Nguồn: Election results between Al Gore and George Bush too close to call, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Ngày này năm 2000 đã trở thành một bước ngoặt trong lịch sử nước Mỹ, khi kết quả bầu cử tổng thống là hòa về mặt thống kê giữa ứng viên Đảng Dân chủ Al Gore và ứng viên Đảng Cộng hòa George Bush. Kết quả ở Florida vẫn chưa rõ ràng vào cuối đêm bầu cử, theo đó dẫn đến việc kiểm phiếu lại và một vụ kiện tại Tối cao Pháp viện, Bush kiện Gore, vốn đã kết thúc có lợi cho Bush một tháng sau đó. Cuộc bầu cử đã phơi bày một số sai sót và các yếu tố gây tranh cãi của quy trình bầu cử Mỹ, và tính đến thời điểm đó, nó là cuộc bầu cử tổng thống Mỹ thứ tư mà người chiến thắng thua về số phiếu phổ thông.
Gore là Phó Tổng thống của Tổng thống đương nhiệm khi đó là Bill Clinton, trong khi Bush là Thống đốc Texas và là con trai của cựu tổng thống George H.W. Bush. Trong cuộc bỏ phiếu phổ thông toàn quốc, Gore nhận được 48,4% số phiếu trong khi Bush chỉ nhận được 47,9%, nghĩa là thua hơn 540.000 phiếu. Tuy nhiên, các tổng thống Mỹ lại được bầu bởi Đại Cử tri Đoàn, một hệ thống trong đó “phiếu đại cử tri” được phân bổ cho các tiểu bang dựa trên dân số của tiểu bang đó, và sau đó sẽ được trao toàn bộ cho người chiến thắng trong cuộc bỏ phiếu phổ thông tại tiểu bang đó – hiện tại, ứng viên tổng thống cần 270 phiếu đại cử tri để giành chiến thắng. Vào cuối Đêm bầu cử năm 2000, tổng số phiếu đại cử tri của Gore là 250 và của Bush là 246, nhưng kết quả ở Oregon, Wisconsin, và Florida quá sít sao để có thể tuyên bố chiến thắng.
Trong những ngày tiếp theo, Oregon và Wisconsin đã thuộc về Gore, nhưng 25 phiếu đại cử tri của Florida mới là chìa khóa chiến thắng cho cả hai ứng viên. Kết quả ban đầu tại tiểu bang này đưa Bush lên dẫn trước, nhưng tỷ lệ vẫn đủ sít sao để kích hoạt một cuộc kiểm phiếu lại tự động. Câu chuyện tiếp theo liên quan đến nhiều cuộc chiến pháp lý, kiểm phiếu lại, và kêu gọi kiểm phiếu lại, cũng như nhiều cuộc tranh luận về các phương pháp được sử dụng để ghi lại số phiếu bầu. Vào ngày 12/12, Tối cao Pháp viện đã ra lệnh chấm dứt việc kiểm phiếu lại ở Florida và Gore đã quyết định nhượng bộ Bush.
Nhiều người cho rằng bản chất thiên vị của quyết định của Tòa án – mọi thẩm phán đứng về phía Bush đều do một Tổng thống Cộng hòa bổ nhiệm – đã làm tổn hại đến niềm tin của công chúng vào hệ thống tư pháp. Cuộc bầu cử năm 2000 là cuộc bầu cử đầu tiên kể từ cuộc bầu cử năm 1960 giữa John F. Kennedy và Richard Nixon không có kết quả rõ ràng vào đêm bầu cử hoặc sáng hôm sau. Đây cũng là lần đầu tiên kể từ năm 1888, ứng viên chiến thắng thua phiếu phổ thông, nhưng cuộc bầu cử tiếp theo có kết quả tương tự đã diễn ra chỉ 16 năm sau đó khi Donald Trump đánh bại Hillary Clinton. Cả hai cuộc bầu cử đều dẫn đến lời kêu gọi bãi bỏ hệ thống Đại Cử tri Đoàn để ủng hộ hệ thống “một người, một phiếu” đơn giản hơn.
