Nguồn: Americans secure Guadalcanal, History.com
Biên dịch: Lê Hồng Loan | Biên tập: Lê Hồng Hiệp
Vào ngày này năm 1943, quân đội Nhật đã sơ tán khỏi Guadalcanal, để hòn đảo này rơi vào tay quân Đồng minh sau một chiến dịch kéo dài. Chiến thắng của Mỹ đã mở đường cho các chiến thắng khác của quân Đồng minh tại Quần đảo Solomon.
Guadalcanal là hòn đảo lớn nhất của quần đảo Solomon, một nhóm gồm 992 hòn đảo và đảo san hô vòng, trong đó 349 đảo có người sinh sống ở Nam Thái Bình Dương. Đảo quốc Solomon, nằm ở phía đông bắc Australia và có 87 ngôn ngữ bản địa, được phát hiện vào năm 1568 bởi nhà hàng hải Tây Ban Nha Alvaro de Mendana de Neyra (1541-95). Năm 1893, Anh sáp nhập Guadalcanal, cùng với các đảo miền trung và nam khác của Solomon. Đức nắm quyền kiểm soát miền bắc Solomon vào năm 1885, nhưng đã chuyển giao những hòn đảo này, ngoại trừ Bougainville và Buka (những đảo cuối cùng sẽ thuộc về Australia) cho Anh vào năm 1900.
Nhật xâm chiếm Solomon vào năm 1942 trong Thế chiến II và bắt đầu xây dựng một sân bay chiến lược trên đảo Guadalcanal. Vào ngày 07 tháng 08 cùng năm đó, Thủy quân lục chiến Hoa Kỳ đã đổ bộ lên hòn đảo, báo hiệu cuộc tấn công lớn đầu tiên của quân Đồng minh vào các vị trí do Nhật Bản nắm giữ ở Thái Bình Dương. Nhật phản ứng nhanh chóng với các cuộc tấn công trên biển và trên không. Một loạt các trận chiến đẫm máu xảy ra trong cái nóng nhiệt đới khi Thủy quân lục chiến Mỹ đối đầu với quân đội Nhật trên đất liền, trong khi ở các vùng biển xung quanh Guadalcanal, Hải quân Hoa Kỳ đã có sáu cuộc giao chiến lớn với Nhật Bản từ ngày 24 tháng 08 đến ngày 30 tháng 11 năm 1942. Vào giữa tháng 11 năm 1942, năm anh em nhà Sullivan đến từ Waterloo, Iowa, đã hi sinh cùng nhau khi quân Nhật đánh chìm tàu của họ, chiếc USS Juneau.
Cả hai bên đều chịu tổn thất nặng nề về người, tàu chiến và máy bay trong trận chiến giành Guadalcanal. Ước tính 1.600 lính Mỹ đã thiệt mạng, hơn 4.000 người bị thương và hàng ngàn người khác đã chết vì bệnh tật. Nhật tổn thất 24.000 binh sĩ. Vào ngày 31 tháng 12 năm 1942, Hoàng đế Hirohito cho phép quân đội Nhật rút khỏi khu vực này; Mỹ đóng quân tại Guadalcanal khoảng năm tuần sau đó.
Solomon giành được độc lập từ Anh vào năm 1978. Vào cuối những năm 1990, giao tranh nổ ra giữa các nhóm sắc tộc đối đầu ở Guadalcanal và tiếp tục cho đến khi một phái đoàn gìn giữ hòa bình quốc tế do Australia dẫn đầu khôi phục lại trật tự vào năm 2003. Ngày nay, với dân số hơn nửa triệu người, Solomon được biết đến như một thiên đường cho các thợ lặn và ngư dân.
