Thế giới hôm nay: 14/07/2020

Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy

Số ca mắc coronavirus được xác nhận trên toàn cầu đã lên tới 13 triệu, khi WHO cảnh báo đại dịch vẫn có thể tồi tệ hơn. Tedros Adhanom Ghebreyesus, tổng giám đốc WHO, nói nhiều nước đang “đi sai hướng”. Hôm thứ Hai, số người chết vì covid-19 ở Mỹ Latinh, hiện là gần 145.000, đã vượt qua con số của Bắc Mỹ. Chỉ Châu Âu ghi nhận nhiều ca tử vong hơn mức đó với hơn 200.000 người.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng kinh tế hàng năm cho Trung Đông và Trung Á. Quỹ này cho rằng GDP sẽ giảm 4,7% trong năm nay, tệ hơn hai phần trăm so với dự báo hồi tháng 4. Các nền kinh tế trong khu vực đã phải chịu thiệt hại vì phong tỏa do coronavirus cũng như gián đoạn thương mại và du lịch. Các nước xuất khẩu dầu bị ảnh hưởng vì giá dầu giảm.

Trung Quốc tuyên bố các lệnh trừng phạt chưa nêu cụ thể đối với các quan chức Mỹ, bao gồm Marco Rubio và Ted Cruz, hai thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa. Động thái này nhằm đáp trả các lệnh trừng phạt của Mỹ hồi tuần trước đối với các lãnh đạo hàng đầu của Trung Quốc. Mỹ cáo buộc các quan chức Trung Quốc, bao gồm Trần Toàn Quốc, Bí thư Tân Cương, vi phạm nhân quyền đối với người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ.

PepsiCo, gã khổng lồ đồ uống có ga và đồ ăn nhẹ của Mỹ, đã báo cáo lợi nhuận giảm nhưng vẫn vượt dự đoán của các nhà phân tích. Doanh thu thuần trong quý II là 15,9 tỷ USD, thấp hơn 3,1% so với cùng kỳ năm trước. Doanh số tăng mạnh của các mặt hàng đồ ăn nhẹ như khoai tây Frito-Lay bù đắp cho thiệt hại của việc đóng cửa nhà hàng làm giảm doanh số đồ uống.

Đại diện đội của Washington, DC tại Giải Bóng Bầu dục Nhà nghề Mỹ (NFL) thông báo họ sẽ đổi tên, sau 87 năm với cái tên “Redskins” (Da đỏ). Các nhà vận động cho việc đổi tên nói tên cũ là một sự phỉ báng đối với người Mỹ bản địa. Chủ sở hữu và nhiều người hâm mộ nhấn mạnh rằng cái tên đó mang ý nghĩa tôn trọng, nhưng cuối cùng đã không chịu được áp lực. Vẫn chưa có tên mới.

Trong cuộc bỏ phiếu vòng cuối bầu tổng thống Ba Lan, Andrzej Duda đã giành chiến thắng trước đối thủ theo khuynh hướng tự do của mình, ông Rafal Trzaskowski. Với 99% các khu vực đã kiểm phiếu, thế dẫn đầu 51% – 49% của ông Duda có vẻ đã ấn định. Ông Duda được hậu thuẫn bởi đảng Luật pháp và Công lý cầm quyền, bên tán thành các chính sách bảo thủ dân túy và bị cáo buộc là phá hoại nền pháp quyền.

Tổng thống Vladimir Putin của Nga đã trì hoãn một kế hoạch đầu tư quốc gia trị giá 360 tỷ đô la thêm sáu năm, vì suy thoái kinh tế do đại dịch covid-19. Chưa đầy hai tuần trước, ông Putin đã giành thắng lợi trong cuộc trưng cầu ý dân về những thay đổi hiến pháp sẽ cho phép ông bỏ qua các giới hạn nhiệm kỳ trước và nắm quyền cho đến năm 2036.

TIÊU ĐIỂM

Anh xem xét loại bỏ hoàn toàn Huawei khỏi mạng 5G

Ngày càng có nhiều thành phố Anh được tận hưởng mạng di động thế hệ thứ năm (5G), một phần nhờ vào các thiết bị được sản xuất bởi Huawei. Việc triển khai đó có thể chậm lại. Hội đồng An ninh Quốc gia Anh hôm nay ​​sẽ quyết định xem có nên loại bỏ công ty Trung Quốc khỏi mạng lưới viễn thông hay không. Vào tháng 1, Boris Johnson cho biết Anh sẽ loại Huawei khỏi các mảng nhạy cảm nhất và giới hạn thị phần của họ ở mức 35%. Chính phủ ông giờ đây ​​sẽ công bố kế hoạch loại Huawei hoàn toàn khỏi thị trường Anh.

Một lý do là các lệnh trừng phạt của Mỹ lên Huawei đã khiến công ty gặp khó trong việc tìm kiếm các linh kiện đáng tin cậy, làm tăng rủi ro bảo mật. Ngoài ra còn do áp lực đang gia tăng từ các nhà lập pháp hoài nghi Trung Quốc của Đảng Bảo thủ cầm quyền. Loại bỏ tất cả dấu tích của [Huawei] sẽ mất nhiều thời gian. Giám đốc điều hành của BT, một hãng viễn thông lớn của Anh, đã ước tính sẽ mất năm năm để đưa Huawei ra khỏi mạng 5G và hơn mười năm để nhổ hoàn toàn dây rễ của hãng khỏi ngành.

Tuần công bố kết quả kinh doanh của các ngân hàng Mỹ

Đây sẽ là một tuần khó khăn đối với các ngân hàng Mỹ, khi họ lần lượt công bố lợi nhuận quý hai. Bốn ngân hàng lớn nhất phải để dành gần 25 tỷ đô la để dự phòng các khoản nợ xấu – vốn dự kiến ​​sẽ chồng chất khi các công ty và hộ gia đình vật lộn qua đại dịch – trong kết quả quý đầu năm của họ. Dự kiến họ ​​sẽ tăng gấp đôi khoản này trong quý hai. Những khoản vỡ nợ được dự tính trước này không thể làm phá sản các ngân hàng, nhưng sẽ làm tổn hại lợi nhuận.

Lợi nhuận dự kiến giảm từ 60% đến 80% so với cùng kỳ năm ngoái tại Bank of America, Citigroup và JPMorgan Chase, ba trong số bốn ngân hàng lớn nhất; ngân hàng còn lại, Wells Fargo, dự kiến ​​sẽ chịu lỗ. Điểm sáng tương đối sẽ đến từ Goldman Sachs và Morgan Stanley; chủ yếu là các ngân hàng đầu tư, họ ít tiến hành cho vay trực tiếp hơn và do đó không cần phải dự trù các khoản dự phòng lớn. Lợi nhuận của Morgan Stanley dự kiến ​​sẽ giảm chỉ 15%. Một số ngân hàng miễn dịch tốt hơn với đại dịch so với các hãng khác.

Bộ trưởng tư pháp đầu tiên dưới thời Trump ra tranh cử thượng nghị sĩ

Suốt hai thập niên qua, Jeff Sessions đã đủ nổi tiếng để có thể viết sẵn bài phát biểu chiến thắng ngay khi tuyên bố ứng cử. Người Alabama đã bầu cho ông liên tiếp bốn nhiệm kỳ thượng  nghị sĩ, gần đây nhất là vào năm 2014, khi ông tranh cử không có đối thủ cả trong cuộc bầu cử sơ bộ và toàn bang, giành được 97% số phiếu. Nhưng đó là trước khi ông làm Donald Trump thất vọng bằng cách tự cứu mình, trong thời gian làm bộ trưởng tư pháp, khỏi cuộc điều tra về sự can thiệp của Nga vào cuộc bầu cử năm 2016.

Hôm nay, các đảng viên Cộng hòa ở Alabama sẽ chọn ông hoặc Tommy Tuberville, cựu huấn luyện viên bóng bầu dục đại học 65 tuổi, để đối mặt với Doug Jones, thượng nghị sĩ Dân chủ đương nhiệm, vào tháng 11. Ông Trump đã tuyên bố hậu thuẫn Tuberville và gọi Sessions là “một thảm họa làm chúng ta thất vọng”. Một cuộc thăm dò gần đây cho thấy Tuberville đang dẫn trước, 47% so với 31%, với 22% cử tri vẫn chưa quyết định. Ứng viên nào cũng sẽ là thách thức khó nhằn cho ông Jones – người đã chiến thắng trong cuộc bầu cử đặc biệt năm 2017 trước Roy Moore, một đảng viên Cộng hòa bị cáo buộc có nhiều hành vi tội phạm tình dục.

Anh công bố các số liệu kinh tế

Các số liệu thống kê công bố hôm nay về GDP của Anh trong tháng 5 dự kiến ​​sẽ cho thấy tăng trưởng theo tháng khoảng 5%. Nếu là một năm bình thường, đây đúng là tin tuyệt vời cho một quốc gia vốn đã quen với tốc độ tăng trưởng hàng năm chỉ 1,5%, nhưng trong bối cảnh nền kinh tế đã giảm khoảng một phần tư trong hai tháng đầu của đại dịch coronavirus, thì người ta chẳng thể nào vui được.

Được quan tâm nhiều nhất vào hôm nay sẽ là dự báo mới nhất của Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách (OBR), cơ quan giám sát tài chính của chính phủ. Rất nhiều thứ đã thay đổi kể từ tháng 4 khi họ công bố bản cập nhật trước đó. Giờ đây có vẻ như OBR, giống như Ngân hàng Anh, có thể đã quá bi quan về quy mô suy thoái GDP ban đầu nhưng cũng quá lạc quan về tốc độ phục hồi. Lỗ hổng kinh tế không sâu như nỗi lo ban đầu, nhưng con đường vượt qua nó có thể không dễ dàng như mong đợi.

UAE phóng vệ tinh lên Sao Hỏa

Ngoài Trái đất, Sao Hỏa là hành tinh được nghiên cứu nhiều nhất trong hệ mặt trời. Mỹ, Liên Xô, Châu Âu, Ấn Độ và Nhật Bản đã gửi tàu vũ trụ đến đó. Nga, Trung Quốc và Anh đã thử nhưng thất bại. Hôm nay đến lượt Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, khi tàu vũ trụ Hope được phóng từ Tanegashima, Nhật Bản. Nhiệm vụ này, được phát triển với sự cộng tác của một số trường đại học Mỹ, có mục đích nâng cao trình độ kỹ thuật của UAE.

Việc nó đến đích vào năm 2021 sẽ đánh dấu kỷ niệm 50 năm UAE độc lập từ Anh. Việc này không hoàn toàn mang tính chính trị. Hope sẽ là một vệ tinh thời tiết, quan sát các cơn bão bụi và các biến đổi theo mùa và khu vực trong thời tiết của Hành tinh Đỏ. Nó cũng có thể làm sáng tỏ quá trình sao Hỏa mất phần lớn hydro – và theo đó là nước – vào không gian như thế nào. Hàng tỷ năm trước hành tinh này có thể đã có một đại dương. Ngày nay, nó là một vùng đất hoang vu.