Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật HuyHơn 100 người thiệt mạng vì hai vụ nổ ở Iran trong buổi lễ tưởng niệm cái chết của Qassem Suleimani, vị tướng Iran bị ám sát trong cuộc tấn công bằng máy bay không người lái của Mỹ năm 2020. Nguyên nhân vụ nổ xảy ra ở thành phố miền nam Kerman vẫn chưa được biết, nhưng phó thống đốc thành phố nói đây là một âm mưu tấn công khủng bố.
Lực lượng gìn giữ hòa bình của Liên Hợp Quốc tại Lebanon cho biết họ quan ngại sâu sắc về khả năng leo thang bạo lực trong khu vực, sau khi một quan chức cấp cao của Hamas thiệt mạng trong một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái ở Beirut. Truyền thông nhà nước Lebanon cho biết mục tiêu bị tấn công là văn phòng Hamas ở khu vực do Hizbullah kiểm soát, và Israel phải chịu trách nhiệm. Israel chưa tuyên bố có liên quan.
Serbia đã công bố đầy đủ kết quả bầu cử quốc hội và địa phương được tổ chức vào tháng trước. Đảng Tiến bộ Serbia cầm quyền tiếp tục duy trì quyền lực khi giành được 47% số phiếu bầu. Nhưng các đảng đối lập chính của đất nước đã tổ chức biểu tình phản đối kết quả, với cáo buộc có hành vi mua phiếu bầu và nhồi phiếu. Các nhà quan sát quốc tế cũng đưa ra những tuyên bố tương tự.
Dù khép lại năm 2023 đầy lạc quan với kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ sẽ cắt giảm lãi suất, thị trường giờ đây đã nguội lạnh. Sau đà giảm hôm thứ Ba, S&P 500 và Nasdaq Composite tiếp tục đi xuống. Biên bản cuộc họp gần đây nhất của Fed, được công bố hôm thứ Tư, xác nhận lãi suất đã chạm trần, nhưng chính sách thắt chặt sẽ vẫn còn hiệu lực “trong một thời gian tới.”
Nga và Ukraine đã trao đổi hàng trăm tù binh chiến tranh trong một thỏa thuận do UAE làm trung gian. Ukraine đã trao trả 248 người Nga để đổi lấy 230 người Ukraine. Thỏa thuận này được tiến hành bất chấp các đòn không kích gần đây của cả hai bên. Trước đó, giới chức Nga cho biết họ đã bắn hạ 12 tên lửa Ukraine hướng tới Belgorod, một thị trấn của Nga gần biên giới.
Tòa án Tối cao Ấn Độ đã cho cơ quan quản lý thị trường của nước này ba tháng để kết luận cuộc điều tra cáo buộc Tập đoàn Adani thao túng giá cổ phiếu. Những cáo buộc mà tập đoàn này phủ nhận được công bố lần đầu vào tháng 1 năm 2023 bởi Hindenburg Research, một công ty bán khống. Giá cổ phiếu của các công ty trong hệ sinh thái Adani đã tăng sau tuyên bố của toà.
Các nhà khoa học công bố báo cáo về một loại kháng sinh mới có triển vọng hiếm hoi trước vi khuẩn Acinetobacter baumannii, hay còn gọi là CRAB, vốn có khả năng kháng thuốc cao. Loại thuốc này được phát triển bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học Harvard và công ty dược Roche. Thí nghiệm cho thấy nó đã tiêu diệt CRAB ở chuột, và hiện đang được thử nghiệm trên người. Tổ chức Y tế Thế giới coi CRAB là mầm bệnh ưu tiên hàng đầu, nghĩa là chúng có khả năng kháng nhiều loại thuốc và gây ra mối đe dọa đặc biệt trong bệnh viện.
Con số trong ngày: 2047, năm mà thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi muốn nước ông vượt qua ngưỡng thu nhập cao của Ngân hàng Thế giới, qua đó trở thành nước phát triển.
TIÊU ĐIỂM
Căng thẳng leo thang ở Trung Đông
Những ngày gần đây chứng kiến liên tiếp các diễn biến làm người ta lo ngại cuộc chiến Israel-Hamas sẽ lan rộng khắp khu vực. Hôm thứ Ba, một cuộc không kích vào thủ đô Beirut của Lebanon đã giết chết Salah al-Arouri, chỉ huy cấp cao của Hamas. Hizbullah, một nhóm dân quân do Iran hậu thuẫn, đã bắn tên lửa hàng ngày qua biên giới Lebanon với Israel, từ đó kích động các đòn đáp trả của Israel. Cho đến nay màn đối đầu này vẫn chưa dẫn đến chiến tranh tổng lực. Nhưng thực tế đó đang ngày càng mong manh. Vụ nổ hôm qua ở Iran, vốn khiến hơn 100 người thiệt mạng, chắc chắn sẽ chỉ làm gia tăng căng thẳng. Đến nay vẫn chưa có ai nhận trách nhiệm về các vụ nổ.
Israel cũng chưa xác nhận họ là bên giết ông al-Arouri. Tình báo Israel tin rằng ông này tham gia lên kế hoạch cho cuộc tấn công bất ngờ hôm 7 tháng 10 của Hamas; và al-Arouri được cho là có tên trong danh sách ám sát của Tel Aviv. Hiện vẫn chưa rõ liệu Israel hay Hizbullah có thực sự muốn đưa cuộc đối đầu biên giới của họ trở thành chiến tranh hay không. Nhưng các dấu hiệu cảnh báo đang nhấp nháy.
Toà Tối cao Mỹ sẽ quyết định liệu ông Trump có được tranh cử
Vào tháng 12, Tòa án Tối cao Colorado đã ra phán quyết loại Donald Trump khỏi vòng bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa ở bang này. Các thẩm phán thừa nhận phán quyết đã đưa tòa án vào “vùng bất định.” Lần đầu tiên, một tòa án đã áp dụng một điều khoản trong hiến pháp cấm những người từng tham gia nổi dậy nắm giữ chức vụ công – vốn được thiết kế sau cuộc nội chiến Hoa Kỳ để ngăn những kẻ nổi dậy thuộc Hợp bang miền Nam quay lại quyền lực. Chín ngày sau, tổng thư ký bang Maine cũng đưa ra quyết định tương tự.
Thứ Năm tuần này là hạn chót nộp đơn kháng cáo phán quyết của Colorado. Đảng Cộng hòa là bên đầu tiên đệ đơn kháng cáo lên Tòa Tối cao Hoa Kỳ, giúp ông Trump có tên trong lá phiếu cho đến khi có phán quyết. Ông Trump dự kiến cũng sẽ kháng cáo. Tòa án Tối cao chắc chắn không thích cân nhắc câu hỏi hóc búa này, nhưng với những vụ kiện tương tự đang chờ xử lý ở nhiều bang, toà không có lựa chọn nào khác ngoài việc phải can thiệp.
Triển vọng của kinh tế vĩ mô của Pháp trong năm 2024
Pháp đã vượt qua suy thoái kinh tế tương đối tốt so với các nước châu Âu khác. Trong năm 2023, nước này được dự đoán tăng trưởng GDP 1%, vượt qua dự báo của Anh, Đức và Ý. Triển vọng kinh tế Pháp năm 2024, với mức tăng trưởng GDP dự báo 1,2%, cũng tốt hơn một chút so với các nước láng giềng lớn. Số liệu công bố hôm thứ Năm dự kiến cho thấy lạm phát năm đạt khoảng 3,7% trong tháng 12.
Một mối lo ngại đáng kể là tình trạng thất nghiệp. Thất nghiệp nhích lên 7,4% trong quý 3 năm 2023, sau khi giảm từ mức đỉnh 9% của cùng kỳ năm 2020. Một vấn đề khác là tài chính công. Thâm hụt ngân sách của Pháp có thể lên tới 4,8% GDP vào cuối năm ngoái, một phần do chi tiêu khổng lồ để bảo vệ người tiêu dùng khỏi giá năng lượng tăng vọt. Chính phủ đã dần cắt bỏ gói hỗ trợ đó. Nhưng thâm hụt vẫn được dự báo đạt 4,4% GDP trong năm 2024, cao hơn mức trung bình của EU.
Hãng bán lẻ dược phẩm Walgreens Boots Alliance công bố kết quả kinh doanh
Walgreens Boots Alliance, một gã khổng lồ dược phẩm của Mỹ, sẽ công bố kết quả kinh doanh mới nhất vào thứ Năm, tương ứng với khung thời gian từ tháng 9 đến tháng 11 năm 2023. Công ty này điều hành hơn 12.000 hiệu thuốc trên toàn thế giới, bao gồm Walgreens ở Mỹ và Boots ở Anh. Hồi năm 2022, họ đã cố gắng bán Boots nhưng không thành công và đổ lỗi cho điều kiện thị trường khó khăn. Giờ đây WBA được cho là đang nhăm nhe lên sàn của Sở Giao dịch Chứng khoán London để tách chuỗi cửa hàng ở Anh ra riêng.
Công ty muốn tập trung vào các hoạt động sinh lợi hơn ở Mỹ. Nhưng ngay cả ở đó, những loại thuốc không kê đơn giá rẻ và những đối thủ mới tham gia như Amazon đang làm thu hẹp lợi nhuận từ việc bán thuốc. Vì vậy, WBA cũng đang mở rộng sang các dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Vào năm 2021, công ty đã chi hơn 5 tỷ đô la để mua phần lớn cổ phần của VillageMD, nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc cơ bản. Năm sau VillageMD mua lại Summit Health-City MD, một nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác, với thương vụ khổng lồ trị giá 9 tỷ USD. Tuy vậy, WBA vẫn phụ thuộc rất nhiều vào việc bán thuốc. Trong bối cảnh đối thủ CVS đã đa dạng hóa thành công hoạt động kinh doanh, các nhà đầu tư sẽ kỳ vọng WBA làm được điều tương tự.
