Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Một tòa phúc thẩm vừa ra lệnh cho một thẩm phán ngừng vụ án hình sự chống lại Michael Flynn, cố vấn an ninh quốc gia đầu tiên của Donald Trump, theo yêu cầu từ Bộ Tư pháp. Tòa này nói thẩm phán đã vượt quá thẩm quyền của mình bằng cách chỉ định một thẩm phán đã nghỉ hưu nộp một bản tóm tắt, với cáo buộc “lạm dụng thô bạo quyền lực công tố”. Ông Flynn hai lần nhận tội nói dối trước đặc vụ FBI về các cuộc gặp với đại sứ Nga. Trong khi đó, một công tố viên, người đã đã rút khỏi vụ án Roger Stone sau khi Bộ Tư pháp thúc vận động cho một bản án nhẹ hơn, đã nói với Ủy ban Tư pháp Hạ viện rằng đã có áp lực từ Bộ Tư pháp yêu cầu đối xử nhẹ nhàng với cố vấn của tổng thống.
Văn phòng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ ban hành một danh sách dự thảo 30 loại hàng hóa châu Âu có thể bị áp thuế bổ sung. Các khoản thuế này, nhằm đáp lại các trợ cấp mà EU trao cho gã khổng lồ hàng không vũ trụ Airbus, làm dấy lên lo ngại rằng tăng trưởng kinh tế toàn cầu có thể bị giảm sút bởi một cuộc chiến thương mại Mỹ – EU.
IMF cho biết suy giảm tăng trưởng toàn cầu do đại dịch covid-19 sẽ tồi tệ hơn ước tính ban đầu. Tổ chức này giờ đây dự đoán GDP thế giới sẽ giảm 4,9% trong năm nay; hồi tháng 4, họ dự báo mức giảm 3%. Quỹ cũng dự đoán chi tiêu tiêu dùng sẽ giảm sâu hơn nhiều so với ước tính trước đây.
Các nhà chức trách Philippines đã khởi động một cuộc điều tra đối với Jan Marsalek, cựu giám đốc điều hành của Wirecard, một công ty fintech của Đức bị dính scandal; 1,9 tỷ euro (2,1 tỷ đô la) bị thất lạc trong bảng cân đối kế toán. Tiền được cho là được gửi ở hai ngân hàng Philippines; song cả hai đều phủ nhận. Bộ trưởng tư pháp Philippines nói ông Marsalek có thể đang ở nước này.
Số người chết ở Mỹ Latinh do covid-19 đã vượt qua 100.000. Số ca nhiễm trong khu vực đã tăng mạnh kể từ giữa tháng 5. Brazil bị nặng nhất: hơn 50.000 người chết. Tổng thống Jair Bolsonaro đã bị chỉ trích vì xem thường virus. Vào thứ Ba, một thẩm phán đã ra lệnh cho ông phải đeo khẩu trang nơi công cộng.
Ấn Độ đã trả đũa bằng cách trục xuất một nửa số nhân viên của sứ quán Pakistan tại New Delhi, và thu hẹp số nhân viên sứ quán của mình ở Islamabad theo tỷ lệ tương tự. Ba tuần trước, Ấn Độ đã trục xuất hai người Pakistan, cáo buộc họ làm gián điệp; còn mới tuần trước, hai nhà ngoại giao Ấn Độ đã bị bắt tại thủ đô Pakistan vì gây tai nạn rồi bỏ trốn. Khi trở về, họ nói đã bị tra tấn.
Triều Tiên đình chỉ kế hoạch triển khai quân đội tại biên giới phía nam, theo truyền thông nhà nước. Căng thẳng giữa Triều Tiên và Hàn Quốc đã gia tăng, đỉnh điểm là việc miền Bắc phá hủy một văn phòng liên lạc chung hồi tuần trước. Triều Tiên thường leo thang và sau đó giảm áp lực quân sự trên bán đảo để đạt được đòn bẩy đàm phán trước Hàn Quốc.
TIÊU ĐIỂM
Các thống kê kinh tế Mỹ có thể còn tệ hơn
Trong ba tháng đầu năm 2020, nền kinh tế Mỹ suy thoái 5% so với cùng kỳ năm ngoái, theo ước tính chính thức lần thứ hai về GDP công bố hồi tháng Năm. Ước tính lần thứ ba, công bố hôm nay, có thể tồi tệ hơn. Các ước tính sau có dữ liệu nguồn lớn hơn, vì nhiều phần của nền kinh tế mất nhiều thời gian để công bố số liệu đầu ra. Những mảng có độ trễ dài nhất – đặc biệt là dịch vụ – bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi phong tỏa.
Những vấn đề này sẽ trở nên tồi tệ hơn khi các nhà thống kê Mỹ công bố báo cáo đầu tiên về GDP quý hai trong một tháng tới, với nhiều tác động hơn của phong tỏa được thể hiện. Một số nhà kinh tế cho rằng ước tính ban đầu có thể chỉ thể hiện khoảng 60% thiệt hại kinh tế do coronavirus. Vì vậy, mức giảm GDP 30% theo quý trong quý hai, như nhiều nhà kinh tế dự báo, có thể chỉ được báo cáo lần đầu ở mức 20%. Các nhà thống kê đang có một quãng thời gian tồi tệ.
Sức khoẻ của các ngân hàng Mỹ
Hôm nay Cục Dự trữ Liên bang công bố kết quả bài kiểm tra sức chịu đựng thường niên đối với các ngân hàng lớn nhất nước Mỹ. Năm nay các bài kiểm tra sẽ nhiều hơn bình thường. Thông thường, Fed sẽ xem qua bảng cân đối của ngân hàng – được thu thập vào tháng 4 – trước một cú sốc cực đoan giả định. Nếu các ngân hàng có nhiều vốn hơn mức cần thiết để sống sót sau cú sốc, số dư có thể được trả cho các cổ đông thông qua cổ tức hoặc mua lại cổ phiếu.
Đại dịch làm thay đổi điều này. Một số chỉ số, chẳng hạn như thất nghiệp, trên thực tế đã tệ hơn cả các kịch bản khó chịu nhất của Fed. Nhờ các kích thích kinh tế mạnh mẽ và đình chỉ nhiều khoản thanh toán nợ, mối quan hệ lịch sử giữa thất nghiệp và vỡ nợ có thể sẽ không xảy đến. Rủi ro là rất lớn. Vào tháng 4, một số người tham dự cuộc họp chính sách tiền tệ của Fed đã đề nghị các ngân hàng cắt giảm cổ tức để bảo toàn vốn dự phòng cho các khoản lỗ. Các nhà băng với quá ít tiền mặt có thể phải tăng dự trữ. Điều đó có thể làm giảm các hoạt động của họ, gây tổn thương cho sự phục hồi kinh tế.
Kết quả kinh doanh của Nike
Hôm nay, gã khổng lồ quần áo thể thao công bố kết quả kinh doanh ba tháng đến cuối tháng 5. Các nhà phân tích tỏ ra lạc quan. Nike đã thành công trong việc sống sót qua đại dịch, ngay cả khi các cửa hàng phải đóng cửa và thể thao bị ngừng. Các nhân viên làm việc tại nhà đang thay thế trang phục công sở bằng quần áo “athleisure” thoải mái hơn của Nike. Công ty không gặp quá nhiều khó khăn trong việc tiếp cận họ, vì đã đầu tư rất nhiều cho hoạt động thương mại điện tử trong những năm gần đây.
Điều này đã thu hút các nhà đầu tư cổ phiếu. Giá cổ phiếu của họ đã giảm trong tháng 3, nhưng đã bật lại mức cao trước đại dịch. Các cửa hàng đang mở cửa lại trên khắp châu Mỹ và châu Âu, do đó có thể bơm thêm động lực. Nhưng nếu Trung Quốc (đã thoát khỏi phong tỏa nhiều tháng) và Hàn Quốc (tránh được phong tỏa) là chỉ dấu cho tương lai, xem ra nhiều người mua sắm sẽ tiếp tục tránh xa các cửa hàng. Mặc dù các cửa hàng Nike tại các nước này vẫn mở, lượng người mua vẫn thấp.
Lebanon bế tắc kinh tế
Những người phá hoại nền kinh tế Lebanon thậm chí còn chẳng thèm đề cập đến vấn đề, huống hồ là khắc phục nó. Hôm nay, các chính trị gia hàng đầu của nước này sẽ tề tựu tại dinh tổng thống để thảo luận về cuộc khủng hoảng. Cuộc họp sẽ vắng hơn mong đợi. Bốn thủ tướng gần đây nhất, cùng với những người khác, tẩy chay nó. Chẳng mấy ai tin họ sẽ thành công.
Đồng bảng Lebanon, vẫn được chốt ở mức 1.500 bảng đổi 1 đô la, hiện giao dịch ở mức gần 6.000. Một phần tư các doanh nghiệp ở Beirut đã đóng cửa trong năm nay. Những người dân tuyệt vọng phải đi xin tiền lẻ và nhặt phế liệu. Lebanon muốn IMF giúp đỡ. Nhưng các cuộc đàm phán với quỹ không có nhiều tiến triển. Trong khi các nhà lập pháp cãi nhau, các ngân hàng tức giận về kế hoạch giải cứu vốn sẽ khiến các cổ đông mất trắng. Một cố vấn chính phủ đã từ chức vào tuần trước vì cho rằng chính phủ “không có ý chí thực sự” để cải cách. Giới chính trị Lebanon dường như có ý định chứng minh lời ông là đúng.
Congo bị dịch bệnh bao vây
Hôm nay WHO sẽ thông báo đợt bùng dịch Ebola lớn thứ hai thế giới đã chấm dứt. Căn bệnh hoành hành khắp các tỉnh miền đông của Cộng hòa Dân chủ Congo trong gần hai năm, khiến 2.280 người thiệt mạng. Các phản ứng trước đợt dịch này, được dẫn đầu bởi bộ y tế và WHO, đã bị chỉ trích vì quản lý tệ và lãng phí tiền bạc. Và các nhóm phiến quân trong khu vực đã cản trở nó bằng cách đốt các phòng khám và tấn công nhân viên y tế, khiến 11 người thiệt mạng.
Tuy nhiên, các nhân viên y tế đã cố gắng theo dõi tiếp xúc của các nạn nhân mắc bệnh Ebola và gấp rút tiêm phòng cho họ. Điều này đã giúp kết thúc đợt bùng dịch. Nhưng khi một ổ dịch được dập tắt, một ổ khác xuất hiện. Đầu tháng này, một số ca mắc Ebola đã xuất hiện ở miền tây Congo. Các trường hợp nhiễm dịch hạch cũng đã được ghi nhận tại tỉnh Ituri chìm trong xung đột. Và nước này – như phần còn lại của thế giới – còn phải vật lộn với covid-19.
