Thế giới hôm nay: 30/11/2023

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Các cuộc đàm phán để trao đổi con tin tù nhân, cũng như gia hạn ngừng bắn giữa Hamas và Israel, đã bị lung lay sau khi Hamas tuyên bố rằng một gia đình đang bị giam giữ ở Gaza đã thiệt mạng trong một cuộc tấn công của Israel. Israel đang điều tra cáo buộc này. Hamas dự kiến sẽ thả 10 con tin Israel vào thứ Tư. Hai phụ nữ Israel gốc Nga được cho là đã được thả ra. Thỏa thuận ngừng bắn hiện có sẽ hết hạn vào thứ Năm.

Giao tranh đã được ghi nhận tại Jenin, một thị trấn ở Bờ Tây, khi quân đội Israel tiếp tục chiến dịch được phát động từ thứ Ba. Jenin là thành trì phản kháng của những người Palestine phản đối cả sự chiếm đóng của Israel lẫn sự cai trị của Chính quyền Palestine. Hồi tháng 7, quân Israel đã đột kích vào một trại tị nạn ở Jenin, nhắm vào Lữ đoàn Jenin, một nhóm chiến binh trẻ tuổi.

Mỹ cho biết đã đập tan âm mưu ám sát một nhà hoạt động theo đạo Sikh sinh sống ở nước này. Các công tố viên liên bang cáo buộc Nikhil Gupta, quốc tịch Ấn Độ, đã hợp tác với một quan chức chính phủ Ấn Độ để thuê sát thủ. Mục tiêu được cho là Gurpatwant Singh Pannun, một công dân Mỹ có liên quan đến một nhóm kêu gọi thành lập một đất nước riêng của người Sikh. Lời buộc tội này cũng tương tự lời buộc tội của Canada hồi tháng 9 (mà Ấn Độ phủ nhận).

Ngoại trưởng Thụy Điển Tobias Billstrom cho biết ông đã nhận được sự đảm bảo từ người đồng cấp Thổ Nhĩ Kỳ, rằng nước này sẽ sớm từ bỏ việc phản đối Thụy Điển gia nhập NATO. Phát biểu tại cuộc họp của NATO ở Brussels, Billstrom nói rằng Hungary cũng sẽ phê chuẩn đơn đăng ký. Cả hai nước đã gây khó dễ cho việc gia nhập của Thụy Điển suốt hơn một năm, trong đó Thổ Nhĩ Kỳ cáo buộc Thụy Điển chứa chấp những kẻ khủng bố.

Năm nhà báo đã bị thương sau khi bị bắn trong hai vụ việc riêng biệt ở Mexico hôm thứ Ba, ngày tồi tệ nhất trong một thập niên về bạo lực chống lại báo chí Mexico. Hai vụ xả súng diễn ra ở Guerrero và Michoacán, những bang đang bị ảnh hưởng bởi đối đầu băng đảng và cartel ma túy. Mexico là một trong những quốc gia nguy hiểm nhất nếu bạn làm việc trong lĩnh vực truyền thông; năm ngoái nước này đã chứng kiến nhiều vụ sát hại nhà báo hơn bao giờ hết.

Charlie Munger, Phó chủ tịch Berkshire Hathaway, tập đoàn đầu tư của Mỹ, vừa qua đời ở tuổi 99. Cùng với Chủ tịch Warren Buffett, ông đã biến Berkshire từ một công ty dệt may đang gặp khó khăn thành một đế chế tài chính. Các khoản đầu tư của công ty đạt mức tăng trung bình hàng năm là 20% từ năm 1965 đến năm 2022 – gấp đôi lợi nhuận của chỉ số S&P 500.

Ấn bản tiếng Hà Lan của một cuốn sách tai tiếng về Hoàng gia Anh đã bị rút khỏi kệ sau khi nó bị phát hiện đã xác định nhầm danh tính các thành viên hoàng gia mà Meghan Markle, Nữ công tước xứ Sussex, buộc tội phân biệt chủng tộc. Omid Scobie, tác giả của “Endgame” cho biết ông không đưa những cái tên đó vào phiên bản tiếng Anh. Lỗi này được phát hiện bởi Rick Evers, một nhà báo người Hà Lan.

Con số trong ngày: 77% là tỷ lệ các công ty ở 41 quốc gia cho biết họ đang gặp khó khăn trong việc lấp đầy các vị trí công việc.

TIÊU ĐIỂM

Khai mạc Hội nghị COP28

Expo City, một trung tâm triển lãm ở Dubai, sẽ mở cửa vào thứ Năm vì COP28, hội nghị thượng đỉnh về khí hậu hàng năm của Liên Hiệp Quốc. Hơn 70.000 đại biểu sẽ xuất hiện tại địa điểm này trong hai tuần. Trong vài ngày đầu tiên, tâm điểm chú ý sẽ là các lãnh đạo của nhiều quốc gia và doanh nghiệp, những người mong muốn chứng tỏ họ quan tâm đến hiện tượng ấm lên toàn cầu nhiều đến mức nào. Các nhà đàm phán của chính phủ sau đó sẽ cố gắng biến những tuyên bố đó thành hành động.

Thỏa thuận Paris năm 2015 quy định rằng các quốc gia cần có bản kiểm kê về tiến trình đạt được các mục tiêu về khí hậu. COP28 đại diện cho đợt “kiểm kê toàn cầu” đầu tiên như vậy. Nhưng hầu hết các bên ký kết sẽ được thông báo rằng họ phải cố gắng hơn nữa: một báo cáo gần đây của Liên Hiệp Quốc cho thấy không có quốc gia G20 nào cắt giảm lượng khí thải với tốc độ yêu cầu. Và trong tuần này, các tài liệu bị rò rỉ cho thấy nước chủ nhà hội nghị, Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, đã lên kế hoạch môi giới các giao dịch dầu khí mới bên lề sự kiện. Điều đó chắc chắn không thể chứng minh rằng chúng ta đang đạt được tiến bộ.

OPEC+ chuẩn bị thảo luận việc cắt giảm sản lượng dầu

Tại hội nghị thượng đỉnh vào thứ Năm, OPEC+ sẽ xem xét liệu có nên cắt giảm sản lượng dầu hay không. Nhưng đó là nếu cuộc họp được diễn ra: nó đã được lên lịch dự kiến vào Chủ nhật, nhưng đã bị hoãn lại sau khi các nhà sản xuất dầu mỏ ở châu Phi từ chối chấp nhận hạn ngạch sản lượng thấp hơn, và cho đến nay, vấn đề vẫn chưa được giải quyết. Sản lượng của OPEC+ đã tăng kể từ tháng 7, phần lớn được thúc đẩy bởi Iran và Nigeria. Hiện tại, Ả Rập Saudi và Nga, những quốc gia đã tự nguyện cắt giảm sản lượng 1,3 triệu thùng/ngày trong tháng 6, đang yêu cầu các thành viên khác chấp nhận mức giảm để bảo vệ thị phần của họ.

Giới lãnh đạo OPEC+ đang muốn hỗ trợ giá dầu khi nhu cầu toàn cầu được dự báo sẽ chậm lại. Cuộc chiến giữa Israel và Hamas cũng khiến các thành viên phải bận tâm. Iran đã kêu gọi hồi sinh lệnh cấm vận dầu mỏ mà OPEC từng áp đặt đối với Mỹ trong Chiến tranh Ả Rập-Israel năm 1973. (Các thương nhân không mong đợi điều đó xảy ra.) Bất kỳ việc cắt giảm sản lượng nào cũng sẽ gây khó chịu ở Nhà Trắng, những người đang theo dõi giá cả tại các trạm bơm trong khi nước Mỹ chuẩn bị bước vào năm bầu cử.

Tranh luận giữa DeSantis và Newsom

Một cuộc tranh luận trên truyền hình Mỹ vào tối thứ Năm sẽ có tất cả những gì hấp dẫn nhất của một cuộc tranh cử tổng thống: hai chính trị gia với mái tóc bóng bẩy sẽ được hỏi về kế hoạch của họ dành cho nước Mỹ tại một địa điểm được trang hoàng bằng màu đỏ, trắng, và xanh. Tuy nhiên, chỉ có một người thực sự đang tranh cử tổng thống. Ron DeSantis, Thống đốc Đảng Cộng hòa của Florida, sẽ tranh luận với Gavin Newsom, người đồng cấp của Đảng Dân chủ đến từ California. Fox News, đơn vị sẽ phát sóng chương trình này, gọi nó là: “Cuộc tranh luận giữa bang đỏ và bang xanh.”

Hai vị thống đốc rất muốn giành được sự chú ý. DeSantis đang kém xa Donald Trump trong các cuộc thăm dò và ông cần nhắc nhở các cử tri sơ bộ của Đảng Cộng hòa rằng ông vẫn tồn tại. Về phần mình, Newsom không tranh cử tổng thống, nhưng vẫn còn kỳ tranh cử năm 2028.

Những gì hai người nói sẽ rất quan trọng. Gần 1/5 người Mỹ đang sống ở California và Florida, và các bang khác thường sao chép chính sách của họ. Người xem có thể sẽ được thưởng thức một cuộc thảo luận chín chắn về hai tầm nhìn rất khác nhau đối với nước Mỹ. Nhưng cũng đừng hy vọng gì nhiều.

Những dấu hiệu đáng khích lệ về lạm phát ở khu vực đồng euro

Số liệu lạm phát của khu vực đồng euro sẽ được công bố vào thứ Năm. Cuối cùng, chúng ta cũng có thể nghe tin tốt. Tỷ lệ lạm phát hàng năm của Đức trong tháng 11, được công bố hôm thứ Tư, là 2,3%, chỉ nhỉnh hơn một chút so với mục tiêu 2% của Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB). Lạm phát ở Tây Ban Nha cũng đang giảm nhanh hơn dự kiến, một phần do chi phí nhiên liệu giảm. Christine Lagarde, Chủ tịch ECB, hẳn là đang soạn thảo một bài phát biểu “hoàn thành sứ mệnh.”

Dữ liệu của Đức được giải thích là do mức tăng giá chậm hơn trên diện rộng, điều sẽ được mong đợi từ một nền kinh tế yếu, và mức giảm giá năng lượng hàng năm lớn hơn so với tháng 10. Đồng thời, các cuộc khảo sát kinh doanh ở khu vực đồng euro cho thấy niềm tin đã tăng lên một chút. Nếu ECB chọn đúng thời điểm cắt giảm lãi suất, cơ quan này có thể giúp các nền kinh tế khu vực đồng euro “hạ cánh an toàn.”