Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen cho biết Liên minh Châu Âu (EU) có một “kế hoạch mạnh mẽ để trả đũa” các mức thuế mới của Donald Trump. Tổng thống Mỹ dự kiến sẽ công bố một vòng thuế quan mới áp dụng cho “tất cả các quốc gia” vào thứ Tư; Nhà Trắng cho biết các mức thuế sẽ có hiệu lực ngay lập tức. Bà von der Leyen nói EU vẫn hy vọng có thể đạt được một “giải pháp đàm phán.”
BYD giao gần 1 triệu xe trong quý đầu năm 2025, tăng 58% so với cùng kỳ năm trước. Hãng xe Trung Quốc, vốn cho biết hơn 40% số xe bán ra là xe điện, gần đây cũng công bố doanh số lần đầu vượt mốc 100 tỷ USD vào năm ngoái. Doanh số của BYD tăng vọt trong bối cảnh doanh số của Tesla sụt giảm tại thị trường châu Âu.
Thẩm phán tuyên án cấm Marine Le Pen tham gia chính trường đã được đặt dưới sự bảo vệ của cảnh sát vì bị đe dọa. Lãnh đạo đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia Pháp bị kết án bốn năm tù vào thứ Hai — hai năm tù treo và hai năm quản thúc tại gia. Bà Le Pen cáo buộc thẩm phán đã đưa ra một “quyết định mang tính chính trị.”
Bộ trưởng tư pháp Mỹ Pam Bondi đã chỉ thị các công tố viên liên bang yêu cầu mức án tử hình trong vụ án chống lại Luigi Mangione, sau khi ông Trump đảo ngược lệnh hoãn thi hành án tử hình liên bang mà chính quyền Biden ban hành. Mangione bị buộc tội giết một giám đốc điều hành ngành y tế hồi tháng 12. Vụ giết người và cuộc truy lùng sau đó đã thu hút sự chú ý trên toàn quốc, cũng như bản “tuyên ngôn” lên án hệ thống y tế Mỹ của Mangione. Anh này không nhận tội.
Trong chuyến thăm Moscow, bộ trưởng ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị đã nói với truyền thông Nga rằng Trung Quốc sẵn sàng đóng vai trò “mang tính xây dựng” để đạt được hòa bình ở Ukraine, và hoan nghênh mối quan hệ ngày càng ấm lên giữa Nga và Mỹ. Song ông cũng nói thêm là Mỹ sẽ không thể chia rẽ Trung Quốc và Nga, nhấn mạnh hai nước “mãi mãi là bạn, không bao giờ là kẻ thù.”
Tỷ lệ lạm phát năm của khu vực đồng euro đạt 2,2% trong tháng 3, giảm nhẹ so với mức 2,3% của tháng 2, theo ước tính sơ bộ. Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) sẽ quyết định có tiếp tục giảm lãi suất hay không trong cuộc họp tiếp theo vào ngày 17 tháng 4. Mục tiêu lạm phát của ECB là 2%.
Thượng nghị sĩ Cory Booker đã có bài phát biểu kéo dài 25 tiếng trong Thượng viện Mỹ để phản đối cái mà ông gọi là “sự liều lĩnh” của chính quyền Trump. Thượng nghị sĩ Dân chủ đến từ New Jersey bắt đầu phát biểu từ tối thứ Hai và tuyên bố sẽ tiếp tục “chừng nào còn sức khỏe.”
Con số trong ngày: 4,8 tỷ tấn, là sản lượng than mà Trung Quốc khai thác mỗi năm.
TIÊU ĐIỂM
Hôm nay Trump công bố loạt thuế quan mới
Hãy vui mừng! Tự do đang chờ đón người Mỹ sau nhiều thập niên chịu đựng hậu quả của thương mại toàn cầu. Đó sẽ là thông điệp mà Donald Trump đưa ra tại Vườn Hồng của Nhà Trắng vào thứ Tư, khi ông công bố loạt thuế quan rộng lớn nhất từ trước tới nay. Ông gọi đó là “Ngày Giải Phóng.” Đừng bận tâm đến việc toàn cầu hóa đã mang lại sự thịnh vượng rực rỡ cho nước Mỹ, hay việc chính Mỹ là kiến trúc sư chính của các quy tắc thương mại quốc tế. Những điều đó chỉ là sự thật phiền phức.
Chi tiết của thông báo vẫn chưa rõ ràng. Cho đến nay tổng thống vừa có ý mềm mỏng vừa tỏ ra cứng rắn. Khi tranh cử, ông từng cam kết sẽ áp thuế phổ quát 10% hoặc 20% lên tất cả hàng nhập khẩu. Sau khi nhậm chức, ông hứa sẽ áp dụng thuế “có đi có lại” – tương ứng với mức mà các nước khác áp lên hàng Mỹ. Nhưng gần đây ông lại đưa thuế phổ quát trở lại chương trình nghị sự. Một điều chắc chắn là ông Trump muốn có thuế quan và đang đạt được điều đó.
Ấn Độ tìm cách xoa dịu Trump
Các nước trên khắp thế giới đang chuẩn bị tinh thần đối phó với loạt thuế mới của Donald Trump. Ấn Độ đặc biệt tỏ ra cảnh giác. Mỹ là đối tác thương mại lớn nhất của Ấn Độ, nhưng nước này đã nhiều lần bị ông Trump chỉ trích là “vua thuế quan.” Năm 2024, mức thuế trung bình theo trọng số thương mại của Ấn Độ là 7,7%, theo WTO — trong khi của Mỹ chỉ là 2,2%. Nếu ông Trump tìm cách thu hẹp khoảng cách đó nền kinh tế Ấn Độ sẽ bị thiệt hại nặng đúng vào một thời điểm khó khăn.
Ấn Độ đã cố gắng làm dịu tình hình. Hồi tháng 2, nước này cho giảm thuế quan đối với một số hàng hóa Mỹ, bao gồm rượu bourbon và xe hơi sang trọng. Tuần trước, các quan chức Ấn Độ đã tiếp đón phái đoàn Mỹ để thảo luận về một thỏa thuận thương mại song phương. Theo Reuters, Ấn Độ đã đề xuất cắt giảm thuế đối với các mặt hàng trị giá 23 tỷ USD — khoảng một nửa hóa đơn nhập khẩu từ Mỹ. Nhưng vẫn chưa rõ liệu bấy nhiêu có đủ làm ông Trump hài lòng hay không. Các nhà đầu tư Ấn Độ thì không mấy lạc quan, khi thị trường Ấn Độ lao dốc vào thứ Ba vì lo ngại thuế quan từ Mỹ.
Netanyahu tìm sự đồng cảm ở Hungary
Vào thứ Tư, thủ tướng Israel Binyamin Netanyahu sẽ bay tới Budapest để gặp người đồng cấp Hungary của ông, Viktor Orban. Chương trình nghị sự được cho là bao gồm kế hoạch của Donald Trump nhằm trục xuất người Palestine khỏi Gaza. Đây sẽ là chuyến thăm đầu tiên của ông Netanyahu tới một quốc gia thành viên Tòa án Hình sự Quốc tế (ICC) kể từ khi ICC ban hành lệnh bắt ông vào tháng 11 vì cáo buộc tội ác chiến tranh. Chuyến công du duy nhất của ông từ đó đến nay là tới Mỹ — nước không phải là thành viên của Quy chế Rome.
Ông Orban, một nhà dân tộc chủ nghĩa giống như ông Netanyahu, đã nói rằng vị khách của ông không cần lo sợ bị bắt giữ. Trên thực tế, tình hình pháp lý của ông Netanyahu còn đáng lo hơn ở quê nhà. Ông đang phải đối mặt với các cáo buộc bao gồm nhận hối lộ và gian lận — tất cả đều bị ông phủ nhận. Hôm thứ Hai, cảnh sát đã thẩm vấn ông liên quan đến cáo buộc lạm dụng quyền lực của các trợ lý thân cận (dù ông không phải là nghi phạm). Budapest có thể là nơi thân thiện hơn vào lúc này đới với Netanyahu.
Ba Lan thúc đẩy một châu Âu mạnh mẽ hơn
Pháo đài Warsaw — được xây dựng bởi quân Nga vào thế kỷ 19 và từng bị tàn phá qua nhiều cuộc xâm lược — là một trong những lời nhắc nhở rõ rệt tại thủ đô Ba Lan về quá khứ bạo lực của châu Âu. Vào thứ Tư, bộ trưởng quốc phòng Ba Lan Wladyslaw Kosiniak-Kamysz sẽ sử dụng địa điểm này (nay là bảo tàng quân đội) để chủ trì cuộc họp với các bộ trưởng quốc phòng EU, nhằm thảo luận về việc tăng cường an ninh châu Âu trước mối đe dọa mới từ Nga.
Ba Lan, hiện đang giữ chức chủ tịch Hội đồng EU, đang dẫn đầu bằng hành động. Kể từ khi Nga sáp nhập Crimea vào năm 2014, Ba Lan đã tăng mạnh chi tiêu quốc phòng; hồi tháng 3, chính phủ tuyên bố sẽ tăng hơn gấp đôi quy mô quân đội lên 500.000 binh sĩ và huấn luyện hàng triệu quân dự bị. Song những nỗ lực mang tính quốc gia như vậy không thể lấp đầy hoàn toàn khoảng trống do Mỹ để lại. Các bộ trưởng sẽ xem xét cách xây dựng ngành công nghiệp quốc phòng trên toàn khối và hỗ trợ người láng giềng đang chịu nhiều áp lực, Ukraine.
