Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Brett McGurk, cố vấn Trung Đông của tổng thống Joe Biden, đã tới Israel để gặp Binyamin Netanyahu, thủ tướng Israel. Ông McGurk sẽ giúp Israel đàm phán việc thả các con tin bị giữ ở Gaza. Trong khi đó, cơ quan y tế Gaza cho biết 97 người đã thiệt mạng và 130 người bị thương trong 24 giờ qua tại Rafah, một thành phố ở miền nam Gaza, sau vụ bắn phá của Israel. Hiện có khoảng 1,5 triệu người Palestine đang trú ẩn trong khu vực. Quân đội Israel được cho là đang chuẩn bị tiến hành một cuộc tấn công trên bộ ở Rafah.
Cổ phiếu của Nvidia tăng 15% sau khi công ty báo cáo doanh thu quý 4 tốt hơn mong đợi, 22 tỷ USD, tăng 265% so với cùng kỳ năm ngoái. Kết quả là chỉ số Nasdaq 100 tăng 2,5% trong phiên giao dịch sớm. Thu nhập tăng mạnh của công ty chip giá trị nhất thế giới cũng đã thúc đẩy thị trường chứng khoán toàn cầu, bao gồm cả Nhật Bản và châu Âu.
Mẹ của Alexei Navalny, lãnh đạo đối lập hàng đầu nước Nga, nói rằng bà được phép nhìn thấy thi thể ông. Bà nói các quan chức đã cố ép bà tổ chức tang lễ riêng tư, và đe dọa sẽ “làm điều gì đó” với thi thể nếu bà từ chối. Navalny chết trong nhà tù Nga vào tuần trước. Nguyên nhân cái chết của ông vẫn chưa rõ ràng.
Ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ giữ nguyên lãi suất ở mức 45%. Để giải quyết tình trạng giá tiêu dùng tăng vọt, ngân hàng đã tăng lãi suất chuẩn lên tổng cộng 36 điểm phần trăm trong 8 tháng. Dù lạm phát theo năm vẫn tăng, đạt 64,9% trong tháng 1, nó dự kiến sẽ quay đầu giảm vào đầu mùa hè.
Chủ tịch Hạ viện Anh Lindsay Hoyle bị kêu gọi từ chức. Hôm thứ Tư, ông Hoyle đã cho phép Hạ viện bỏ phiếu về một sửa đổi của Công đảng đối với đề nghị của Đảng Quốc gia Scotland, vốn kêu gọi ngừng bắn ở Gaza. Điều này đi ngược với truyền thống của quốc hội. Mặc dù ông Hoyle đã xin lỗi nhưng có lẽ ông sẽ mất ghế, khi có hơn 60 nghị sĩ đã ký vào bản kiến nghị bất tín nhiệm.
Theo Politico, thủ tướng Hà Lan Mark Rutte đã được khoảng 20 thành viên NATO tán thành làm tổng thư ký của liên minh quân sự, bao gồm Mỹ, Anh và Đức. Ông vẫn cần thu hút được sự ủng hộ của ít nhất 11 đồng minh nữa để đắc cử. Theo các quan chức, cho đến nay ông là ứng viên duy nhất. Ông Rutte chuẩn bị rời nhiệm sở sau cuộc bầu cử ở Hà Lan vào tháng 11 năm ngoái.
Con số trong ngày: 16.500, là số lệnh trừng phạt mà Mỹ, châu Âu và các đồng minh đã đặt lên Nga kể từ tháng 2 năm 2022.
TIÊU ĐIỂM
Biểu tình ở Philippines phản đối Tổng thống Marcos
Một chuỗi biểu tình cuối tuần sẽ bắt đầu vào thứ Sáu tại Philippines, khi những người phản đối triều đại Marcos đánh dấu kỷ niệm cuộc Cách mạng Quyền lực Nhân dân năm 1986. Philippines đã bầu ra hai tổng thống từ gia đình Marcos. Cuộc nổi dậy năm 1986 lật đổ người cha, Ferdinand Marcos, người đã thay đổi hiến pháp để trao cho mình quyền lực chuyên chế, và khôi phục nền dân chủ. Nhưng rồi người dân lại chọn Ferdinand Marcos Jr., con trai ông Marcos, làm tổng thống vào năm 2022.
Vị tổng thống mới giờ đây muốn cải cách hiến pháp, bề ngoài là để loại bỏ các điều khoản bảo hộ bị cho là gây cản trở tăng trưởng kinh tế. Song những người biểu tình nghi ngờ việc cải cách hiến pháp sẽ cho phép triều đại Marcos quay trở lại con đường chuyên quyền. Song những nghi ngờ này khá viễn vông. Ông Marcos con, trong khi tìm cách khôi phục lại danh tiếng của cha, biết rằng chính cha mình đã dẫn chính gia đình ông vào một miền hoang vu chính trị mà phải mất hàng thập niên mới thoát ra được.
Bà von der Leyen thăm Ba Lan
Khi Didier Reynders, ủy viên tư pháp của EU, đến thăm Warsaw vào năm 2021, bộ trưởng tư pháp Ba Lan, Zbigniew Ziobro, đã đưa cho ông một bức ảnh cho thấy quân Đức tàn phá thủ đô Ba Lan trong Thế chiến II. Ông giải thích, đó là một lời nhắc nhở về sự thù địch của nước ngoài đối với Ba Lan.
Nhưng chính phủ mới thân EU, nhậm chức từ tháng 12, lại có quan điểm khác. Khi ông Reynders đến thăm vào tháng trước, người kế nhiệm ông Ziobro, Adam Bodnar, đã đưa cho ông một bức ảnh về các tòa nhà chọc trời hiện đại ở Warsaw. Sau đó, họ đã ngồi xuống vạch ra một kế hoạch hành động, được trình bày tại Brussels vào thứ Ba, nhằm khôi phục nền pháp quyền ở Ba Lan – một điều kiện để giải phóng hàng tỷ euro trong quỹ phục hồi đã bị EU giữ lại.
Chủ đề này chắc chắn sẽ xuất hiện khi Ursula von der Leyen, sếp của ông Reynders, đến thăm chính phủ mới ở Warsaw lần đầu tiên vào thứ Sáu. Từ lâu đã muốn chấm dứt tranh cãi kéo dài nhiều năm với Ba Lan, bà sẽ hoan nghênh những động thái ấy. Vì vừa mới phát động chiến dịch tái tranh cử vào tuần này, bà sẽ không ngại tạo dáng để có một cái bắt tay hoàn hảo của riêng mình.
Những ngày ảm đạm của kinh tế Đức
Chính trị Đức đang bị chi phối bởi sự yếu kém của nền kinh tế. Một quốc gia từng là ngôi sao kinh tế của châu Âu giờ đây phải vật lộn với những thay đổi nhân khẩu học, tiến trình phi carbon hoá ngành công nghiệp, và giá năng lượng tăng cao. Trên hết, nước này đang điều chỉnh để thích ứng với sự cạnh tranh địa chính trị giữa phương Tây và Trung Quốc, nước mà trước đây Đức vẫn rất thân thiết. Hôm thứ Tư, chính phủ đã hạ dự báo tăng trưởng GDP năm 2024 xuống chỉ còn 0,2%. Đến thứ Sáu, Chỉ số Môi trường Kinh doanh về tâm lý kinh tế có thể sẽ chỉ làm tăng thêm sự lo lắng của Đức.
Chỉ mới mùa thu năm ngoái người ta còn cho rằng nền kinh tế đã chạm đáy, khi giá năng lượng bắt đầu giảm và sự co hẹp ngành chế tạo dường như đã kết thúc. Thị trường lao động vẫn mạnh mẽ và thu nhập thực tế bắt đầu tăng, do mức tăng lương đã vượt qua lạm phát. Tuy vậy, dữ liệu khảo sát hôm thứ Năm cho thấy số lượng đơn đặt hàng mới cho ngành chế tạo đã giảm. “Âu Châu bệnh phu” có thể còn phải mất một thời gian nữa mới bình phục.
