Nguồn: “Thieu flees Saigon as Xuan Loc falls,” History.com (truy cập ngày 19/4/2015).
Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng
Ngày 21 tháng 4 năm 1975, Xuân Lộc, tiền đồn cuối cùng của Việt Nam Cộng Hòa có thể ngăn chặn cuộc tấn công trực tiếp của quân đội Bắc Việt vào Sài Gòn, thất thủ trước lực lượng cộng sản.
Từ tháng 3, quân đội Bắc Việt đã tiến hành một cuộc tấn công lớn để chiếm đóng thành phố tỉnh lỵ Ban Mê Thuột ở Tây Nguyên. Quân đội miền Nam Việt Nam phòng ngự rất yếu ớt và nhanh chóng bị áp đảo trước quân đội miền Bắc. Bất chấp lời hứa sẽ tiếp tục viện trợ cho miền Nam Việt Nam trước đó nếu xung đột leo thang, Mỹ đã không làm gì (để cải thiện tình hình).
Trong nỗ lực tái phân bố lực lượng để phòng thủ tốt hơn, Tổng thống Việt Nam Cộng Hòa Nguyễn Văn Thiệu đã ra lệnh cho quân đội của mình ở Tây Nguyên rút về phía Nam (miền duyên hải Trung bộ). Cuộc rút quân ban đầu tưởng chừng trật tự đó đã sớm trở thành một cơn rối loạn lan rộng khắp lực lượng quân đội miền Nam. Họ rời bỏ Pleiku và Kontum với rất ít giao tranh và bị quân đội miền Bắc dồn dập tấn công từ hướng Tây và hướng Bắc. Quảng Trị, Huế, Đà Nẵng cũng nhanh chóng liên tiếp thất thủ trước các đợt tấn công. Quân đội Bắc Việt tiếp tục tiến công dọc theo duyên hải phía Nam, đánh bại quân đội miền Nam trong mỗi cuộc giao tranh.
Khi các lực lượng Bắc Việt tiến gần tới các cửa ngõ dẫn vào Sài Gòn, bộ chính trị ở Hà Nội đã chỉ đạo Đại tướng Văn Tiến Dũng tiến hành “Chiến dịch Hồ Chí Minh,” cuộc tấn công cuối cùng vào Sài Gòn. Đại tướng Dũng đã bắt đầu chuẩn bị lực lượng cho trận đánh cuối cùng.
Sư đoàn 18 của Quân lực Việt Nam Cộng Hòa đã dũng cảm phòng thủ ở Xuân Lộc, cách Sài Gòn hơn 60 km về phía Đông Bắc, và quân đội miền Nam Việt Nam đã gây nhiều tổn thất cho ba sư đoàn (Sư đoàn 6, 7, và 341 thuộc Quân đoàn 4) của quân đội miền Bắc. Tuy nhiên, quân đội miền Nam đã thất bại trước sự áp đảo của quân đội miền Bắc. Với việc Xuân Lộc thất thủ, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu đã từ chức và chuyển giao quyền lực cho Phó Tổng thống Trần Văn Hương. Nguyễn Văn Thiệu sau đó đã rời Sài Gòn, bay đến Đài Loan vào ngày 25 (với tư cách là đặc sứ của Việt Nam Cộng Hòa đến phúng điếu Tưởng Giới Thạch, qua đời hôm mùng 5 tháng 4), sau đó tới Anh định cư, (và cuối cùng tới Massachusetts, Mỹ sinh sống cho đến khi qua đời năm 2001.)
Đến ngày 27 tháng 4, quân đội Bắc Việt đã bao vây hoàn toàn Sài Gòn và bắt đầu điều động lực lượng cho cuộc tấn công cuối cùng của họ. Sáng ngày 30 tháng 4 năm 1975, chiến tranh chấm dứt. Khi những chiếc xe tăng của quân đội miền Bắc húc đổ cổng Dinh Độc Lập ở Sài Gòn, chính quyền Việt Nam Cộng Hòa tuyên bố đầu hàng, chấm dứt Chiến tranh Việt Nam.
Các chú thích trong ngoặc đơn là của người dịch.
[efb_likebox fanpage_url=”DAnghiencuuquocte” box_width=”420″ box_height=”” locale=”en_US” responsive=”0″ show_faces=”1″ show_stream=”0″ hide_cover=”0″ small_header=”0″ hide_cta=”0″ ]