Nguồn: Revolutionary leader Emiliano Zapata assassinated in Mexico, History.com
Biên dịch: Trần Mẫn Linh
Vào ngày này năm 1919, Emiliano Zapata – lãnh đạo của nông dân và người bản địa trong cuộc Cách mạng Mexico – đã bị phục kích và bắn chết tại Morelos bởi lực lượng chính phủ.
Emiliano Zapata là một nông dân sinh năm 1879. Năm 1908, ông bị buộc gia nhập quân đội Mexico sau những nỗ lực giành lại phần đất của làng bị một chủ trang trại chiếm. Sau khi cách mạng nổ ra vào năm 1910, ông đã tập hợp một đội quân nông dân ở bang Morelos, miền nam Mexico dưới khẩu hiệu “Đất đai và Tự do”.
Đấu tranh đòi những cải cách ruộng đất đơn giản, Zapata và các nông dân du kích đã phản đối chính quyền trung ương Mexico dưới thời Francisco Madero, sau đó là Victoriano Huerta và cuối cùng là Venustiano Carranza. Dù Zapata và những người ủng hộ ông đã không bao giờ giành được quyền kiểm soát chính quyền trung ương Mexico, song họ đã phân bổ lại đất đai và hỗ trợ các nông dân nghèo trong phạm vi lãnh thổ họ kiểm soát.
Ảnh hưởng của Zapata đã tồn tại khá lâu sau khi ông qua đời, và phong trào cải cách ruộng đất mang tên zapatismo của ông đến nay vẫn còn quan trọng với nhiều người Mexico. Năm 1994, một nhóm du kích tự nhận là Quân đội Giải phóng Quốc gia Zapata đã phát động một cuộc nổi dậy của nông dân ở bang Chiapas, miền nam Mexico.
