Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Mỹ thông báo bắt đầu yêu cầu giấy xét nghiệm âm tính covid-19 đối với người nhập cảnh từ Trung Quốc. Các nước châu Á và châu Âu đã công bố các biện pháp tương tự, khi người dân Trung Quốc chuẩn bị đi du lịch nước ngoài trở lại. Hồi đầu tuần, chính phủ Trung Quốc tuyên bố chấm dứt cách ly bắt buộc đối với người nhập cảnh từ tháng 1. Trong khi đó, Hồng Kông loại bỏ hầu hết yêu cầu đối với người nhập cảnh từ đại lục và các nơi khác.
Giới chức Ukraine cho biết Nga đã phóng rất nhiều tên lửa vào các thành phố của nước này, nhưng bị phòng không đánh chặn 54 trên 69 quả. Thủ đô Kyiv cũng như Kharkiv, Lviv, Odessa và Zhytomyr đều là mục tiêu. Ở mặt trận phía nam, các quan chức Ukraine đã kêu gọi cư dân thành phố Kherson, nơi họ mới giải phóng hồi 6 tuần trước, sơ tán khi quân Nga gia tăng tấn công bằng súng cối và pháo.
Binyamin Netanyahu tuyên thệ nhậm chức thủ tướng Israel sau khi quốc hội nước này thông qua cuộc bỏ phiếu tín nhiệm đối với chính phủ ông. Ông sẽ lãnh đạo một liên minh cánh hữu gồm đảng Likud và các đảng theo chủ nghĩa dân tộc-chính thống cực đoan. Nhiều người lo ngại các chính sách của họ sẽ làm xấu đi mối quan hệ với người Palestine, đặc biệt là về các khu định cư. Đây là nhiệm kỳ thủ tướng thứ sáu của ông Netanyahu, một kỷ lục của đất nước.
Bộ Lao động Mỹ thông báo số đơn xin trợ cấp thất nghiệp lần đầu đã tăng nhẹ lên 225.000 trong tuần kết thúc vào ngày 24 tháng 12. Như vậy dữ liệu này cho thấy thị trường lao động đang có xu hướng hạ nhiệt, từ đó có thể thể thuyết phục Fed giảm tốc độ tăng lãi suất.
Với chỉ hai ngày nữa là hết năm, Thượng viện Ý thông qua ngân sách cho năm tới — ngân sách đầu tiên của chính phủ cánh hữu của Giorgia Meloni. Trong ngân sách này có hơn 21 tỷ euro nhằm bù đắp cho các tác động của cuộc khủng hoảng năng lượng. Đặc biệt gây tranh cãi là điều khoản hạn chế chương trình trợ cấp cho người nghèo của Ý, mở đường cho tiến trình bãi bỏ hoàn toàn.
Cảnh sát Bolivia đã bắt giữ Luis Fernando Camacho, một thủ lĩnh phe đối lập nổi tiếng, với tội danh “khủng bố.” Vị thống đốc cánh hữu của bang Santa Cruz đã dẫn đầu các cuộc biểu tình chống chính phủ cánh tả của tổng thống Luis Arce. Những người ủng hộ ông Camacho cho rằng ông bị “bắt cóc;” và vụ bắt giữ ông đã châm ngòi cho biểu tình bạo lực ở Santa Cruz.
Việt Nam công bố tốc độ tăng trưởng hơn 8% trong năm 2022, cao hơn đáng kể mục tiêu tự đặt ra là 6-6,5%. Nền kinh tế Việt Nam tăng trưởng 2,6% trong năm trước, bất chấp các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt và tình trạng thiếu hụt tại các nhà máy. Con số năm nay thậm chí còn đáng kinh ngạc hơn khi đặt trong bối cảnh nhu cầu toàn cầu đối với hàng xuất khẩu của Việt Nam giảm —có lẽ là nhờ cuộc di cư chuỗi cung ứng khỏi Trung Quốc.
Con số trong ngày: 1 triệu, là số ca nhiễm covid mới được ghi nhận mỗi ngày ở tỉnh Chiết Giang miền đông Trung Quốc, với dân số 65 triệu.
TIÊU ĐIỂM
2023 là năm quan trọng cho các công ty phát triển taxi bay
Đây sẽ là năm quan trọng cho các công ty tiên phong phát triển máy bay cất cánh và hạ cánh thẳng đứng bằng điện, thường được gọi là taxi bay. Sử dụng các cánh quạt nhỏ để điều hướng, những phương tiện này thường chở ít hơn sáu người. Với các phần mềm thông minh để điều khiển cánh quạt, chúng dễ điều khiển hơn máy bay trực thăng và thậm chí có thể bay tự động. Một số công ty ở châu Âu và châu Á sẽ thực hiện các chuyến bay thử nghiệm vào năm 2023 khi họ hướng tới chứng chỉ đủ điều kiện bay và đẩy mạnh sản xuất thương mại.
Các công ty cũng đang nỗ lực để được các cơ quan quản lý cho phép vận chuyển hành khách trả tiền. Công ty Trung Quốc EHang đang cùng với cơ quan quản lý hàng không nội địa thử nghiệm các chuyến bay hai hành khách tự điều khiển. Ở châu Âu, Volocopter của Đức đang kỳ vọng VoloCity hai chỗ ngồi của họ sẽ được phê duyệt kịp thời cho Olympics Paris vào năm 2024. 2023 sẽ là năm bản lề để đưa ngành công nghiệp này cất cánh.
Các công nghệ quốc phòng đáng theo dõi trong năm mới
Cuộc xâm lược của Nga đã khiến phương Tây tăng chi tiêu quốc phòng. Và lịch sử cho thấy công nghệ quân sự thường đóng góp nhiều vào các phát minh mới. Chính các nhà nghiên cứu quốc phòng Mỹ đã góp công lớn để tạo ra mạng internet. Một lĩnh vực trọng tâm hiện nay là cải thiện chuỗi cung ứng. Thay vì phải vận chuyển thực phẩm, thuốc men, nước và nhiên liệu ra tiền tuyến, các nhà nghiên cứu Mỹ đang kỳ vọng có thể sản xuất chúng tại chỗ bằng công nghệ sinh học mới.
Một công nghệ mới nữa là vũ khí siêu thanh, mà nhiều quốc gia đang phát triển và di chuyển nhanh gấp 5-25 lần tốc độ âm thanh. Venus Aerospace, một công ty khởi nghiệp của Mỹ, đặt mục tiêu sử dụng công nghệ này để chế tạo máy bay không gian có thể chở hành khách giữa hai điểm bất kỳ trên Trái đất chỉ trong vòng một giờ. Cuộc chiến của Vladimir Putin đã mang lại nhiều đau khổ và khó khăn, nhưng có thể một ngày nào đó nó sẽ góp phần để lại các di sản công nghệ bất ngờ.
Liệu metaverse, VR, và AR có cất cánh trong năm 2023?
Năm tới sẽ chứng kiến các công ty công nghệ lớn đẩy mạnh hai loại công nghệ có liên quan mật thiết được gọi tên nhiều trong thời gian gần đây. Một là thiết bị đeo thực tế ảo (VR) và thực tế tăng cường (AR), các thiết bị đeo giúp người dùng đắm chìm trong thế giới do máy tính tạo ra. Meta, công ty mẹ của Facebook, hiện chiếm khoảng 2/3 tổng doanh số bán thiết bị đeo AR và VR, dù đối mặt cạnh tranh từ Apple, công ty có khả năng sẽ phát hành thiết bị của mình vào năm tới, và Sony. Thiết bị đeo mới nhất của Meta có giá 1.499 USD; các thiết bị phổ thông rẻ hơn có thể sẽ xuất hiện trong năm 2023.
Thứ hai là metaverse, thứ mà nhiều người hy vọng sẽ thay thế internet bằng công nghệ kỹ thuật số ba chiều. Đến nay Meta đã chi hơn 27 tỷ đô la cho metaverse dù bị giới phân tích và đầu tư hoài nghi (cổ phiếu của tập đoàn đã giảm mạnh trong năm nay). Nhưng ngành kinh doanh trò chơi điện tử đã kiếm tiền trên thế giới ảo trong nhiều thập niên qua, trong đó Epic Games đã tổ chức các buổi biểu diễn nhạc sống bên trong game “Fortnite” từ lâu. Năm 2023 metaverse sẽ thực sự biết đá biết vàng.