Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Theo Tổ chức Trăng Lưỡi liềm đỏ Libya, số người chết ở thành phố Derna do ngập lụt đã tăng lên ít nhất 11.300 người, bên cạnh 10.000 người vẫn còn mất tích. Bão Daniel gây ra lũ lụt nghiêm trọng và làm vỡ hai con đập gần Derna khi nó quét qua miền đông Libya vào tối Chủ nhật. Thành phố đã chôn cất ba nghìn người chết, chủ yếu là trong các ngôi mộ tập thể. Trong một nỗ lực chung hiếm hoi, hai chính phủ đối địch của đất nước đã phối hợp cứu trợ. Một quan chức Liên Hợp Quốc cho biết, nước này có thể “tránh được phần lớn thương vong về người” nếu có “các dịch vụ phù hợp,” chẳng hạn như cảnh báo khẩn cấp.
Cổ phiếu của Arm đã tăng khoảng 20% so với giá chào bán 51 USD sau khi lên sàn Nasdaq của Mỹ, tương đương mức định giá hơn 60 tỷ USD. Arm, công ty Anh thuộc sở hữu của tập đoàn công nghệ Nhật Bản SoftBank, đã công bố đợt IPO lớn nhất trong năm cho đến nay vào thứ Tư. SoftBank đã bán hơn 95 triệu cổ phiếu, chiếm 10% vốn chủ sở hữu của Arm.
Hunter Biden, con trai của tổng thống Mỹ Joe Biden, đã bị truy tố với các cáo buộc liên bang, bao gồm nói dối về việc sử dụng cocaine khi mua súng. Thỏa thuận nhận tội trước đây, trong đó ông Biden sẽ nhận tội nhẹ liên quan đến thuế và tránh bị buộc tội về súng, đã thất bại vào tháng 7. Tội này có mức án cao nhất là mười năm tù.
Ngân hàng trung ương Trung Quốc giảm yêu cầu dự trữ bắt buộc của các ngân hàng thêm 0,25 điểm phần trăm. Có hiệu lực từ thứ Sáu, động thái này sẽ giúp thúc đẩy hoạt động cho vay của Trung Quốc, đặc biệt là đối với các chính quyền địa phương đang cần tiền cho dự án cơ sở hạ tầng. Vì bị ảnh hưởng bởi nhu cầu toàn cầu yếu và ngành bất động sản èo uột, kinh tế Trung Quốc đã chật vật kể từ sau đại dịch Covid-19.
Ngân hàng Trung ương châu Âu ECB tăng lãi suất thêm 0,25 điểm phần trăm và đưa lãi suất tiền gửi lên mức kỷ lục 4%. Lạm phát ở khu vực đồng euro đạt 5,3% trong tháng 8, cao hơn nhiều so với mục tiêu hàng năm 2% của ECB. Nhưng khi kinh tế châu Âu suy thoái, ngân hàng có thể không tăng lãi suất trong cuộc họp tiếp theo. Ngân hàng đã hạ dự báo tăng trưởng của khối xuống 0,7% trong năm nay và 1% vào năm 2024.
Một tòa án ở Bangladesh đã kết án hai nhà hoạt động nhân quyền hai năm tù vì đăng thông tin sai sự thật, trong một phiên tòa được coi là đàn áp những người bất đồng chính kiến. Adilur Rahman Khan và Nasiruddin Elan làm việc cho Odhikar, nơi ghi lại những vụ giết người phi pháp và bạo lực của cảnh sát. Nền kinh tế Bangladesh đã phát triển mạnh dưới thời Sheikh Hasina, thủ tướng tại vị nhiều năm nay. Nhưng bà đang ngày càng tỏ ra độc tài.
Các nhà cung cấp điện ở Nigeria tuyên bố “sụp đổ toàn bộ hệ thống” sau khi một vụ hỏa hoạn trên đường dây truyền tải quan trọng khiến phần lớn đất nước bị mất điện. Phải mất 10 giờ kể từ sáng thứ Năm, lưới điện của Nigeria mới hoạt động trở lại. Được biết lưới điện của Nigeria rất không ổn định: chỉ riêng năm 2022 nó đã bị hỏng ít nhất 4 lần.
Con số trong ngày: 15 trên 27, là số quốc gia thành viên EU có các đảng cực hữu nhận được trên 20% ủng hộ.
TIÊU ĐIỂM
Liệu kinh tế Trung Quốc đã chạm đáy?
Sau bốn tháng khó khăn – trong đó thị trường bất động sản ì ạch, xuất khẩu giảm, giá cả giảm và thất nghiệp trong giới trẻ tăng cao – liệu nền kinh tế Trung Quốc đã chạm đáy chưa? Dữ liệu được công bố cho đến nay trong tháng này khá đáng khích lệ. Giá tiêu dùng đã ngừng giảm trong tháng 8 (mặc dù áp lực giảm phát cơ bản vẫn còn). Xuất khẩu được cải thiện so với tháng trước. Tăng trưởng tín dụng cũng vượt kỳ vọng.
Các số liệu công bố sau đó vào thứ Sáu có thể cho thấy cải thiện trong sản xuất công nghiệp và đầu tư cơ sở hạ tầng. Doanh số bán lẻ pha trộn vui buồn: giai đoạn bùng nổ sau đại dịch của ngành ăn uống có thể sắp kết thúc, trong khi doanh số bán ô tô tăng. Dấu hỏi lớn nhất vẫn là thị trường bất động sản, nơi doanh số bán hàng vẫn chưa ổn định.
Còn tình trạng thất nghiệp ở thanh niên thì sao? Nó thường được cải thiện vào tháng 8 khi những người trẻ mới tốt nghiệp một hoặc hai tháng trước bắt đầu tìm được việc làm. Nhưng thật không may là Trung Quốc đã ngừng công bố số liệu. Sự bí mật đáng kinh ngạc của Trung Quốc che giấu cả tin tốt lẫn tin xấu.
Cuba tổ chức thượng đỉnh G77
Hiếm khi Cuba được quan tâm trên tường quốc tế như vào thứ Sáu này. Hội nghị thượng đỉnh kéo dài hai ngày của G77 (được đặt tên theo số lượng thành viên ban đầu, hiện gồm 134 quốc gia đang phát triển) và Trung Quốc sẽ thảo luận về nhiều vấn đề, trong đó có biến đổi khí hậu. Các nhà lãnh đạo như tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva và tổng thư ký Liên Hợp Quốc António Guterres sẽ tham dự.
Đây là một thành tựu đáng kể của chủ tịch Cuba, Miguel Díaz-Canel. Nhưng vẫn chưa rõ liệu thượng đỉnh của G77, vốn được thiết kế để mang lại cho các nước đang phát triển tiếng nói lớn hơn trong chính trị quốc tế, có mang lại kết quả gì hay không. Ông Díaz-Canel có thể đặt kỳ vọng vào công nghệ và giúp đỡ cho nền kinh tế ốm yếu của đất nước ông, nhất là từ Trung Quốc. Nhưng Trung Quốc tỏ ra thiếu kiên nhẫn vì đồng minh Caribe không muốn cải cách. Giống như Ấn Độ, Trung Quốc sẽ không cử chủ tịch hay bộ trưởng ngoại giao đến tham dự. Thay vào đó là uỷ viên thường vụ Bộ Chính trị, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Lý Hi.
Các ứng viên Cộng hoà tìm ủng hộ trong cộng đồng Tin lành Mỹ
Vào thứ Sáu, những người bảo thủ ở Mỹ sẽ tề tựu về Washington, DC, để tham dự “Pray Vote Stand,” một “hội nghị thượng đỉnh” do Hội đồng Nghiên cứu Gia đình, một nhóm chống phá thai theo đạo Tin lành, tổ chức. Được quảng bá như một không gian cho “những người bảo thủ tích cực về mặt tinh thần và quản trị,” sự kiện sẽ khai mạc bằng một chuyến xe bus cầu nguyện và bao gồm các phiên thảo luận về “cuộc chiến giới tính” cũng như “đảo ngược trào lưu woke ở Lầu Năm Góc.” Donald Trump, Ron DeSantis và Mike Pence, các ứng viên cho đề cử tổng thống của đảng Cộng hòa, đều sẽ phát biểu.
Cánh hữu sùng đạo là nhóm cử tri quan trọng của đảng Cộng hòa. Trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2020, có tới 75% người da trắng theo đạo Tin lành của đất nước ủng hộ ông Trump. Hiện cựu tổng thống đang bỏ xa trong các cuộc thăm dò sơ bộ của đảng Cộng hòa, khiến ông DeSantis, người đang vận động dựa trên các vấn đề chiến tranh văn hóa như phá thai, súng ống và bản dạng giới, hay ông Pence, một người Tin lành, có rất ít thời gian để thu hẹp khoảng cách. Bầu cử sơ bộ sẽ bắt đầu ngay từ tháng 1 năm sau.
Nhà hoạt động nhân quyền Nga ra toà
Vào thứ Sáu, phiên điều trần mới nhất trong phiên tòa xét xử Oleg Orlov, một trong những nhà hoạt động dân sự nổi tiếng nhất của Nga, sẽ diễn ra tại Moscow. Ông Orlov được biết đến nhiều nhất với tư cách là thành viên hàng đầu của Memorial, một tổ chức phi chính phủ chuyên bảo tồn ký ức về sự đàn áp của chủ nghĩa Stalin và lên tiếng ủng hộ nhân quyền. Hồi tháng 12 năm 2021, một tòa án đã ra lệnh giải thể tổ chức này vì bị chính quyền Nga gọi là “đặc vụ nước ngoài.” Năm 2022, Memorial đã chia sẻ Giải Nobel Hòa bình với các cơ quan giám sát quyền tự do dân sự ở Belarus và Ukraine.
Ông Orlov bị bắt vào tháng 3 với cáo buộc “làm mất uy tín” lực lượng vũ trang Nga. Nhà chức trách chỉ ra một bài báo phản chiến do ông viết cho một hãng tin Pháp. Gần như chắc chắn tòa án sẽ tuyên ông có tội với bản án ba năm tù. Điện Kremlin quyết tâm tiêu diệt mọi dấu vết của Memorial — và những ý tưởng mà nó đại diện.
