Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Số ca nhiễm covid-19 được xác nhận trên toàn cầu đạt mốc 2 triệu, và số ca tử vong cũng tăng lên trên 120.000. Trong khi một số chính phủ (Pháp và Ấn Độ) tăng cường phong tỏa, số khác cho rằng đã vượt qua đỉnh dịch và đang mở cửa trở lại nền kinh tế của họ. Một số doanh nghiệp ở Áo và Ý đã hoạt động trở lại, và một số người Tây Ban Nha cũng đã đi làm lại.
Xuất khẩu của Trung Quốc vào tháng 3 giảm 6,6% so với cùng kỳ năm trước, ít hơn nhiều mức giảm 14% mà các nhà phân tích dự đoán. Trong khi đó nhập khẩu giảm 0,9%; so với mức giảm dự đoán là 9,5%. Các dấu hiệu này cho thấy nền kinh tế có thể đã bắt đầu hồi phục sau đại dịch, khiến các sàn giao dịch phấn chấn. Chỉ số CSI 300 của Trung Quốc ở phiên đóng cửa tăng 1,9%; Phố Wall và thị trường châu Âu cũng tăng vào hôm thứ Ba.
Ngân hàng lớn nhất nước Mỹ, JPMorgan Chase, báo cáo lợi nhuận quý đầu là 2,9 tỷ đô la, giảm 69% so với năm ngoái, trong khi Wells Fargo, ngân hàng lớn thứ tư, ghi nhận lợi nhuận quý I giảm gần 90% so với cùng kỳ năm ngoái. Cả hai ngân hàng đều đã tăng các khoản dự phòng để đối phó với covid-19.
Nền kinh tế thế giới sẽ suy giảm 3% trong năm nay vì covid-19, theo dự báo của IMF. Lần sụt giảm này sẽ nghiêm trọng hơn năm 2009. Quỹ cho rằng các quốc gia chiếm khoảng 70% GDP toàn cầu theo sức mua tương đương (PPP) sẽ rơi vào suy thoái. Các nền kinh tế tiên tiến được dự đoán sẽ suy giảm nhiều hơn các nước nghèo.
Đảng Dân chủ Thiên Chúa giáo Đức, đảng của thủ tướng Angela Merkel, có thể sẽ khuyết vị trí lãnh đạo cho đến tận tháng 12. Hội nghị nhằm tìm người thay Annagret Kramp-Karrenbauer, người từ chức vào tháng 2, đáng lẽ sẽ diễn ra trong tháng này. Song nó đã bị hoãn vì đại dịch, bà Kramp-Karrenbauer nói. Người thay bà có khả năng sẽ ra tranh cử chức thủ tướng vào năm tới.
Barack Obama chính thức tuyên bố ủng hộ Joe Biden, cựu phó tổng thống của ông. Trong một video dài 12 phút, cựu tổng thống kêu gọi tất cả các đảng viên Dân chủ cùng đoàn kết hậu thuẫn ông Biden nhằm đánh bại Donald Trump. Ông Obama, người hạn chế can dự vào cuộc đua đề cử của đảng Dân chủ, có khả năng trở thành một trong những người ủng hộ mạnh mẽ nhất của ông Biden trong cuộc bầu cử tháng 11 tới đây.
Triều Tiên phóng một số tên lửa hành trình chống tàu và tên lửa không đối đất trong một cuộc tập trận quân sự, theo lời quân đội Hàn Quốc. Các cuộc phóng thử diễn ra vào đêm trước cuộc bầu cử ở Hàn Quốc và Ngày Mặt trời, ngày kỷ niệm sinh nhật của người sáng lập Bắc Triều Tiên, Kim Nhật Thành. Trong những tuần qua, Triều Tiên đã liên tiếp tiến hành thử một loạt vũ khí.
TIÊU ĐIỂM
G20 và vấn đề xử lý nợ của các nước nghèo
Do đồng tiền yếu, chi phí vay cao và doanh thu xuất khẩu thấp, nhiều nước nghèo sẽ phải vật lộn để chi trả cho nhập khẩu và trả các khoản nợ vay bằng đồng đô la khi đại dịch hoành hành. Để giúp họ, IMF và các tổ chức khác đang tìm cách huy động các khoản vay mới. Song cách rõ ràng nhất để bơm tiền mặt cho các nước nghèo là ngừng thu nợ của họ. Quỹ cho biết họ sẽ hoãn thu nợ trong sáu tháng tiếp theo cho 25 nước nghèo.
Bộ trưởng tài chính từ nhóm các nền kinh tế lớn G20 hôm nay sẽ xem xét liệu họ có thể linh hoạt như vậy đối với các khoản cho vay của họ cho 76 quốc gia khác không. Không giống như IMF, họ sẽ chọn kiên nhẫn hơn là khoan dung, yêu cầu các quốc gia phải trả tiền khi có thể. Tuy nhiên, thỏa thuận như vậy cũng đã là một hành động hào hiệp có phối hợp đáng hoan nghênh. Các bộ trưởng sẽ được tung hô.
Hàn Quốc vẫn tiến hành bầu cử giữa nhiệm kỳ
Người Hàn Quốc hôm nay sẽ đi bầu cử quốc hội. Không giống nhiều nước khác, chính phủ quyết định vẫn tiến hành bầu cử bất chấp covid-19. Các biện pháp phòng ngừa cẩn thận đã được tiến hành. Các cử tri sẽ được đo thân nhiệt và tất cả sẽ được tặng găng tay và khẩu trang trước khi vào phòng bỏ phiếu. (Những người bị sốt sẽ vào phòng riêng)
Cuộc bầu cử được coi là một phán quyết giữa nhiệm kỳ đối với chính quyền của Tổng thống Moon Jae-in. Mặc dù có thể không đạt đa số, đảng Minjoo (Dân chủ) của ông Moon có thể vẫn sẽ được hưởng lợi từ cách đối phó tốt của chính quyền với virus corona. Tỉ lệ ủng hộ dành cho tổng thống gần đây đã tăng. Nếu Minjoo giành đa số, ông Moon sẽ có thể hồi sinh nỗ lực kiềm chế các tập đoàn khổng lồ và thúc đẩy mối quan hệ tốt hơn với Triều Tiên, nước vừa bắn thử tên lửa lần thứ năm trong năm nay. Dù kết quả thế nào, ưu tiên hàng đầu vẫn là đối phó với sụp đổ kinh tế do virus.
Đức tính chuyện dỡ bớt phong tỏa
Tổng thống Emmanuel Macron đã gia hạn phong tỏa nước Pháp đến giữa tháng Năm. Anh dường như không có ý định nới lỏng các quy tắc phong tỏa. Nhưng hôm nay Đức, nước đã đạt một số thành công trong việc kiềm chế covid-19, sẽ bắt đầu thực hiện một chiến lược nới lỏng. Không giống như ông Macron, thủ tướng Angela Merkel không thể quyết định một mình; chiều nay, bà sẽ tham khảo ý kiến của thủ hiến 16 bang về những việc cần làm sau khi các hạn chế hiện tại hết hạn vào ngày 19 tháng 4.
Không phải ai cũng nhất trí, nhưng các dấu hiệu cho thấy Đức sẽ bắt đầu dỡ bỏ một số hạn chế. Một báo cáo công bố đầu tuần này bởi 26 chuyên gia pháp lý, y tế và kinh tế cho thấy một kế hoạch chi tiết. Nhóm làm việc “Leopoldina” đề xuất mở lại lớp học cho trẻ nhỏ, đeo khẩu trang bắt buộc trên phương tiện giao thông công cộng và – nếu tỷ lệ lây nhiễm vẫn thấp – thì sẽ từ từ mở lại các cửa hàng và nhà hàng. Họ cũng kêu gọi tăng cường xét nghiệm và sử dụng dữ liệu điện thoại di động để theo dõi sự lây lan của bệnh.
Thổ Nhĩ Kỳ có thể phải hoãn triển khai S-400
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan từ lâu đã khẳng định rằng vào một thời điểm nào đó trong tháng này, quân đội của ông sẽ triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa S-400 mà họ đã mua từ Nga năm ngoái. Mỹ, bên e ngại rằng radar S-400 có thể được Nga sử dụng để do thám các máy bay chiến đấu mà Mỹ bán cho Thổ Nhĩ Kỳ, đã đe dọa sẽ tăng cường trừng phạt ngay khi Thổ Nhĩ Kỳ kích hoạt hệ thống này.
Giờ đây, giữa đại dịch covid-19, việc kích hoạt thậm chí còn tiềm ẩn nhiều rủi ro. IMF dự đoán GDP nước này sẽ giảm 5% trong năm nay. Nhà đầu tư nước ngoài đã rút 7 tỷ đô la khỏi thị trường cổ phiếu và trái phiếu Thổ Nhĩ Kỳ kể từ đầu năm, và đồng lira đang trượt dốc. Dự trữ ngoại hối của Thổ Nhĩ Kỳ gần như cạn kiệt, và ngân hàng trung ương của họ đã tìm cách giữ ổn định các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với các đối tác trong G20, bao gồm cả Cục Dự trữ Liên bang Mỹ. Việc triển khai hệ thống phòng thủ của Nga có nguy cơ làm hỏng cơ hội của Thổ Nhĩ Kỳ và cả nền kinh tế của họ. Các tên lửa xem ra phải được gác lại.
Công ty bảo hiểm UnitedHealth công bố thu nhập
Hôm nay, các nhà đầu tư sẽ rất muốn biết báo cáo thu nhập quý đầu tiên của công ty bảo hiểm y tế lớn nhất nước Mỹ. Cho đến nay, họ vẫn mơ hồ về tác động của covid-19 lên doanh nghiệp này. Cổ phiếu của UnitedHealth đã theo sát biến động của phần còn lại của thị trường. Nó đã giảm 36% từ đỉnh cao nhất mọi thời đại, từ 19 tháng 2 đến 23 tháng 3, nhưng sau đó bật tăng trở lại 39%.
Đại dịch đang có một số ảnh hưởng trái chiều đến lợi nhuận công ty. Công ty đang thanh toán tất cả các chi phí liên quan đến điều trị bệnh covid, nhưng sau đó đã có thể hoãn việc thanh toán cho nhiều thủ tục tự chọn do tác động của chính khủng hoảng. Một số khách hàng gần đây mất việc và mất chính sách bảo hiểm do chủ lao động chi trả cũng sẽ không còn tham gia bảo hiểm. Tuy nhiên, những người khác có thể tham gia bằng cách mua các gói thông qua Obamacare. Ít nhất, tuần trước các nhà đầu tư đã có một tin thật vui: chiến dịch tranh cử tổng thống của Bernie Sanders kết thúc. Sanders từng hứa sẽ quốc hữu hóa ngành bảo hiểm y tế của Mỹ.
