03/09/1861: Quân Hợp bang miền Nam tiến vào Kentucky

Nguồn: Confederate forces enter Kentucky, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1861, Tướng Hợp bang miền Nam Leonidas Polk đã phạm một sai lầm chính trị lớn khi đưa quân vào Columbus, Kentucky – theo đó huỷ bỏ sự trung lập đã được thừa nhận của Kentucky, và tạo ra cái cớ để cơ quan lập pháp do phe Liên minh miền Bắc nắm giữ mời chính phủ Mỹ đến đánh đuổi quân xâm lược.

Kentucky bị chia cắt nặng nề trước thời Nội chiến Mỹ. Dù chế độ nô lệ khá phổ biến ở bang này, chủ nghĩa dân tộc vẫn rất mạnh và những người theo phe Liên minh đã ngăn cản việc tổ chức một đại hội để xem xét việc ly khai sau vụ nổ súng vào Pháo đài Sumter, Nam Carolina, hồi tháng 4/1861. Continue reading “03/09/1861: Quân Hợp bang miền Nam tiến vào Kentucky”

05/08/1861: Abraham Lincoln thông qua đạo luật thuế thu nhập liên bang đầu tiên

Nguồn: Abraham Lincoln imposes first federal income tax, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1861, Tổng thống Lincoln đã lần đầu tiên chấp thuận việc đánh thuế thu nhập cấp liên bang, bằng cách ký Đạo luật Doanh thu (Revenue Act). Vì thiếu tiền mặt để theo đuổi Nội chiến, Lincoln và Quốc hội Mỹ đã đồng ý áp mức thuế 3% đối với những người có thu nhập hàng năm trên 800 đô la. Continue reading “05/08/1861: Abraham Lincoln thông qua đạo luật thuế thu nhập liên bang đầu tiên”

01/02/1861: Texas ly khai

Nguồn: Texas secedes, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1861, Texas trở thành tiểu bang thứ bảy ly khai khỏi Liên minh miền Bắc (Union) sau khi một đại hội tiểu bang bỏ phiếu với tỷ lệ 166: 8 ủng hộ hành động này.

Các đại biểu Texas đã bỏ phiếu rời Liên minh bất chấp sự phản đối từ Thống đốc đương nhiệm, Sam Houston. Bản thân Houston là một người trung thành ủng hộ Liên minh, vì thế chiến thắng của ông trong cuộc bầu cử thống đốc vào năm 1859 dường như gợi ý rằng Texas không chia sẻ tình cảm ly khai đang gia tăng ở các bang miền Nam khác. Continue reading “01/02/1861: Texas ly khai”

04/10/1861: Tổng thống Lincoln quan sát thử nghiệm khinh khí cầu

Nguồn: President Lincoln watches a balloon ascension, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày 04/10/1861, Tổng thống Abraham Lincoln đã quan sát một buổi thử nghiệm khinh khí cầu gần Washington, D.C. Cả quân đội Liên minh miền Bắc lẫn Hợp bang miền Nam đều đã tìm cách sử dụng khinh khí cầu để thu thập thông tin tình báo quân sự trong giai đoạn đầu của cuộc Nội chiến, nhưng chúng đã tỏ ra rất nguy hiểm và không thực tế trong hầu hết các tình huống.

Mặc dù khinh khí cầu không phải là một phát minh mới, nhưng nhiều người cho rằng chúng vẫn chưa thực sự được tận dụng trong quân sự. Trước cả vụ tấn công Pháo đài Sumter hồi tháng 04/1861, đánh dấu khởi đầu của Nội chiến, một số công ty đã tiếp cận Bộ Chiến tranh Mỹ và đề cập các hợp đồng liên quan đến khinh khí cầu. Continue reading “04/10/1861: Tổng thống Lincoln quan sát thử nghiệm khinh khí cầu”

11/03/1861: Hợp bang miền Nam thông qua hiến pháp mới

Nguồn: Confederate states adopt new constitution, History.com

Biên dịch: Trần Mẫn Linh

Vào ngày này năm 1861, tại Montgomery, Alabama, các đại biểu đến từ Nam Carolina, Mississippi, Florida, Alabama, Georgia, Louisiana và Texas đã thông qua Hiến pháp của Hợp bang miền Nam Hoa Kỳ (Confederate States of America).

Hiến pháp này tương tự như Hiến pháp ngày nay của Hoa Kỳ, thậm chí còn lặp lại nhiều chỗ diễn đạt, nhưng thực ra lại gần hơn với Các Điều khoản Hợp bang (Articles of Confederation) – hiến pháp ban đầu sau Chiến tranh Cách mạng Mỹ – nhất là trong việc phân quyền lớn cho các tiểu bang. Hiến pháp này cũng có những khác biệt đáng kể so với Hiến pháp Hoa Kỳ trong việc bảo vệ chế độ nô lệ, quy định rằng chế độ nô lệ được “công nhận và bảo vệ” tại những bang và vùng lãnh thổ theo chế độ nô lệ. Continue reading “11/03/1861: Hợp bang miền Nam thông qua hiến pháp mới”

12/07/1861: Hợp bang miền Nam ký hiệp ước với người Mỹ bản địa

Nguồn: Confederacy signs treaties with Native Americans, History.com

Biên dịch: Lê Hồng Loan

Vào ngày này năm 1861, ủy viên đặc biệt Albert Pike đã hoàn thành hiệp ước với các thành viên của bộ lạc Choctaw và Chickasaw, mang đến cho Hợp bang miền Nam Hoa Kỳ (Confederate States of America) mới thành lập các đồng minh ở Lãnh thổ Người da đỏ. Một số thành viên của các bộ lạc cũng chiến đấu cho Hợp bang. Continue reading “12/07/1861: Hợp bang miền Nam ký hiệp ước với người Mỹ bản địa”

23/02/1861: Lincoln tránh được âm mưu ám sát

Nguồn: Lincoln avoids assassination attempt, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1861, Abraham Lincoln và đoàn tùy tùng của mình bất ngờ xuất hiện tại khách sạn Willard ở Washington, D.C. nhằm ngăn chặn một âm mưu ám sát ông tại Baltimore.

Tổng thống mới đắc cử đã rời quê nhà Springfield, Illinois, bằng tàu hỏa vài ngày trước đó và lên kế hoạch dừng chân ở Baltimore trước khi tiếp tục đến thủ đô. Trước khi rời đi, ông có bài chia tay sâu sắc với quê hương và bằng hữu thân thiết – những người để ý thấy rằng Tổng thống dường như cũng nhận ra mình sẽ không bao giờ quay trở lại thị trấn nơi, Lincoln nói, “những đứa con của tôi đã được sinh ra và một trong số ấy đã được chôn cất.” Ngay sau khi rời Springfield, các trợ lý của ông đã nhận được báo cáo về một vụ ám sát đã được lên kế hoạch ở Baltimore và ra lệnh cho đoàn tàu đi thẳng tới Washington ngay lập tức. Continue reading “23/02/1861: Lincoln tránh được âm mưu ám sát”

25/05/1861: Tổng thống Lincoln đình chỉ quyền bảo thân

Nguồn: President Lincoln suspends the writ of habeas corpus during the Civil War, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1861, John Merryman, một nhà lập pháp tại nghị viện tiểu bang Maryland, đã bị bắt vì đã cố gắng cản trở quân đội Liên bang miền Bắc di chuyển từ Baltimore đến Washington trong cuộc Nội chiến và đã bị giam giữ tại Fort McHenry bởi các quan chức quân đội Liên bang miền Bắc. Luật sư của ông đã ngay lập tức yêu cầu lệnh bảo thân (habeas corpus) để tòa án liên bang có thể xem xét các cáo buộc. Tuy nhiên, Tổng thống Abraham Lincoln đã quyết định đình chỉ quyền bảo thân và vị tướng tư lệnh tại Fort McHenry đã từ chối chuyển giao Merryman cho chính quyền. Continue reading “25/05/1861: Tổng thống Lincoln đình chỉ quyền bảo thân”

18/05/1861: Báo chí chỉ trích phu nhân Tổng thống Lincoln

Nguồn: Newspaper report criticizes Mrs. Lincoln, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này vào năm 1861, một tờ báo California ít tiếng tăm đã đưa tin về Đệ nhất Phu nhân Mary Todd Lincoln một cách không hề dễ chịu.

Trích dẫn một bản tin từ Sacramento Union, tờ Humboldt Times kể lại câu chuyện về việc bà Lincoln đã chiếm lấy nhiệm vụ thuộc thẩm quyền tổng thống của chồng bà trong việc bổ nhiệm các chức danh tại các cơ quan liên bang như thế nào. Continue reading “18/05/1861: Báo chí chỉ trích phu nhân Tổng thống Lincoln”

20/04/1861: Tướng Lee xin rút khỏi Quân đội Hoa Kỳ

Nguồn: Lee resigns from U.S. Army, History.com

Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp

Vào ngày này năm 1861, Đại tá Robert E. Lee đã rút lui khỏi Quân đội Hoa Kỳ hai ngày sau khi ông được đề nghị làm chỉ huy quân đội Liên bang miền Bắc và ba ngày sau khi tiểu bang quê nhà của ông, Virginia, ly khai khỏi Liên bang này.

Lee phản đối việc ly khai, nhưng ông là một người con trung thành của Virginia. Đơn xin từ chức chính thức của ông chỉ có một câu, nhưng ông đã viết một bức thư dài hơn để giải thích cho người bạn và người từng dẫn dắt ông, tướng Winfield Scott, vào ngày hôm đó. Lee đã chiến đấu dưới quyền chỉ huy của Scott trong Chiến tranh Mexico (1846-48), và ông đã tiết lộ với vị cựu chỉ huy sự khó khăn trong quyết định của ông. Continue reading “20/04/1861: Tướng Lee xin rút khỏi Quân đội Hoa Kỳ”

12/04/1861: Nội chiến Hoa Kỳ bùng nổ

CivilWar

Nguồn: “The Civil War begins“, History.com, Truy cập: 11/04/2015

Biên dịch và Hiệu đính: Lê Thanh Danh

Bốn năm đẫm máu nhất trong lịch sử nước Mỹ bắt đầu vào ngày 12 tháng 04 năm 1861, khi pháo binh của chính quyền Hợp bang miền Nam dưới sự chỉ huy của tướng P.G.T Beauregard nã pháo vào pháo đài Sumter của lực lượng Liên bang miền Bắc, tại Vịnh Charleston bang South Carolina. Trong vòng 34 tiếng đồng hồ kế tiếp, 50 đại bác và súng cối của quân miền Nam đã dội hơn 4.000 quả đạn pháo vào pháo đài. Vào ngày 13 tháng 04, Đại tá Robert Anderson của chính quyền miền Bắc tuyên bố pháo đài Sumter đầu hàng. Hai ngày sau, Tổng thống Mỹ Abraham Lincoln đưa ra bản tuyên bố điều động 75.000 quân tình nguyện để đập tan hành động “phản nghịch” của miền Nam. Continue reading “12/04/1861: Nội chiến Hoa Kỳ bùng nổ”