Nguồn: FDR escapes assassination attempt in Miami, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1933, một thợ làm gạch – khi ấy đang loạn trí và thất nghiệp – tên là Giuseppe Zangara đã hét lên “Có quá nhiều người đang chết đói!” và nã súng vào tổng thống Mỹ vừa đắc cử, Franklin D. Roosevelt.
Trên ghế sau của chiếc xe mui trần trong chuyến công du của mình, Roosevelt chỉ vừa mới kết thúc bài phát biểu ở Bayfront Park, Miami, thì Zangara đã nổ súng bắn ra sáu phát đạn. Đã có tổng cộng năm người trúng đạn. Tổng thống may mắn không gặp chấn thương, nhưng Thị trưởng Chicago, Anton Cermak, người cũng có mặt lúc đó, đã bị đạn găm vào bụng.
Một số người đàn ông tóm lấy kẻ tấn công và có lẽ họ đã đánh hắn ta đến chết nếu Roosevelt không can thiệp, yêu cầu đám đông hãy để chính quyền thực thi công lý. Zangara sau đó tuyên bố mình không thù ghét cá nhân Roosevelt, nhưng ghét tất cả các quan chức và bất kỳ ai giàu có. Hắn ta cũng nói với FBI rằng chứng đau dạ dày mãn tính đã dẫn đến hành động của mình: “Vì tôi bị đau dạ dày nên tôi muốn trả thù bọn tư bản bằng cách giết Tổng thống. Bụng tôi đau lâu rồi.”
Hành động quá khích của Zangara phản ánh sự tức giận và thất vọng của nhiều người lao động Mỹ trong thời kỳ Đại Khủng hoảng (1929-1939). Vào thời điểm xảy ra vụ nổ súng, Roosevelt vừa đắc cử và thậm chí còn chưa tuyên thệ nhậm chức. Các chính sách của ông vẫn chưa được kiểm chứng, nhưng tin tức về sự điềm tĩnh của Roosevelt trong vụ ám sát đã tràn ngập các tờ báo ngay trong ngày hôm sau, và chúng đã tác động rất tích cực đến việc nâng cao hình ảnh của Roosevelt như một nhà lãnh đạo kiên cường.
Các báo cáo không có căn cứ sau đó cho rằng mục tiêu thực sự của Zangara là Cermak và ám chỉ mối liên hệ của Zangara với các băng nhóm tội phạm có tổ chức ở Chicago.
Ban đầu Zangara bị xét xử vì tội cố ý giết người và bị kết án 80 năm tù, nhưng khi Thị trưởng Cermak qua đời vì vết thương của mình, hắn đã bị xét xử lại và bị kết án tử hình. Zangara chết trên ghế điện vào ngày 20/03/1933.
