Thế giới hôm nay: 06/04/2023

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Tổng thống Ukraine Volodomyr Zelensky đã gặp Andrzej Duda, người đồng cấp Ba Lan của ông, tại Warsaw. Sau cuộc gặp riêng, ông Duda nói sẽ tìm kiếm “những đảm bảo bổ sung” cho Ukraine tại hội nghị thượng đỉnh NATO sắp tới. Ông Zelensky cảm ơn Ba Lan đã “kề vai sát cánh” với nước ông. Từ đầu cuộc chiến Ba Lan luôn nhiệt tình ủng hộ nước láng giềng, giang tay chào đón hơn 1 triệu người tị nạn Ukraine và kêu gọi hỗ trợ quân sự của phương Tây.

Tổ chức Thương mại Thế giới cho biết tăng trưởng thương mại toàn cầu sẽ xuống mức 1,7% trong năm nay, giảm từ 2,7% của năm 2022. Hồi tháng 10, WTO từng dự báo thương mại sẽ tăng 1%, nhưng rồi điều chỉnh lại sau khi tính cả áp lực chuỗi cung ứng. Kinh tế trưởng của WTO đổ lỗi cho những tác động kéo dài của Covid-19 và căng thẳng địa chính trị gia tăng.

Các cơ quan thực thi pháp luật ở 17 quốc gia đã đóng cửa Genesis Market, một nền tảng online chuyên bán thông tin đăng nhập để gian lận danh tính. Khoảng 120 người đã bị bắt trong chiến dịch được FBI đặt tên mã “Quái vật Bánh quy.” Genesis có bán mật khẩu email và mạng xã hội, cũng như “bánh quy” (cookies) để che giấu danh tính người đã thực sự truy cập các tài khoản đó.

TotalEnergies, một công ty dầu mỏ lớn của Pháp, đã ký thỏa thuận 10 tỷ đô la với chính phủ Iraq để thúc đẩy sản xuất dầu khí ở nước này. Total sẽ nắm giữ 45% cổ phần trong dự án, còn Công ty Dầu mỏ Basrah của nhà nước Iraq giữ 30%. Thỏa thuận này có lợi cho Iraq, vốn gặp nhiều khó khăn trong việc thu hút nhà đầu tư vào lĩnh vực năng lượng.

Silvio Berlusconi, cựu thủ tướng và tỷ phú truyền thông của Ý, đang được chăm sóc đặc biệt tại một bệnh viện ở Milan. Vị cựu thủ tướng 86 tuổi này gần đây mấy lần nhập viện, gồm lần bị ung thư tuyến tiền liệt và ca phẫu thuật tim lớn hồi năm 2016. Ông Berlusconi thống trị chính trường Ý trong gần hai thập niên, nhưng là một thảm họa trên cương vị thủ tướng.

Peter Murrell, chồng của cựu thủ hiến Scotland Nicola Sturgeon, đã bị bắt “vì là nghi phạm” trong một cuộc điều tra của cảnh sát về tài chính của Đảng Quốc gia Scotland. Cảnh sát bắt đầu điều tra sau khi có những lo ngại về cách đảng quản lý 600.000 bảng Anh (750.000 đô la) tiền quyên góp. Bà Sturgeon từ chức hồi tháng 2 với lý do “sự tàn bạo” của chính trị hiện đại.

Cảnh sát Israel đã tấn công các tín hữu tại Nhà thờ Hồi giáo al-Aqsa ở Jerusalem vào hôm thứ Tư, theo truyền thông Palestine. Trong một tuyên bố, cảnh sát Israel cho biết họ chỉ ứng phó với bạo loạn trong khuôn viên của nhà thờ Hồi giáo. Vụ việc này đã gây ra biểu tình trên khắp Bờ Tây. Hiện căng thẳng đang dâng cao trong khu vực khi tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo trùng với Lễ Vượt qua của đạo Do Thái.

Con số trong ngày: 700 tỷ đô la, là số tiền mà Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã cho 150 quốc gia vay trong gần 80 năm kể từ khi thành lập.

TIÊU ĐIỂM

Khai mạc hội nghị mùa xuân của IMF

Vào thứ Năm, Kristalina Georgieva, giám đốc điều hành của Quỹ Tiền tệ Quốc tế, sẽ phát biểu mở màn Cuộc họp Mùa xuân – hội nghị chung của IMF và Ngân hàng Thế giới. Các bộ trưởng tài chính và thống đốc ngân hàng trung ương sẽ đến Washington, DC, để tham dự sự kiện này vào ngày 10 tháng 4.

Có ba vấn đề chi phối chương trình nghị sự. Đầu tiên là gói cứu trợ hào phóng trị giá 16 tỷ USD của IMF dành cho Ukraine. Tuy nhiên nó đi kèm với lãi suất tương đương vay thương mại và không chắc liệu Ukraine có đủ khả năng trả hay không. Thứ hai là cách tiếp cận của IMF đối với biến đổi khí hậu, và liệu loại hỗ trợ tài chính nào của họ có thể giúp được quá trình thích ứng và giảm nhẹ tác động. Thứ ba là làm sao xoa dịu gánh nặng nợ của các nước đang lâm vào cảnh túng quẫn và vỡ nợ — Trung Quốc, chủ nợ chính thức lớn nhất thế giới, phản đối giảm nợ. Cả ba đầu mục đều không dễ giải quyết. Nhưng các nước nghèo cần giải pháp nhanh chóng. Ví dụ, Zambia đã chờ đợi cơ cấu lại các khoản nợ suốt hơn hai năm qua.

Ngành công nghiệp Đức hoạt động tốt

Vào thứ Năm, cơ quan thống kê Destatis của Đức sẽ công bố số liệu sản xuất công nghiệp tháng 2. Dữ liệu nhiều khả năng cho thấy đà phục hồi kéo dài từ tháng 1, khi sản xuất công nghiệp tăng 3,5% so với tháng 12. Các ngành sử dụng nhiều năng lượng, chẳng hạn như gia công kim loại và sản xuất hóa chất, đã tận dụng giá năng lượng giảm để tăng sản lượng.

Gia tăng sản xuất công nghiệp sẽ giúp Đức nhiều khả năng tránh được suy thoái kinh tế trong năm nay. Vào ngày 5 tháng 4, năm viện nghiên cứu kinh tế hàng đầu đã nâng dự báo chung về tăng trưởng kinh tế lên 0,3% trong năm nay và 1,5% trong năm tới. Đó là một sự cải thiện rõ rệt: dự đoán của họ hồi mùa thu, khi giá năng lượng tăng cao, là giảm 0,4% trong năm 2023. Dù thế, lạm phát vẫn là một vấn đề đáng lo ngại. Nó có thể sẽ chỉ giảm nhẹ trong năm nay, từ 6,9% xuống 6%. Và nền kinh tế toàn cầu vẫn còn yếu, khi các hộ gia đình rụt rè chi tiêu.

Lukashenko gặp Putin

Trong lần gặp cuối hồi tháng 12, nhà độc tài Belarus Alexander Lukashenko đã nói đùa với Vladimir Putin, người đồng cấp Nga, rằng họ là “những người xấu tính nhất, độc hại nhất hành tinh.” Dường như lời ông nói càng ngày càng đúng. Vào tháng 2 năm 2022, Nga tiến hành xâm lược Ukraine từ lãnh thổ Belarus và cho đến nay đã trông cậy vào các tuyến đường sắt, sân bay và nhà xác của đồng minh. Ông Putin gần đây thậm chí công bố kế hoạch triển khai vũ khí hạt nhân tại nước này.

Hai nhà lãnh đạo sẽ gặp lại vào thứ Năm tại Moscow để tham dự hội nghị thượng đỉnh về “nhà nước liên minh,” một dự án kéo dài nhiều năm với mục tiêu hợp nhất nền kinh tế và khả năng quốc phòng của hai nước. Một chủ đề phức tạp sẽ là lời kêu gọi của ông Lukashenko hồi thứ Sáu tuần trước về “một lệnh ngừng bắn ngay lập tức” ở Ukraine. Belarus dường như không muốn phải đóng vai trò quân sự chủ động hơn. Không như người Nga, người Belarus phản chiến. Quân đội yếu kém của họ chắc chắn sẽ chịu nhiều thất bại, bên cạnh các lệnh trừng phạt mở rộng của châu Âu. Ông Lukashenko có lẽ sẽ hy vọng ông Putin ít xấu tính hơn lời miêu tả của ông.

Kết quả kinh doanh tốt của Levi Strauss

Levi Strauss, nhà sản xuất quần jean lớn nhất thế giới, đã trải qua một vài năm khó khăn. Nhu cầu quần jean giảm trong đại dịch, nhưng tăng trở lại vào năm 2021 sau phong toả. Nhưng hoạt động kinh doanh của Levi lại sa sút trong 12 tháng qua vì lạm phát kìm hãm chi tiêu (và xu hướng thời trang đã chuyển sang vải twill và corduroy thay vì vải denim). Doanh số bán hàng của Levi Strauss giảm 6% so với cùng kỳ năm trước trong quý cuối năm 2022.

Nhưng bấy nhiêu vẫn tốt hơn dự đoán của giới phân tích, điều sẽ mang lại yên tâm cho nhà đầu tư trước khi công ty công bố kết quả quý đầu vào thứ Năm. Levi Strauss đã đa dạng hóa kho sản phảm. Quần denim hiện chỉ chiếm 60% doanh số; và công ty đã mua lại Beyond Yoga, một nhà sản xuất trang phục “thể thao” (quần legging và những thứ tương tự), hồi cuối năm 2021. Họ cũng tăng cường thâm nhập vào các thị trường đang phát triển tương đối nhanh. Tuần này, Levi đã mở một cửa hàng tại thành phố Bangalore của Ấn Độ, cửa hàng lớn nhất ở châu Á.