27/04/1813: Nhà thám hiểm Zebulon Pike tử trận

Nguồn: Explorer Zebulon Pike killed in battle, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1813, sau khi sống sót qua hai cuộc thám hiểm chông gai đến các vùng đất chưa được khám phá ở miền Tây nước Mỹ, Zebulon Pike đã hy sinh trong Chiến tranh Năm 1812.

Tính đến thời điểm ông trở thành một vị tướng năm 1812, Pike đã từng phải đối mặt với nhiều tình huống nguy hiểm. Ông gia nhập quân đội khi mới 15 tuổi, sau đó đảm nhận các vị trí quân sự khác nhau trên biên giới nước Mỹ.

Năm 1805, Tướng James Wilkinson ra lệnh cho Pike cùng 20 binh sĩ do thám thượng nguồn sông Mississippi. Dự định quay trở lại trước khi sông đóng băng, Pike và toán lính đã ngược dòng Sông Mississippi trên một chiếc thuyền buồm đáy phẳng dài khoảng 21m vào đầu tháng 8. Tuy nhiên, tiến độ chậm chạp khiến Pike và những người dưới quyền phải trải qua một mùa đông khắc nghiệt gần Little Falls, Minnesota ngày nay, trước khi quay trở lại vào mùa xuân năm sau.

Chưa đầy ba tháng sau, Wilkinson lại ra lệnh cho Pike đi về phía tây. Lần này, Pike và các cấp dưới đã khám phá vùng thượng nguồn Sông Arkansas, một con đường dẫn họ đến Colorado. Tại đó, Pike đã nhìn thấy một đỉnh núi cao chót vót mà ngày nay được đặt theo tên ông, và ông đã quyết định leo núi mà không suy nghĩ kỹ càng. Do đánh giá thấp độ cao của ngọn núi và chỉ mặc những bộ quân phục bằng cotton mỏng, Pike và đoàn của ông đã phải vật lộn với lớp tuyết dày và nhiệt độ dưới 0 độ và cuối cùng đành từ bỏ việc leo núi.

Trong chuyến thám hiểm thứ hai này, Pike cũng đã bị lạc và đi vào lãnh thổ do Tây Ban Nha kiểm soát. Một đội tuần tra của Tây Ban Nha đã bắt giam ông. Dù Pike chắc chắn đã bị lạc đường, ông cũng hy vọng người Tây Ban Nha sẽ bắt giữ mình để có thể quan sát thêm lãnh thổ của họ. Chiến lược mạo hiểm này đã được đền đáp. Không nhận ra rằng họ đang cung cấp cho Pike một cơ hội vàng để do thám lãnh thổ, người Tây Ban Nha đã di chuyển tù nhân của mình đến Santa Fe và sau đó đến Chihuahua, rồi cuối cùng thả ông gần biên giới Mỹ ở Louisiana.

Cảm kích trước lòng dũng cảm và danh tiếng là một sĩ quan năng nổ của Pike, quân đội Mỹ đã thăng hàm ông cho lên chuẩn tướng trong Chiến tranh Năm 1812. Sau khi sống sót qua hai hành trình nguy hiểm đến vùng Viễn Tây, Pike hy sinh vào ngày 27/04/1813 trong khi chỉ huy một cuộc tấn công vào quân đội Anh đóng ở Toronto. Lúc đó, ông mới 34 tuổi.