. Về mặt tuyệt đối, phải đến quý sau GDP mới trở về mức trước đại dịch, cho thấy tăng trưởng bị mất đi tới hai năm. Ngay cả trước đại dịch, nền kinh tế Ấn Độ đã phải vật lộn với nhu cầu thấp, đầu tư khập khiễng và khu vực tài chính ốm yếu. Khi các vấn đề này kéo dài và Omicron xuất hiện, Ấn Độ sẽ phải mất một lúc để phục hồi hoàn toàn.
Microsoft họp đại hội đồng cổ đông thường niên
Khi các cổ đông Microsoft họp thường niên online vào thứ Ba, họ khó mà không hài lòng với ban quản trị của công ty. Doanh thu trong năm tài chính kết thúc vào tháng 6 đã tăng gần 18% so với năm trước, lên mức 168 tỷ đô la. Lợi nhuận ròng thậm chí còn tăng nhanh hơn, tăng 38% lên hơn 61 tỷ đô la. Kết quả là giá trị vốn hóa thị trường tăng: gần đây nó đã vượt quá 2,5 nghìn tỷ đô la (chỉ Apple có vốn hóa cao hơn).
Dù vậy các cổ đông vẫn có nhiều điều để thảo luận. Họ sẽ bỏ phiếu về một loạt các đề xuất, bao gồm cả việc liệu công ty có nên công bố báo cáo minh bạch về các hoạt động vận động hành lang, chênh lệch lương giữa các nhóm chủng tộc và giới tính cũng như các chính sách chống quấy rối tình dục hay không (trước những cáo buộc người sáng lập Bill Gates có mối quan hệ không phù hợp nhân viên nữ). Có lẽ đáng ngạc nhiên đối với một công ty tự coi là khai sáng về mặt chính trị (đã vượt qua bê bối chống độc quyền đầu những năm 2000), khi hội đồng quản trị đã khuyên các cổ đông bác bỏ những đề xuất này.
Miền Nam Châu Phi thiệt hại vì Omicron
Thành phố Cape Town vào mùa hè rất đẹp: mặt trời rực rỡ, những bãi biển lấp lánh và làn gió trong lành mát rượi. Du khách đóng góp tới 3% GDP của Nam Phi, nhưng rồi covid-19 và các hạn chế đi lại khiến lượng khách nước ngoài giảm 71% trong năm 2020. Các nhà lãnh đạo đất nước đã hy vọng số liệu công bố vào thứ Ba sẽ mở đầu cho quá trình phục hồi.
Và rồi biến thể Omicron làm tiêu tan những hy vọng đó. Ngày càng có nhiều nước đã phát triển hủy các chuyến bay đến miền nam châu Phi, với hy vọng ngăn chặn biến thể mới. Đáp lại, tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa nói các lệnh cấm là “phi lý về mặt khoa học.” Nhưng khi biến thể mới tiếp tục chưa rõ ràng, các biện pháp như vậy sẽ vẫn được duy trì. Thiệt hại kinh tế sẽ còn tồi tệ hơn đối với các nước phụ thuộc nhiều vào du lịch như Namibia (11% GDP) và Botswana (13%). Ngoài ra còn đó làn sóng ca nhiễm thứ tư.
Thổ Nhĩ Kỳ tăng trưởng cao kèm lạm phát phi mã
GDP Thổ Nhĩ Kỳ tăng kỷ lục 21,7% so với cùng kỳ năm ngoái trong quý hai. Con số của quý ba, dự kiến được công bố vào thứ Ba, sẽ ít gây chú ý hơn nhưng có thể lại đạt mức hai con số.
Dù vậy tin này không quá lạc quan đối với người Thổ Nhĩ Kỳ. Tăng trưởng đang có chi phí ngày càng cao. Với mong muốn bơm tín dụng giá rẻ vào nền kinh tế, Tổng thống Recep Tayyip Erdogan đã buộc ngân hàng trung ương phải cắt giảm lãi suất cho vay, bất chấp lạm phát tăng vọt. Kết quả là một cuộc khủng hoảng tiền tệ đang xóa sổ các khoản tiết kiệm và thu nhập. Đồng lira giảm mạnh 42,2% so với đồng đô la kể từ đầu năm, bao gồm mức giảm 17,6% kể từ ngày 18 tháng 11, thời điểm giảm lãi suất gần đây nhất của ngân hàng. Tỷ giá thực âm và đồng lira yếu giúp ích cho các nhà xuất khẩu Thổ Nhĩ Kỳ và cho phép các nhà phát triển bất động sản tận dụng lãi suất thế chấp thấp. Song trên thực tế nó cũng khiến cho tất cả những người khác nghèo đi.
