Nguồn: “Khrushchev barred from visiting Disneyland,” History.com (truy cập ngày 18/9/2015).
Biên dịch & Hiệu đính: Nguyễn Huy Hoàng
Vào ngày này năm 1959, trong một trong những khoảnh khắc không tưởng trong lịch sử Chiến tranh Lạnh, nhà lãnh đạo Xô viết Nikita Khrushchev lên cơn giận khi ông biết mình không thể tới thăm công viên giải trí Disneyland. Sự kiện này là cao trào của một ngày Khrushchev ở thăm Los Angeles, được đánh dấu bằng cả sự vui vẻ lẫn căng thẳng.
Trước đó vào ngày 15 tháng 9, Khrushchev đã tới Hoa Kỳ để tiến hành một chuyến thăm kéo dài và một cuộc họp thượng đỉnh với Tổng thống Dwight D. Eisenhower. Nhà lãnh đạo Liên Xô bày tỏ mong muốn tới thăm trung tâm giải trí và điện ảnh Hollywood và một chuyến đi đã được sắp xếp. Ngày 19 tháng 9, Khrushchev cùng phu nhân tới Los Angeles. Chuyến đi bắt đầu khá vui vẻ, với tour tham quan hãng phim 20th Century Fox ở Hollywood. Vị thủ tướng Liên Xô được đưa tới thăm sân khấu âm thanh của bộ phim Can-Can và lập tức được vây quanh bởi dàn diễn viên của bộ phim, trong đó có Shirley MacLaine và Juliet Prowse.
MacLaine đón tiếp Khrushchev bằng tiếng Nga bồi và sau đó cố gắng mời vị thủ tướng tham gia một điệu nhảy ngẫu hứng. Khrushchev vui vẻ khước từ và đứng quan sát dàn diễn viên thực hiện một số cảnh quay. Ca sĩ Frank Sinatra được đưa tới làm người dẫn chương trình bất đắc dĩ của chuyến thăm, sau đó ông dự bữa trưa với Khrushchev đang vui mừng ra mặt.
Mọi chuyện bắt đầu đổ vỡ khi Giám đốc hãng phim 20th Century Fox Spyros P. Skouras tiếp đón Khrushchev tại Tòa thị chính Los Angeles. Gần như ngay lập tức, Skouras, một người chống cộng nhiệt tình, đã chọc tức Khrushchev bằng cách đề cập tới tuyên bố nổi tiếng của thủ tướng Liên Xô là sẽ “chôn vùi” chủ nghĩa tư bản. Skouras tuyên bố rằng thành phố Los Angeles không đặc biệt quan tâm tới việc “chôn vùi” bất cứ ai, nhưng sẵn sàng đáp trả nếu bị thách thức. Cơn nóng tính khét tiếng của Khrushchev lập tức bùng lên.
Clip điểm lại một số khoảnh khắc đáng chú ý của chuyến thăm. Nguồn: Youtube.
Ông cáo buộc rằng những phát biểu của Skouras là một phần của chiến dịch nhằm hoạnh họe ông trong chuyến thăm Hoa Kỳ của mình. Khrushchev cho rằng kế hoạch (của Mỹ) là chọc tức ông, “chà xát” sức mạnh của Mỹ lên mặt ông, và khiến ông “run rẩy đầu gối.” Đáp trả trực tiếp Skouras, Khrushchev nói, “Nếu các anh muốn tiếp tục chạy đua vũ trang, tốt thôi. Chúng tôi chấp thuận thách thức đó. Sản xuất tên lửa hả – chúng đang trên dây chuyền sản xuất. Đây là vấn đề quan trọng nhất. Vấn đề về sự sống hay cái chết, thưa các quý ông quý bà. Vấn đề về chiến tranh và hòa bình.”
Cơn thịnh nộ của Khrushchev tăng lên khi ông biết mình không được phép tới thăm Disneyland. Giới chức chính phủ Mỹ sợ rằng đám đông sẽ đe dọa tới sự an toàn của thủ tướng Liên Xô. Vẫn bực tức sau cuộc tranh cãi với Skouras, Khrushchev bùng nổ. “Tôi nói là tôi rất muốn tới thăm Disneyland. Nhưng rồi họ nói là họ không thể đảm bảo an toàn cho tôi. Thế thì tôi phải làm gì? Tự tử chắc? Cái gì vậy? Ở đó có dịch tả hay sao? Hay là đám du côn đã chiếm lấy chỗ đó và có thể tiêu diệt tôi rồi?” Khrushchev rời Los Angeles vào sáng hôm sau.
Từ buổi chụp cảnh cùng Shirley MacLaine tới cuộc tranh luận nảy lửa với người đứng đầu hãng phim và cơn giận dữ ấu trĩ vì không được phép vào thăm Disneyland, một ngày của Khrushchev ở Los Angeles quả là bận rộn. Nhà lãnh đạo Xô viết tiếp tục chuyến đi của mình qua California mà không gặp thêm sự cố nào nữa và trở về Washington cho cuộc gặp với Eisenhower (diễn ra vào ngày 25 tháng 9 sau đó).
