Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Hơn 6,6 triệu người Mỹ nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp vào tuần trước, nâng tổng số yêu mới lên gần 10 triệu trong hai tuần qua, mức tăng chưa từng có trong lịch sử nước này. Đại dịch đang làm giảm tiêu dùng, làm suy yếu các ngành công nghiệp từ bán lẻ cho đến xây dựng. Các nhà phân tích dự đoán số yêu cầu sẽ còn tiếp tục tăng khi phong tỏa tiếp tục được mở rộng và kéo dài thêm.
Số ca nhiễm covid-19 trên toàn cầu đã đạt 1 triệu người, với hơn 50.000 trường hợp tử vong. Nước Mỹ hiện có nhiều ca nhất – ít nhất 234.000 người – cao hơn bất cứ nơi nào trên thế giới và ghi nhận kỉ lục 884 trường hợp tử vong trong 24 giờ vừa qua. Tây Ban Nha ghi nhận 950 ca tử vong mới và Tổng thống Vladimir Putin đã gia hạn các biện pháp cách ly xã hội tại Nga, nơi virus đang lây lan nhanh.
Các nhà khoa học ở Úc bắt đầu thử nghiệm trên động vật hai loại vắc-xin chống coronavirus tiềm năng. Các vắc-xin được sản xuất bởi Đại học Oxford và Inovio Pharmaceutical, một công ty Mỹ; kết quả có thể được công bố vào tháng Sáu. Cơ quan khoa học Úc cho biết việc thử nghiệm trên động vật là những thử nghiệm tiền lâm sàng nghiêm ngặt đầu tiên đối với các loại vắc-xin này. Khoảng 20 nhóm khác trên toàn thế giới đang phát triển vắc-xin chống coronavirus.
Thái Lan công bố lệnh giới nghiêm từ 10 giờ tối đến 4 giờ sáng, trong nỗ lực giảm thiểu sự lây lan của đại dịch. Những người cố tình vi phạm có thể bị bỏ tù hai năm. Thái Lan chỉ mới ghi nhận 15 ca tử vong do covid-19 và 1.875 ca nhiễm, mặc dù đây là quốc gia thứ hai sau Trung Quốc có người nhiễm bệnh hồi tháng 1.
Thâm Quyến trở thành thành phố đầu tiên của Trung Quốc tuyên bố cấm bán và tiêu thụ thịt chó mèo. Lệnh này có hiệu lực từ ngày 1 tháng 5. Một lệnh cấm bán và tiêu thụ động vật hoang dã trên toàn quốc đã được đưa ra sau khi dịch coronavirus ở Vũ Hán được xác định liên quan đến một ngôi chợ bán các loại động vật này.
Giá lương thực thế giới giảm trong tháng 3, theo Tổ chức Nông Lương Liên Hiệp Quốc. Giá của một giỏ hàng hóa thấp hơn 4,3% so với tháng Hai, điều có thể gây ngạc nhiên cho những ai đang đứng trước các kệ hàng trống rỗng. Song giá dầu giảm đã kéo giảm nhu cầu nhiên liệu sinh học, và do đó kéo giảm theo cả nhu cầu về đường và dầu thực vật.
Ủy ban Toàn quốc Đảng Dân chủ Mỹ (DNC) đã dời hội nghị đảng từ tháng 7 sang tháng 8 để mọi người có thể tham dự nhiều hơn. Joe Biden, ứng viên dẫn đầu trong cuộc đua giành đề cử tổng thống của đảng, e ngại về việc dời sự kiện. Động thái này sẽ khiến ứng viên của đảng không đủ thời gian gây quỹ để đấu với Donald Trump trong cuộc bầu cử tổng thống tháng 11.
TIÊU ĐIỂM
Thất nghiệp ở Mỹ tăng nhanh do covid-19
Số liệu việc làm hàng tháng công bố hôm nay sẽ không dễ chịu, với số việc làm mới thấp đáng kể và tỷ lệ thất nghiệp cao hơn. Nhưng nó chỉ cho thấy những khó khăn mà lao động Mỹ phải đối mặt do phong tỏa vì coronavirus; các cuộc khảo sát chủ yếu được thực hiện vào đầu đến giữa tháng 3. Song các dữ liệu khác cho thấy thất nghiệp tăng vọt. Trong tuần trước ngày 28 tháng 3, 6,6 triệu người Mỹ đã nộp đơn xin hỗ trợ thất nghiệp. Khảo sát các nhà tuyển dụng cho thấy ý định tuyển dụng thấp hơn cả thời điểm tệ nhất của cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008.
Hầu như tất cả các nhà kinh tế đều cho rằng đến giữa năm nay, tỷ lệ thất nghiệp sẽ tăng trên 10%; số khác cho rằng 15% hoặc thậm chí 20% là có thể. Và bởi vì nhiều nhà tuyển dụng có thể sẽ phá sản trong những tuần tới, thất nghiệp khó có thể quay trở lại mức trước covid kể cả khi phong tỏa kết thúc. Các biện pháp ngăn chặn coronavirus là tạm thời; nhưng hậu quả kinh tế sẽ là vĩnh viễn.
Các bác sĩ khắp thế giới vừa điều trị vừa học hỏi
Khi mà các bệnh nhân covid-19 nặng đang làm quá tải các bệnh viện trên khắp thế giới, các bác sĩ đang học hỏi từng giờ cách điều trị cho họ. Hôm nay, hàng ngàn chuyên gia y tế khắp thế giới sẽ online và dự các cuộc hội thảo trên web được tổ chức bởi các hiệp hội y khoa và bộ y tế các nước. Các bác sĩ gây mê và bác sĩ săc sóc tích cực từ các bệnh viện có nhiều kinh nghiệm điều trị những bệnh nhân như vậy từ lâu đã chia sẻ kiến thức của họ trong các cuộc hội thảo trên web.
Các chuyên gia Trung Quốc và Ý xuất hiện rất nhiều. Đặc biệt, các bác sĩ rất muốn tìm hiểu về các dấu hiệu và kết quả xét nghiệm báo hiệu khi nào bệnh nhân có thể trở nặng hoặc khỏe hơn – và cách để điều chỉnh phác đồ cho phù hợp. Hiểu biết về thời điểm tối ưu để tiến hành các quy trình săn sóc tích cực khác nhau, chẳng hạn như áp dụng máy thở, là rất quan trọng, và không chỉ cho bệnh nhân. Với việc máy thở và giường săn sóc tích cực đang ngày càng thiếu tại một số bệnh viện, kiến thức này sẽ giúp các bác sĩ điều trị được cho nhiều bệnh nhân hơn.
Người Philippines đón Phục sinh không như mọi năm
Vào Chủ nhật, những người sùng đạo ở Philippines đa số theo Công giáo sẽ khởi động mùa Phục sinh theo cách tốt nhất họ có thể, giữa lúc các biện pháp phòng dịch covid-19 ngăn họ không thể dự thánh lễ. Quan trọng hơn đối với những người ít sùng đạo là việc các ngày lễ Phục sinh thường là cơ hội cho hàng trăm ngàn người di cư nội địa sống trong vùng lõi kinh tế của đất nước – xung quanh thủ đô Manila – được về quê. Nhưng năm nay chính phủ đã phong tỏa khu vực này, ngăn chặn cuộc di cư.
Cho đến nay, chỉ có 4.726 người trong số 100 triệu dân được xét nghiệm covid-19, và chính phủ không thể biết có bao nhiêu người mang mầm bệnh chưa bị phát hiện trong số những người nghỉ lễ Phục sinh, những người sẽ cố gắng chen lên xe buýt và tàu thuyền. Để “góp vui” trong kỳ nghỉ, vị tổng thống ưa bạo lực Rodrigo Duterte đã cho phép quân đội “bắn chết” bất cứ ai vi phạm lệnh cánh ly cộng đồng.
Công Đảng Anh sắp có lãnh đạo mới
Cuộc đua tìm lãnh đạo Công Đảng đã kết thúc và tên của nhà lãnh đạo mới sẽ được tiết lộ vào sáng thứ Bảy tới. Bình thường kết quả sẽ được công bố tại một cuộc mít tinh ở Westminster. Vì covid-19, nó sẽ được tiết lộ qua email. Người chiến thắng gần như chắc chắn sẽ là Keir Starmer, người phát ngôn về Brexit của đảng, và là cựu Giám đốc Công tố của Anh(và do đó mang tước Hiệp sĩ). Keir dẫn trước đối thủ gần nhất của ông, Rebecca Long-Bailey, ở mọi giai đoạn của cuộc đua dài 12 tuần.
Ông là một nhân vật rất khác với người tiền nhiệm Jeremy Corbyn, người đã lãnh đạo đảng này trong cả hai lần thất cử liên tiếp vừa qua. Ông là người theo chủ nghĩa thực dụng trung dung, trong khi Corbyn là một người cánh tả cứng rắn, và là một người tỉ mẩn, trong khi Corbyn là một người theo chủ nghĩa lý tưởng. Ông dự kiến sẽ cải tổ nội các đối lập, bổ nhiệm một nhóm lãnh đạo mới và đối đầu với chính phủ bằng những chất vấn kịp thời về cuộc khủng hoảng coronavirus.
Hong Kong vẫn âm ỉ mâu thuẫn chính trị
Một năm trước, một sửa đổi đối với dự luật dẫn độ Hồng Kông được trình lên các nhà lập pháp. Sự phản đối đối với đề xuất này, vốn sẽ cho phép những người bị buộc tội ở Trung Quốc đại lục bị dẫn độ đến đó để xét xử, đã sôi sục từ trước. Nhưng không ai dự đoán được chuỗi sự kiện sau đó. Vào tháng 6, hàng triệu người đã tuần hành phản đối dự luật. Cả mùa hè sau đó, đường phố trở thành chiến trường khi người biểu tình đụng độ với cảnh sát.
Vào thời điểm dự luật được hủy bỏ vào tháng 10, thiệt hại đã rất lớn. Nền kinh tế chững lại, thất nghiệp gia tăng, chính phủ không được lòng dân và cảnh sát bị người dân căm ghét. Coronavirus và các vụ bắt giữ hàng loạt đã kìm hãm các cuộc biểu tình lớn trên đường phố, nhưng nỗi tức giận vẫn sôi sục. Cảnh sát hiện cảnh báo mối đe dọa khủng bố trong nước. Việc bổ nhiệm mới đây hai người cứng rắn để giúp chỉ đạo chính sách của Trung Quốc đối với Hồng Kông cho thấy Đảng Cộng sản có thể sẽ mạnh tay hơn. Một khi mặt nạ chống virus được gỡ xuống, mặt nạ chống khí gas có thể sẽ được đeo lên.
