Nguồn: “Why Kashmir is erupting again“, The Economist, 25/08/2016
Biên dịch: Lê Thị Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp
Ngày 25/08/2016 đánh dấu ngày thứ 48 liên tiếp của các cuộc biểu tình ở Jammu & Kashmir, tiểu bang có đa số là người Hồi giáo duy nhất tại Ấn Độ. Thanh niên Kashmir đã xuống đường kêu gọi độc lập khỏi Ấn Độ và ném đá vào các lực lượng an ninh. Các lực lượng an ninh Ấn Độ đã đáp trả bằng hơi cay và các loại súng bắn đạn nòng nhỏ thay vì đạn cỡ lớn. Một lệnh giới nghiêm nghiêm ngặt cũng đã được áp đặt trên khắp thung lũng Kashmir, bao gồm cả Srinagar, thành phố lớn nhất của khu vực. Cho đến nay, 66 thường dân và hai sĩ quan cảnh sát đã thiệt mạng trong cuộc bạo loạn. Nguyên nhân phong trào phản đối của người Kashmir là gì?
Khu vực này đã bị tranh chấp kể từ sau sự phân chia Ấn Độ và Pakistan vào năm 1947. Cả hai bên đều tuyên bố yêu sách và đã trải qua ba cuộc chiến để tranh giành vùng đất này. Kashmir đã bị đặt dưới Luật Lực lượng Vũ trang (Các Lực lượng Đặc biệt) của Ấn Độ, một đạo luật cung cấp quyền hạn đặc biệt cho quân đội, kể từ khi một cuộc nổi dậy vũ trang được bí mật hậu thuẫn bởi Pakistan bùng nổ vào năm 1990. Khoảng 40.000 người đã thiệt mạng từ đó đến nay. Ngay cả trong những thập niên tương đối yên bình vừa qua, tình trạng bất ổn đã bùng lên, đáng chú ý nhất là trong các mùa hè năm 2008 và 2010.
Các cuộc biểu tình bắt đầu vào ngày 09/07 sau khi các lực lượng an ninh Ấn Độ giết hại Burhan Wani, một sĩ quan Hồi giáo trẻ tuổi và có khả năng lãnh đạo cuốn hút. Bất bình đã được tích tụ trong nhiều tháng. Khi Đảng Bharatiya Janata (BJP) của chính trị gia theo chủ nghĩa dân tộc Hindu là Narendra Modi lên nắm quyền vào năm 2014, người dân Kashmir lo lắng rằng chính phủ dân tộc chủ nghĩa của ông sẽ làm cho cuộc sống trở nên khó khăn đối với người Hồi giáo. Tại các cuộc bầu cử tiểu bang cuối năm đó, Đảnh Dân chủ Nhân dân của Kashmir đã thành lập một liên minh với đảng BJP, khiến họ [người dân] cảm thấy bị phản bội. Cái chết của Wani đã làm kích động một thế hệ lớn lên dưới những gì mà họ coi là một sự chiếm đóng bất hợp pháp của Ấn Độ.
Kết quả là một vòng xoáy biểu tình bạo lực và hành động trả đũa của cảnh sát và các lực lượng bán quân sự trong bảy tuần. Loại đạn được cho là không gây chết người của cảnh sát đã khiến hàng chục người bị mù và hàng trăm người bị thương. Các cửa hàng và công ty vẫn còn đóng cửa kể từ khi các cuộc biểu tình bắt đầu, hoặc là theo lệnh giới nghiêm, hoặc vì những lời kêu gọi đình công của các nhà lãnh đạo ly khai. Nhiều người dân Kashmir đã không rời khỏi nhà của mình trong nhiều tuần. Rất ít người hi vọng tình hình có thể được cải thiện trong thời gian tới, bất chấp những lời trấn an của ông Modi và một chuyến thăm tới khu vực của Bộ trưởng Nội vụ Ấn Độ.
Bất kỳ giải pháp lâu dài nào cũng bị cản trở bởi việc Ấn Độ khăng khăng nhìn Kashmir qua lăng kính của sự thù địch với Pakistan. Phản ứng tức thời của chính phủ Ấn Độ đối với tình trạng bất ổn mùa hè này là buộc tội quốc gia láng giềng của mình vì đã can thiệp. Trong thực tế, Wani là một phiến quân tự phát trong khu vực; còn những người trẻ tuổi trên đường phố là người dân địa phương. Thất nghiệp tràn lan, còn các cơ hội kinh tế rất ít ỏi. Bang này đã được hứa hẹn sẽ được trao một quy chế đặc biệt, đảm bảo quyền tự chủ, trong hiến pháp của Ấn Độ. Và nhiều người Kashmir bây giờ mong muốn nhiều hơn: một cuộc khảo sát năm 2010 của Chatham House, một viện nghiên cứu chính sách, cho thấy đa số người dân ủng hộ độc lập. Ở mức tối đa thì người dân Kashmir ít nhất cũng do dự về việc gắn bó với Ấn Độ. Cho đến khi chính phủ công nhận những nhu cầu của họ, sự tức giận sẽ không thể biến mất.
[efb_likebox fanpage_url=”DAnghiencuuquocte” box_width=”420″ box_height=”” locale=”en_US” responsive=”0″ show_faces=”1″ show_stream=”0″ hide_cover=”0″ small_header=”0″ hide_cta=”0″ ]
