Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
TIN VẮN HÔM QUA
Một chiếc máy bay chở khách của hãng hàng không Nga Ural Airlines đã phải hạ cánh khẩn cấp xuống một cánh đồng ngô gần Moskva sau khi đâm phải một đàn chim. Vụ việc không gây chết người, nhưng làm hàng chục người khác trên máy bay bị thương. Truyền thông nhà nước Nga đã gọi vụ tai nạn là “phép màu ở Ramensk”. Song vụ việc cũng nêu bật hồ sơ an toàn hàng không tệ hại của Nga trong những năm gần đây.
Walmart, hãng bán lẻ truyền thống lớn nhất nước Mỹ, tuyên bố rằng doanh số bán hàng tại Mỹ đã tăng 2,8% trong Quý II so với cùng kỳ năm trước. Kết quả tốt hơn mong đợi của công ty ở Mỹ đã thúc đẩy ban lãnh đạo tăng triển vọng bán hàng tại nước này. Song ở nước ngoài tình hình không được khả quan như thế, khi mà các đơn vị của họ ở Canada và Anh, nơi họ sở hữu chuỗi siêu thị Asda, lại không đạt được doanh số như mong đợi.
Thời báo Phố Wall đưa tin rằng các kỹ thuật viên của Huawei đã đích thân giúp hai chính phủ châu Phi theo dõi các nhà bất đồng chính kiến. Hoa Kỳ đã áp đặt lệnh cấm và trừng phạt người khổng lồ công nghệ Trung Quốc, lo ngại (không có chứng cứ cụ thể) rằng công ty này có thể làm gián điệp cho chính phủ Trung Quốc. Các báo cáo từ Uganda và Zambia đều cho thấy không có bằng chứng rõ ràng nào về việc các ông chủ Huawei ở Trung Quốc đã chấp thuận cho các hoạt động gián điệp này.
Nền kinh tế Australia đã tạo ra hơn 41.000 việc làm trong tháng 7, gần gấp ba lần số lượng dự kiến. Một sự suy thoái thị trường nhà đất và giá hàng hóa cơ bản giảm đã làm gia tăng lo ngại rằng nước này sắp bước vào suy thoái. Đồng đô la Australia tăng giá sau khi xuất hiện tin trên khiến cho việc cắt giảm lãi suất của ngân hàng trung ương Australia trong năm nay ít có khả năng xảy ra hơn.
Thủ tướng Ấn Độ, Narendra Modi, đã sử dụng bài phát biểu vào Ngày quốc khánh để nói rằng động thái siết chặt của ông đối với lãnh thổ Kashmir do Ấn Độ kiểm soát sẽ đưa khu vực này trở lại “quá khứ vinh quang”. Chính phủ ở Delhi đã tước quy chế tiểu bang của Jammu & Kashmir, cắt đứt liên lạc và bỏ tù các chính trị gia địa phương. Ông Modi nói rằng tình trạng đặc biệt của Kashmir đã dẫn đến tham nhũng.
Một cơ quan giám sát của quốc hội vừa kết luận rằng Justin Trudeau, thủ tướng Canada, đã vi phạm các quy tắc đạo đức khi cố gắng thuyết phục bộ trưởng tư pháp của ông không đưa SNC-Lavalin ra xét xử. Công ty xây dựng có trụ sở tại Quebec này đã bị buộc tội hối lộ các quan chức ở Libya. Ông Trudeau, người sẽ đối mặt với một cuộc bầu cử vào tháng 10, nói rằng ông không thể xin lỗi chỉ vì đã “đứng lên bảo vệ việc làm cho người Canada”.
Một người đàn ông, sau khi đặt hàng một chiếc bánh đám cưới đồng tính từ một tiệm bánh ở Bắc Ireland và bị từ chối phục vụ, đã thỉnh cầu lên Tòa án Nhân quyền Châu Âu. Ban đầu, một tòa án thấp hơn thấy rằng việc từ chối phục vụ là phân biệt đối xử, song Tòa án Tối cao Anh quốc phán quyết rằng tiệm bánh không thể bị buộc tạo ra một thông điệp mà chủ sở hữu của tiệm bánh phản đối vì lý do tôn giáo và lương tâm.
TIÊU ĐIỂM HÔM NAY
Các công ty công nghệ Trung Quốc công bố doanh số
Các công ty công nghệ Trung Quốc đã báo cáo một loạt các khoản doanh thu quý trong tuần này. Tencent, công ty sở hữu WeChat, một ứng dụng trò chuyện và thanh toán phổ biến, công bố lợi nhuận 24,7 tỷ nhân dân tệ (3,6 tỷ USD), tăng khoảng một phần ba so với cùng kỳ năm ngoái. Gã khổng lồ thương mại điện tử Trung Quốc, Alibaba, ghi nhận doanh số 114,9 tỷ nhân dân tệ, tăng 42% so với cùng kỳ năm trước. Thu nhập trước lãi vay, thuế, tuột giá và khấu hao tăng 34% so với cùng kỳ lên 39,2 tỷ nhân dân tệ.
Tin tốt không dừng lại ở đó, với những con số vững chắc được dự kiến sẽ đến từ Xiaomi, một nhà sản xuất thiết bị, và Meituan, một công ty giao đồ ăn, vào tuần tới. Tuy nhiên, còn đó những rắc rối phía trước, khi mà cuộc chiến thương mại Trung-Mỹ phát triển thành một cuộc chiến công nghệ. Động thái tạm hoãn (của chính phủ Mỹ) vốn cho phép xuất khẩu một số công nghệ Mỹ cho Huawei, gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc, sẽ kết thúc hiệu lực vào Chủ nhật. Cho đến nay, các công ty công nghệ Trung Quốc đã ít nhiều vượt qua cơn bão địa chính trị. Song vẫn còn đó những cơn bão khác.
Đường cong lợi suất đảo ngược
Các thị trường trái phiếu đang thể hiện những dấu hiệu đáng lo ngại. Lợi suất hàng năm từ việc nắm giữ một trái phiếu trong suốt vòng đời của nó đối với trái phiếu chính phủ kì hạn mười năm ở Mỹ và Anh đã giảm xuống dưới mức lợi suất của trái phiếu kì hạn hai năm. Vào hôm thứ Năm, lần đầu tiên lợi suất trái phiếu Mỹ kì hạn 30 năm giảm xuống dưới mức 2%.
Điều này là không hề bình thường. Lợi suất của trái phiếu chính phủ dài hạn phải cao hơn trái phiếu ngắn hạn, nếu bạn kỳ vọng lãi suất sẽ tăng trong tương lai, vì một ngân hàng trung ương cuối cùng sẽ phải làm điều này khi nền kinh tế tăng trưởng. Nhưng khi điều đó đảo ngược, nó là một dấu hiệu cho thấy thị trường dự báo lãi suất sẽ giảm trong tương lai để phản ứng với suy thoái kinh tế đang đến gần. Lịch sử cho thấy các nhà kinh tế có quyền lo lắng. Chỉ một lần trong nửa thế kỷ qua sự đảo ngược đường cong lợi suất là một báo động sai, ít nhất là ở Mỹ; những lần khác nó đều đoán đúng một cuộc suy thoái sắp xảy ra.
Tăng trưởng giữa thương chiến: Malaysia
Malaysia là một nước hiếm hoi kì vọng sẽ hưởng lợi từ thương chiến Mỹ-Trung. Nền kinh tế vốn xuất khẩu cả các hàng hóa cơ bản và hàng điện tử của họ có thể thu lợi từ cả hai gã khổng lồ này. Các đồn điền dầu cọ Malaysia nay đã thay thế một số mặt hàng dầu đậu nành và dầu ngô mà Mỹ từng xuất khẩu sang Trung Quốc. Và ngành công nghiệp điện tử của họ có thể thu hút một số công ty và khách hàng đang rời bỏ Trung Quốc.
Hôm nay, số liệu GDP Quý II có thể đưa ra một dấu hiệu sớm cho thấy liệu những lợi ích được nhắc đến rất nhiều này có thực sự trở thành hiện thực hay không. Một số nhà phân tích dự đoán tăng trưởng năm nay sẽ vượt qua 5%, một sự tăng tốc đáng kể từ đầu năm. Nhưng đà này có thể kéo dài không? Sự bất định được tạo ra bởi thương chiến chắc chắn không có lợi cho việc mở rộng kinh doanh ở bất cứ đâu. Và phạm vi của cuộc chiến cũng có thể mở rộng. Malaysia đang nằm trong danh sách các quốc gia bị Mỹ theo dõi thao túng tiền tệ nhằm đạt được lợi thế thương mại không công bằng.
Công ty máy nông nghiệp John Deere
Gã khổng lồ máy nông nghiệp Mỹ kì vọng có thể khôi phục niềm tin của các nhà đầu tư khi công bố thu nhập của họ ngày hôm nay cho quý kết thúc vào tháng Bảy. John Deere và các khách hàng lớn nhất của họ, nông dân Mỹ, đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump với Trung Quốc. Cổ phiếu Deere tăng thấp hơn 12% so với chỉ số thị trường chứng khoán S & P 500 kể từ khi thương chiến bùng nổ vào tháng 3 năm 2018.
Hồi tháng 5, đợt tăng giá (do thuế quan) đã buộc công ty phải hạ mức thu nhập kì vọng trong năm. Họ có thể phải làm như vậy một lần nữa vào hôm nay. Tuần trước, Trung Quốc tuyên bố sẽ dừng nhập khẩu tất cả các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ. Điều đó có khả năng sẽ buộc các nông dân Mỹ thắt lưng buộc bụng hơn nữa và chi tiêu ít hơn cho máy kéo và máy gặt đập liên hợp Deere. Và những điều tệ hơn nữa vẫn có thể đến. Một số công ty khởi nghiệp đang phát triển các robot tự trồng và thu hoạch nhỏ hơn để cạnh tranh với các cỗ máy cỡ lớn của Deere. Ngay cả khi sức nóng của thương chiến nguội đi, Deere vẫn có một hành trình khó khăn phía trước.
Modi đến thăm Bhutan
Cuối tuần này, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi sẽ đến thăm vương quốc ẩn dật Bhutan, nước láng giềng duy nhất mà ở đó họ có ảnh hưởng lớn hơn Trung Quốc. Thủ tướng Ấn Độ sẽ gặp vua và thủ tướng Bhutan, chính thức công bố mở một dự án thủy điện và cùng trồng một số cây. Phù hợp với chính sách “ưu tiên láng giềng” của Ấn Độ, ông Modi sẽ cố gắng dựa trên lợi thế của Ấn Độ tại đây để chống lại Trung Quốc. Bhutan là quốc gia duy nhất trong số 14 nước láng giềng của Trung Quốc trên đất liền mà họ không có quan hệ ngoại giao.
Ấn Độ, vốn đã huấn luyện quân đội Bhutan, là đối tác thương mại lớn nhất của nước này và tài trợ một lượng lớn ngân sách cho Bhutan. Vương quốc này, với dân số 800.000 người, cũng rất quan trọng về mặt chiến lược. Họ kiểm soát một cao nguyên đang tranh chấp, mà nếu rơi vào tay Trung Quốc, có thể được dùng để đặt pháo đe dọa “Cổ Gà”, một eo đất rộng 22 km nối phần lớn Ấn Độ với các tiểu bang đông bắc. Không có gì ngạc nhiên khi ông Modi muốn giữ chặt Bhutan trong quỹ đạo của Ấn Độ.
