Thế giới hôm nay: 13/09/2024

Print Friendly, PDF & Email

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Ngân hàng Trung ương châu Âu hạ lãi suất lần thứ hai trong năm nay, với mức giảm một phần tư điểm phần trăm xuống còn 3,5%. Quyết định của ngân hàng được đưa ra trong bối cảnh lạm phát giảm và tăng trưởng yếu ở khu vực đồng euro. Lạm phát năm là 2,2% vào tháng 8, mức thấp nhất ba năm qua. Trong khi đó, GDP của khối chỉ tăng 0,2% từ tháng 4 đến tháng 6. Cục Dự trữ Liên bang Mỹ dự kiến ​​sẽ cắt giảm lãi suất lần đầu kể từ đại dịch tại cuộc họp chính sách tiền tệ vào tuần tới.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cáo buộc Nga đâm vào một tàu chở hàng ở Biển Đen. Con tàu này rời Chornomorsk, một trong những cảng lớn nhất của Ukraine, vào thứ Tư và đang trên đường đến Ai Cập, mang theo khoảng 26.000 tấn lúa mì. Nga từ lâu đã cố gắng cắt quyền tiếp cận của Kyiv đối với Biển Đen, nơi có hơn 70% hàng xuất khẩu của Ukraine đi qua.

Jared Isaacman, một doanh nhân người Mỹ, cùng ba thành viên khác của phi hành đoàn Polaris Dawn đã hoàn thành chuyến đi bộ ngoài không gian đầu tiên do tư nhân tài trợ. Họ bay vào không gian hôm thứ Ba trên tàu vũ trụ của SpaceX, công ty của Elon Musk. Sứ mệnh lần này đã đưa con tàu đi xa Trái đất hơn bất kỳ chuyến bay có người lái nào kể từ nhiệm vụ Apollo cuối cùng vào năm 1972.

Donald Trump cho biết trên mạng xã hội rằng ông sẽ không tranh luận với Kamala Harris nữa, tuyên bố đã chiến thắng trong cuộc đối đầu hồi đầu tuần, và do đó không cần phải tái đấu. Ông Trump và nhiều người đại diện của ông đã dùng đến cách chỉ trích những người điều phối cuộc tranh luận. Thăm dò của Reuters/Ipsos và CNN, cùng nhiều cuộc thăm dò khác, cho thấy hầu hết người xem đều cho rằng bà Harris đã chiến thắng.

Theo giới chức Gaza, không kích của Israel vào một trường học của Liên Hợp Quốc nơi người Palestine đang trú ẩn đã khiến 18 người thiệt mạng. Trong số những người thiệt mạng có sáu nhân viên Liên Hợp Quốc. Israel cho biết họ chỉ nhắm mục tiêu vào các chiến binh Hamas. Trong khi đó, tổng thống Joe Biden yêu cầu “trách nhiệm giải trình đầy đủ” từ Israel sau khi quân đội nước này giết chết Aysenur Eygi, một nhà hoạt động người Mỹ, ở Bờ Tây. Ông Biden gọi vụ việc là “không thể chấp nhận được”.

Ngân hàng Anh theo chân Cục Dự trữ Liên bang Mỹ với quyết định cắt giảm đề xuất tăng yêu cầu vốn đối với các ngân hàng, từ khoảng 3% xuống còn 1%. Ngân hàng trung ương cũng đã trì hoãn việc áp dụng các quy tắc trong sáu tháng. Các ngân hàng lớn nhất nước Anh phản đối quyết liệt đề xuất ban đầu, vì cho rằng nó sẽ làm tổn hại đến khả năng cạnh tranh.

Ông trùm Hollywood Harvey Weinstein bị truy tố về các tội danh tình dục mới ở New York; song các công tố viên không nêu rõ đó là những tội danh gì. Vào tháng 4, tòa tối cao New York đã lật ngược bản án hiếp dâm của ông Weinstein tại tiểu bang này (ông cũng bị kết án ở California). Phiên tòa xét xử lại của ông dự kiến ​​diễn ra vào tháng 11, nhưng luật sư bào chữa cho biết bà sẽ vận động để hoãn phiên tòa nếu nó bao gồm các tội danh mới.

Con số trong ngày: 25%, là tỷ lệ xấp xỉ trẻ sơ sinh ở Mỹ được bú sữa mẹ hoàn toàn trong sáu tháng đầu đời.

TIÊU ĐIỂM

NATO họp các lãnh đạo quân sự

Cuộc họp của các chỉ huy quân sự NATO tại Prague, thủ đô Cộng hòa Séc, vào thứ Sáu sẽ tập trung vào hai vấn đề. Vấn đề đầu tiên là đánh giá tiến độ thực hiện chiến lược “răn đe và phòng thủ” – tức các kế hoạch khu vực nhằm giúp NATO chủ động hơn trước những mối đe dọa ngày càng gia tăng. Vấn đề thứ hai là sự hỗ trợ của NATO cho Ukraine.

Một bộ chỉ huy mới đã được thành lập gần đây để lập kế hoạch và phối hợp cung cấp vũ khí cũng như huấn luyện cho lực lượng vũ trang Ukraine. Các chỉ huy có thể cũng sẽ thảo luận về lời khẩn cầu của Ukraine để được sử dụng tên lửa phương Tây tấn công các mục tiêu quân sự trong nội địa Nga. Song đó là một quyết định chính trị. Sau chuyến thăm Kyiv vào thứ Tư của ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken và người đồng cấp Anh David Lammy, đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy một sự thay đổi chính sách sắp xảy ra. Quyết định cuối cùng nằm trong tay tổng thống Joe Biden, người nổi tiếng thận trọng. Ông có thể sẽ đưa ra quyết định khi gặp tổng thống Volodymyr Zelensky ở Washington DC vào tuần tới.

Giáo hoàng Francis sẽ khép lại chuyến công du châu Á vào hôm nay

Tuần này khoảng 600.000 người ở Timor-Leste đã xuống đường để chào đón một vị khách đặc biệt. Gần một nửa đất nước, với dân số hầu như theo Công giáo, đã đến xem trực tiếp giáo hoàng cử hành thánh lễ ngoài trời. Đây là một trong nhiều sự kiện do Giáo hoàng Francis chủ trì ở châu Á trong những ngày gần đây. Trong chuyến công du nước ngoài duy nhất của ông năm nay và cũng là chuyến công du dài nhất trong triều đại giáo hoàng, ĐGH đã đến thăm những khu rừng rậm xa xôi ở Papua New Guinea và các nhà thờ Hồi giáo ở Indonesia, quốc gia có đông người Hồi giáo nhất thế giới.

Hôm thứ Năm, ông đã chủ trì thánh lễ tại sân vận động quốc gia Singapore, một địa điểm mà Taylor Swift mới đây từng là tâm điểm chú ý. Vào thứ Sáu, ngày cuối cùng của chuyến công du, ông đã tổ chức một “cuộc đối thoại liên tôn” với người dân Singapore, một trong những quốc gia đa dạng tôn giáo nhất trên thế giới. Ông hy vọng sẽ nhấn mạnh được hai thông điệp. Một là tầm quan trọng của châu Á đối với Giáo hội Công giáo, khi số lượng tín đồ ở phương Tây ngày càng giảm. Hai là thúc đẩy hòa hợp tôn giáo. Như Đức Giáo hoàng đã nói ở Indonesia, “tất cả chúng ta đều là anh chị em, tất cả đều là những người hành hương, tất cả đều đang trên đường đến với Chúa.”

Những con số đầy ấn tượng của kinh tế Nga

Nền kinh tế chịu nhiều lệnh trừng phạt nhất thế giới tiếp tục thách thức mọi dự đoán. Dữ liệu GDP công bố vào thứ Sáu dự kiến ​​cho thấy nền kinh tế Nga đã tăng trưởng khoảng 4% so với cùng kỳ năm trước trong quý 2 năm 2024, một tốc độ vô cùng ấn tượng. Dù lạm phát vẫn cao, với tỷ lệ năm gần 9%, người dân Nga nhìn chung vẫn có cuộc sống tốt. Thu nhập hộ gia đình đang tăng nhanh theo giá trị thực, và niềm tin tiêu dùng đang gần đạt mức cao nhất mọi thời đại ở Nga, dù thấp ở hầu hết các nước giàu.

Điều này nằm ngoài dự đoán khi các chính phủ phương Tây áp trừng phạt chưa từng có đối với Nga vào năm 2022. Nhưng Vladimir Putin đã tìm ra giải pháp thay thế, bằng cách chuyển hướng xuất khẩu dầu khí từ châu Âu sang châu Á và sử dụng dự trữ tiền mặt tích lũy khổng lồ của Nga để thúc đẩy nền kinh tế. Nếu Nga có bao giờ ngồi vào bàn đàm phán để tìm cách chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, thì đó sẽ không phải vì lý do kinh tế.

Thủ tướng Anh thăm Mỹ

Thủ tướng Anh Keir Starmer sẽ gặp Joe Biden tại Washington vào thứ Sáu. Đây là lần thứ hai ông Starmer đến Nhà Trắng, sau khi đã đến thăm tổng thống Mỹ vào tháng 7 lúc mới nhậm chức. Họ sẽ tập trung thảo luận về cuộc xung đột Israel-Hamas và Ukraine.

Trên vấn đề Gaza, hai bên có những bất đồng. Ông Biden không tán thành quyết định gần đây của Anh về việc đình chỉ 30 trong số 350 giấy phép xuất khẩu vũ khí sang Israel. Nhưng họ phần lớn có cùng quan điểm về Ukraine, đặc biệt là về các báo cáo gần đây về việc Iran cung cấp tên lửa đạn đạo cho Nga. Lặp lại lời cảnh báo của George W. Bush năm 2002 về “trục ma quỷ,” Ngoại trưởng Anh David Lammy cho biết trong tuần này: “Chúng ta thấy một trục mới gồm Nga, Iran và Triều Tiên.” Đảng Lao động của Starmer đã xây dựng mối quan hệ chặt chẽ với Đảng Dân chủ Mỹ. Nhưng lần này thủ tướng sẽ không gặp Kamala Harris, phó tổng thống và là ứng cử viên của đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử vào tháng 11, hay đối thủ của bà, Donald Trump.