Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ nhất trí ra phán quyết Colorado không thể loại Donald Trump khỏi lá phiếu sơ bộ, qua đó đảo ngược quyết định trước đó của bang này trên cơ sở ông bị cáo buộc tham gia nổi dậy chống lại chính quyền liên bang. Tất cả chín thẩm phán đều nhất trí rằng các bang không thể thực thi Phần Ba của Tu Chính án 14 đối với các ứng viên tổng thống. Phán quyết, được đưa ra một ngày trước khi Colorado tổ chức cuộc bầu cử sơ bộ của đảng Cộng hòa, chắc chắn sẽ dập tắt những nỗ lực tương tự của các bang khác nhằm cấm ông Trump tranh cử vì cuộc bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6 tháng 1.
Israel đã tiến hành một cuộc đột kích kéo dài sáu giờ ở Ramallah, thủ phủ trên thực tế của Bờ Tây. Đây là cuộc đột kích lớn nhất được từng thực hiện ở Ramallah trong nhiều năm qua và gây ra đụng độ bạo lực giữa các cơ quan an ninh Israel và người Palestine. Các nguồn tin của Israel nói chiến dịch này đã dẫn đến việc bắt giữ hai kẻ tình nghi khủng bố. Bộ Y tế Palestine cho biết một cậu bé 16 tuổi đã thiệt mạng.
JetBlue Airlines và Spirit Airlines đã hủy thương vụ sáp nhập trị giá 3,8 tỷ USD, chấm dứt gần hai năm đàm phán. Thỏa thuận này đã bị hủy bỏ bởi phán quyết của Bộ Tư pháp Mỹ, theo đó cho rằng thương vụ sáp nhập sẽ gây tổn hại cho khách hàng vì loại bỏ lựa chọn chi phí thấp. Giá cổ phiếu của JetBlue tăng sau tin tức này, trong khi Spirit giảm gần 15%.
Theo một đặc phái viên của Liên Hợp Quốc, có “cơ sở hợp lý” để tin rằng các thành viên Hamas đã cưỡng hiếp phụ nữ trong vụ tấn công ngày 7/10. Pramila Patten cho biết bà cũng tìm thấy bằng chứng cho thấy một số con tin phải chịu đựng bạo lực tình dục, bao gồm cả “tra tấn tình dục.” Ngoài ra, bà còn yêu cầu Israel cho phép Liên Hợp Quốc điều tra các cáo buộc bạo lực tình dục từ người Palestine liên quan đến lực lượng Israel và người định cư.
Ủy ban châu Âu đã phạt Apple 1,8 tỷ euro (2 tỷ USD) vì vi phạm luật cạnh tranh. Khối cáo buộc gã khổng lồ công nghệ Mỹ hạn chế thông tin về dịch vụ phát nhạc trực tuyến của các công ty khác trên cửa hàng ứng dụng và các nền tảng khác của họ. Đây là mức phạt lớn thứ ba mà ủy ban đã ban hành cho tới nay. Apple cho biết sẽ kháng cáo.
Jack Teixeira, thành viên 22 tuổi của Lực lượng Không quân Vệ binh Quốc gia Massachusetts, đã nhận tội làm rò rỉ hàng trăm tài liệu mật trên Discord, một nền tảng nhắn tin. Người này đã dùng quyền truy cập an ninh tuyệt mật của mình để phát tán các đánh giá chi tiết về quân đội Ukraine. Các công tố viên đã đề xuất mức án hơn 16 năm tù; Teixeira sẽ bị kết án vào tháng 9.
Bộ Nông nghiệp Trung Quốc công bố kế hoạch ngăn giá thịt lợn lao dốc. Giá thịt lợn giảm liên tục đã làm trầm trọng tình trạng giảm phát ở nước này. Chính phủ cho biết các hướng dẫn về quy mô đàn cần được tuân thủ chặt chẽ hơn: đàn lợn của Trung Quốc, chiếm khoảng một nửa tổng đàn lợn toàn cầu, đã tăng từ 310 triệu con vào năm 2019 lên 434 triệu vào năm ngoái.
Con số trong ngày: 537, là cách biệt phiếu bầu (không tính số phiếu treo) mà George W. Bush đã thắng ở bang Florida trong cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2000.
TIÊU ĐIỂM
Siêu Thứ Ba kém gay cấn
Siêu Thứ Ba năm nay, ngày mà người Mỹ ở 15 tiểu bang và một vùng lãnh thổ đi bỏ phiếu chọn ứng viên tổng thống của cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ, sẽ không kịch tích như mọi năm. Thường thì ứng viên nào thắng lớn trong ngày Siêu Thứ Ba sẽ có cơ hội cao nhất để trở thành ứng viên của đảng mình. Nhưng năm nay mọi chuyện đã gần như an bài. Về phía Dân chủ, tổng thống Joe Biden không phải đối mặt với bất kỳ thách thức nghiêm trọng nào.
Phía Cộng hòa cũng không có nhiều bất ngờ. Cho tới nay Donald Trump luôn thống trị thùng phiếu và sẽ tiếp tục làm như vậy vào thứ Ba. Hôm nay 874 trong số 2.429 đại biểu tham dự đại hội đảng Cộng hòa vào tháng 7 sẽ được quyết định. Và ông Trump có thể thu thập đủ đề cử trong vòng vài tuần tới. Nikki Haley, người thách thức duy nhất còn lại của ông Trump, sẽ phải đối mặt với áp lực to lớn từ các đảng viên Cộng hòa khác để từ bỏ chiến dịch. Nếu bà rời khỏi cuộc đua, ông Trump trên thực tế sẽ là ứng viên của đảng Cộng hòa.
Trung Quốc họp lưỡng hội
Cuộc họp năm nay của Đại hội Đại biểu Nhân dân Trung Quốc (Nhân Đại) sẽ khai mạc vào thứ Ba với bài phát biểu thông điệp quốc gia của Thủ tướng Lý Cường. Cuộc họp của Nhân Đại và Chính Hiệp (Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Trung Quốc) diễn ra gần như đồng thời – thường gọi là “lưỡng hội” – giữa bối cảnh ảm đạm của nền kinh tế. Hoạt động sản xuất nhà máy đang suy thoái, trong khi giảm phát tỏ ra lì lợm và giá bất động sản tiếp tục giảm.
Hầu hết các nhà quan sát sẽ tập trung vào các kế hoạch của chính phủ cho năm 2024, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng kinh tế. Giới quan sát dự đoán tăng trưởng sẽ ở mức từ 4% đến 5,2% với mức trung bình là 4,6%, theo Bloomberg. Chính phủ có thể sẽ công bố mục tiêu ở mức cao nhất của khoảng này, tức 5%. Để đạt được điều đó có thể sẽ cần nhiều kích thích. Nhưng chính phủ cũng có thể đưa ra mục tiêu thấp hơn, có lẽ là 4,5%. Điều đó sẽ chứng minh rằng ngay cả giữa những tin tức kinh tế tồi tệ, Trung Quốc vẫn chưa sẵn sàng để thúc đẩy nền kinh tế như nhiều doanh nhân mong muốn.
Tổng thống Pháp Macron thăm Cộng hòa Séc
Vừa mới thoát khỏi cuộc tranh cãi về chính sách đối ngoại mới nhất của mình, Emmanuel Macron đã đến Praha vào thứ Ba. Tổng thống Pháp đã chọc giận một số đồng minh khi ông tuyên bố không loại trừ việc gửi lực lượng trên bộ tới Ukraine để giúp nước này đánh bại Nga. Thủ tướng Séc, cũng như những người khác, phản bác rằng nước ông sẽ không làm như vậy. Các quan chức Pháp sau đó nói ông Macron không đề cập đến quân đội chiến đấu mà muốn nói đến việc rà phá bom mìn và các chuyên gia quân sự khác.
Ông Macron cũng cho biết Pháp sẽ tham gia vào nỗ lực khẩn cấp do Séc chủ trì để cung cấp đạn dược cho Ukraine từ bên ngoài EU. Điều này sẽ được thảo luận trong chuyến thăm của ông. Chương trình đạn dược dựa trên sự đóng góp song phương chứ không phải bằng tiền của EU.
Tuy nhiên, khi nói đến viện trợ của EU cho Ukraine, Pháp ủng hộ “ưu tiên châu Âu” để qua đó xây dựng ngành công nghiệp quốc phòng của cả lục địa. Chiến lược Công nghiệp Quốc phòng của Ủy ban châu Âu, được công bố hôm thứ Ba, có thể sẽ phù hợp với ý của Paris. Văn kiện này đề xuất các cách để các chính phủ châu Âu cùng nhau mua thêm vũ khí cho Ukraine.
Tình hình kinh tế vĩ mô của Ý
Không ai có thể nói rằng nền kinh tế Ý đang bùng nổ. Số liệu được công bố hôm thứ Sáu cho thấy nền kinh tế chỉ tăng trưởng 0,9% trong năm 2023. Tuy vậy, con số đó ngang với thành tích của Pháp và vượt xa Đức. Và nó tốt hơn dự đoán của cả thị trường lẫn chính phủ. Hôm nay Ý sẽ công bố báo cáo chi tiết cho quý 4.
Một trong những động lực giúp Ý phục hồi sau đại dịch là sự bùng nổ của ngành xây dựng nhờ các khoản trợ cấp thuế hào phóng để cải thiện nhà ở. Nhưng việc giảm thuế đã tàn phá tài khoản quốc gia. Thâm hụt ngân sách năm ngoái là 7,2% GDP, cao hơn nhiều so với mục tiêu 5,3% ban đầu. Song điều đó không làm thị trường quá bận tâm. Khi lạm phát tăng, sản lượng danh nghĩa cũng tăng theo, qua đó cắt giảm tỷ lệ nợ công trên GDP của Ý, vốn giảm xuống 137,3% vào năm 2023, từ mức 140,5% của năm 2022.
