Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
TIN VẮN HÔM QUA
Cảnh sát chống bạo động Zimbabwe hôm qua đã tấn công và bắn hơi cay người biểu tình, vài giờ sau khi một tòa án bác bỏ nỗ lực của các nhóm đối lập nhằm đảo ngược lệnh cấm đối với một cuộc biểu tình đã được lên kế hoạch nhằm phản đối cách chính phủ xử lý nền kinh tế đang trên đà sụp đổ. Mặc dù việc thay thế chức vụ tổng thống của ông Robert Mugabe là nhằm thúc đẩy tăng trưởng, song khoảng 5 triệu người dân Zimbabwe vẫn còn ở trong tình trạng cần viện trợ lương thực.
Theo quân đội Hàn Quốc, Triều Tiên đã bắn ít nhất hai tên lửa tầm ngắn vào Biển Nhật Bản. Các vụ phóng được tiến hành ngay sau khi Triều Tiên mô tả tổng thống Hàn Quốc là “trơ tráo” và thề rằng các cuộc đàm phán liên Triều đã kết thúc. Các cuộc đàm phán phi hạt nhân hóa trên thực tế đã bị đình trệ mặc cho lời hứa sẽ hồi sinh chúng của các nhà lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên hồi tháng 6.
Ấn Độ cho biết họ sẽ bắt đầu nới lỏng các hạn chế đối với Kashmir, tuyên bố rằng dịch vụ điện thoại cố định sẽ sớm được khôi phục. Song, họ không nói cụ thể khi nào dịch vụ di động và internet sẽ được nối lại. Chính phủ cũng đã cấm hội họp công khai, bỏ tù hàng chục chính trị gia và loại bỏ các dàn xếp chính trị đặc biệt trong động thái siết chặt gần đây, viện dẫn rằng khu vực này đã gây ra khủng bố và tham nhũng.
Thương mại giữa các quốc gia thành viên khu vực đồng euro đã giảm 6,6% trong tháng 6 so với cùng kỳ năm ngoái. Đây là sự sụt giảm nhanh nhất kể từ tháng 3 năm 2013. Xuất khẩu từ khu vực đồng euro đi phần còn lại của thế giới giảm 4,7%, tốc độ nhanh nhất kể từ tháng 8 năm 2016. Các con số này đã làm gia tăng lo ngại rằng EU có thể sớm bước vào suy thoái.
Một “vấn đề kỹ thuật” đã trì hoãn việc bắt đầu ngày giao dịch trên Sàn giao dịch chứng khoán London (LSE) khoảng 100 phút. Mặc dù thị trường AIM dành cho các công ty nhỏ vẫn mở cửa đúng giờ, song giao dịch cổ phiếu trên sàn FTSE 350, gồm 350 công ty đại chúng niêm yết lớn nhất của Anh, đã không thể diễn ra trên nền tảng LSE đúng giờ. Đây là lần trì hoãn vào buổi sáng dài nhất của LSE kể từ năm 2011.
Rupert Hogg, CEO của Cathay Pacific, đã từ chức. Ông Hogg đã làm giám đốc điều hành của hãng hàng không Hồng Kông từ năm 2017 và đã đưa công ty này trở lại lợi nhuận sau hai năm thua lỗ. Tuyên bố từ chức của ông được đưa ra sau khi Cathay bị buộc phải sa thải một số nhân viên tham gia vào các cuộc biểu tình ở Hồng Kông, trước đe dọa bị trừng phạt bởi các cơ quan quản lý an toàn hàng không Trung Quốc.
Theo báo cáo của Wall Street Journal vốn đã được xác nhận qua các nguồn khác, Tổng thống Donald Trump đã cân nhắc mua đảo Greenland từ Đan Mạch. Nước Mỹ có các cơ sở quân sự trên hòn đảo bán tự trị lớn nhất thế giới này. Một nhà lập pháp Greenland cho biết, câu trả lời sẽ là “ồ không, cảm ơn nhé”, còn cựu thủ tướng Đan Mạch, Lars Lokke Rasmussen, thì gọi đây là một trò đùa Cá tháng Tư … không đúng “mùa”!
TIÊU ĐIỂM HÔM NAY
Giải vô địch Pokemon thế giới
Hàng trăm người chơi Pokemon sẽ đến Washington, DC vào ngày 16 tháng 8, để tham dự Giải vô địch Pokemon thế giới 2019. Pokemon được khai sinh ở Nhật Bản vào năm 1996 và đã trở thành một thương hiệu giải trí rộng lớn bao gồm các trò chơi video, trò chơi bài và phim hoạt hình, thu được 90 tỷ đô la trong suốt vòng đời của nó. Giải vô địch chỉ dành cho những người được mời, song cũng có một người hâm mộ may mắn sẽ giành được một vé tham dự thông qua rút thăm trúng thưởng do ban tổ chức giải đấu điều hành.
Sự kiện này sẽ đưa các người chơi của cả trò chơi bài và trò chơi video cạnh tranh với nhau, trong cuộc đua theo đuổi danh dự, vinh quang và một chuỗi các giải thưởng bao gồm các học bổng, voucher du lịch hoặc tiền mặt trị giá tổng cộng hơn 500.000 đô la. Vé dành cho khán giả đã được bán hết từ ngày 6 tháng 8. May mắn thay, chúng ta vẫn có thể theo dõi cuộc thi ở nhà: cả các trận đấu của trò chơi video và trò chơi bài sẽ được phát trên YouTube và trên Twitch, một trang web chuyên về stream game được Amazon mua lại vào năm 2014.
Chẩn đoán tự kỷ
Chẩn đoán trẻ tự kỷ là một nhánh khoa học không chính xác, phụ thuộc vào các phân tích hành vi của chuyên gia. Chẩn đoán trung bình ở Mỹ sẽ không được tiến hành cho đến khi đứa trẻ được bốn tuổi, vì nếu sớm hơn đứa trẻ mắc bệnh có thể bị ảnh hưởng. Song một nghiên cứu mới trên Current Biology, một tạp chí khoa học, đã công bố một thí nghiệm sử dụng một hiện tượng gọi là “đối nghịch lưỡng nhãn”: mỗi mắt được xem một hình ảnh khác nhau, và nhận thức giữa chúng biến thiên.
Các tác giả trước đây đã phát hiện ra rằng các bộ não mắc tự kỷ chuyển đổi giữa các hình ảnh chậm hơn. Họ quy điều này là do sự thiếu hụt các chất dẫn truyền thần kinh GABA, có vai trò lọc các kích thích giác quan. Các nhà nghiên cứu đã phân tích sóng não từ một điện cực trên vỏ não thị giác và đã có thể xác định người trưởng thành mắc chứng tự kỷ với độ chính xác 87%. Hơn nữa, phương pháp này dự đoán mức độ nghiêm trọng của bệnh tự kỷ từ tốc độ chuyển đổi (giữa các hình ảnh) trong não. Các tác giả thừa nhận rằng những người tự kỷ có độ nhạy cảm thị giác khác nhau, song thí nghiệm dù sao cũng rất đáng khích lệ. Bước tiếp theo sẽ là phát triển phương pháp này cho trẻ em chưa học nói – có thể đồng thời cho 30% người lớn mắc chứng tự kỷ và bị câm.
Môn leo tường được đưa vào Olympic 2020
Bạn có thể leo một bức tường 15 mét nhanh cỡ nào? Reza Alipour, người giữ kỷ lục thế giới môn leo tường nam, thực hiện điều này trong năm giây rưỡi. Leo tường sẽ ra mắt lần đầu tiên tại Thế vận hội Olympic năm 2020. Vòng loại của sự kiện này diễn ra tại Giải vô địch Leo tường Thế giới, đang diễn ra tại Hachioji ở Nhật Bản. Leo tường là một sự bổ sung thông minh cho Thế vận hội. Môn này đã trở nên nổi tiếng kể từ sự phát hành vào năm ngoái của “Free Solo”, một bộ phim tài liệu giành giải Oscar.
Tuy nhiên, những người chơi đang phải thích nghi với một thể thức thi đấu Olympic mới. Các đối thủ được ghi điểm qua ba phần: tốc độ, dẫn đầu (bằng dây thừng, leo cao nhất có thể trong sáu phút mà không ngã) và leo đá (không có dây thừng, cố gắng leo bốn tuyến đường trên một bức tường ngắn hơn với bốn phút mỗi lần, cho phép ngã). Những người leo tường ưu tú thường chỉ chuyên về một môn duy nhất. Shauna Coxsey, một nhà vô địch leo đá, đã ví nó như việc Usain Bolt, người giữ kỷ lục thế giới nước rút 100 mét, tham dự một cuộc đua Marathon. Nhưng cô ấy, giống như các đối thủ của mình, bây giờ phải làm cả ba.
Nhìn lại cái chết của cố TTK Liên Hiệp Quốc Dag Hammarskjold
“Đây có thể là bí ẩn giết người lớn nhất thế giới hoặc là thuyết âm mưu ngu ngốc nhất thế giới”, Mads Brugger xem ra rất thành thực trong “Cold Case Hammarskjold”, một bộ phim tài liệu mới nhất của ông về vụ rơi máy bay ở Zambia hồi năm 1961 làm chết Tổng Thư ký LHQ khi ấy Dag Hammarskjold. Những nghi ngờ về hành vi chơi xấu xuất hiện rất nhiều. Lúc ấy, Hammarskjold đang trên đường đến các cuộc đàm phán hòa bình ở Congo, một nơi đã nóng lên vì Chiến tranh Lạnh. Một số người tin rằng CIA hoặc các lực lượng bán quân sự Apartheid có thể có liên quan.
Các vụ tai nạn máy bay, thường không có bất kỳ nhân chứng nào, có xu hướng châm ngòi cho các thuyết âm mưu. Liên Hợp Quốc cũng có vẻ không hài lòng với phát hiện ban đầu về lỗi phi công: họ đã mở lại một cuộc điều tra về vụ tai nạn của Hammarskjold vào năm 2014, với một báo cáo dự kiến sẽ được đưa ra vào cuối năm nay. Nhưng vì vậy những người thích thuyết âm mưu chắc chắn sẽ xem việc này là dấu hiệu cho thấy sự việc không hề chỉ có thế.
Học lịch sử từ sông Thames
“Tôi rất ngạc nhiên khi có rất nhiều người không nhận ra rằng bản chất dòng sông ở trung tâm London là thủy triều” Lara Maiklem viết trong cuốn “Mudlarking: Lost and Found on the River Thames” sẽ được xuất bản vào cuối tuần này. Sông Thames – vĩnh cửu, tĩnh lặng và liêu trai – là lý do kéo người La Mã đến, bà Maiklem nhắc nhớ độc giả như vậy trong cuốn sách kết hợp giữa hồi ký và lịch sử.
Chính thủy triều làm cho bùn ở London trở nên độc đáo. Khi dòng sông rút xuống và bờ biển được phơi bày, bà Maiklem nói, “tôi thu thập được những gì mà người khác đã mất đi”: tài sản của những con người bình thường, “mỗi mảnh nhỏ là chìa khóa đến một thế giới khác và liên hệ trực tiếp với một cuộc sống bị lãng quên từ lâu”. Cô đã tìm thấy một cái muỗng nhỏ dùng để ngoáy ráy tai, một chiếc cào răng, kẹp tóc La Mã, đế giày, hạt vàng, chai lọ của thời kì Victoria, nửa đồng xu Georgia và ống đất sét, “có ở khắp nơi với thủy triều sông Thames”. Bắt được một vài inch cuối cùng của dải đất bồi ở biển, theo lời một người bạn đã tham gia cùng cô ở đó, chính là đi tìm một cánh cổng đến một thế giới khác.
