Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Hãng dược Mỹ Moderna thông báo vắc-xin covid-19 thử nghiệm của họ đã đạt hiệu quả phòng ngừa bệnh 94,5%. Kết quả của một thử nghiệm giai đoạn cuối, với sự tham gia của 30.000 người Mỹ trưởng thành, được đưa ra một tuần sau khi Pfizer công bố mức độ hiệu quả tương tự với thuốc của họ. Vắc-xin của Moderna không cần phải được bảo quản ở nhiệt độ siêu lạnh như thuốc của Pfizer.
Hungary và Ba Lan chặn dự thảo ngân sách của EU và gói giải cứu virus, vì các gói này coi việc tôn trọng pháp quyền trở thành một điều kiện rót quỹ. Thủ tướng Áo cho biết quy định này là cần thiết với số tiền khổng lồ được đề cập. Ngân sách cho giai đoạn 2021-27 là 1,1 nghìn tỷ euro (1,3 nghìn tỷ đô la) trong khi quỹ phục hồi là 750 tỷ euro.
Boris Johnson cho biết ông vẫn khỏe và sẽ tiếp tục điều hành chính phủ trong khi tự cách ly sau khi tiếp xúc với một nghị sĩ có kết quả dương tính covid-19. Thủ tướng từng trải qua một đợt bệnh nghiêm trọng, nhưng cũng sẽ tự cách ly sau khi được ứng dụng theo dõi tiếp xúc của Dịch vụ Y tế Quốc gia nhắc nhở.
Iota đã mạnh lên thành bão cấp năm và có thể còn mạnh hơn nữa trước khi đổ bộ như dự kiến vào đông bắc Nicaragua. Cơn bão được dự báo sẽ mang theo gió giật và lũ lụt thảm khốc tới Trung Mỹ, trong bối cảnh nhiều nơi vẫn đang quay cuồng vì cơn bão Eta hồi đầu tháng.
Jay Clayton, chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Hoa Kỳ, sẽ từ chức vào cuối năm nay. Ông Clayton được Donald Trump bổ nhiệm làm lãnh đạo cơ quan quản lý chính của Mỹ ở Phố Wall vào năm 2017. Trong nhiệm kỳ của mình, ông đã giám sát các hành động thực thi chính sách thu hút nhiều chú ý, bao gồm cả việc yêu cầu Elon Musk từ chức chủ tịch Tesla vì ông này tweet về khả năng tái tư nhân hóa công ty này.
PNC, một ngân hàng ở Pennsylvania, sẽ mua lại công ty con ở Mỹ của BBVA, một ngân hàng Tây Ban Nha, với giá 11,6 tỷ USD. Thỏa thuận này sẽ tạo ra ngân hàng bán lẻ lớn thứ năm của Mỹ với tài sản gần 560 tỷ USD. Vụ sáp nhập ngân hàng này là một trong những vụ lớn nhất kể từ suy thoái 2007-09 và sẽ giúp PNC mở rộng thị trường ở các bang tây nam như Texas, và cho phép họ thâm nhập vào các bang mới như New Mexico.
Bộ trưởng Ngoại giao Armenia từ chức trong bối cảnh áp lực đè nặng lên chính phủ của Thủ tướng Nikol Pashinyan. Chính quyền của ông đang bị chỉ trích vì nhượng lãnh thổ cho Azerbaijan trong một thỏa thuận hòa bình về Nagorno-Karabakh. Hàng nghìn người biểu tình đã xuống đường ở Armenia để phản đối vụ dàn xếp, trong khi các cơ quan an ninh nước này tuyên bố là đã ngăn chặn một âm mưu đảo chính hồi cuối tuần.
TIÊU ĐIỂM
Nhiều vắc-xin covid-19 gần đến đích
Sau một năm covid-19, tin tốt đang đến hàng loạt. Trước tiên là Pfizer và BioNTech công bố kết quả sơ bộ cho thấy vắc xin của họ có hiệu quả hơn 90%. Giờ đây là Moderna công bố dữ liệu sơ bộ của riêng mình cho thấy hiệu quả vắc-xin là 94,5%. Nó đã được thử nghiệm trên những người lớn tuổi và các sắc dân khác nhau.
Thuốc của Pfizer cần ít mRNA hơn trên mỗi liều, giúp quá trình sản xuất được đẩy nhanh hơn. Nhưng thuốc của Moderna không cần nhiệt độ quá lạnh, điều khiến việc phân phối trở nên dễ dàng hơn. Cả hai loại vắc xin đều sử dụng mRNA làm nền tảng phân phát; và các thử nghiệm xác nhận mạnh mẽ cho cách tiếp cận mới này. Thuốc chủng ngừa Moderna dự kiến có giá khoảng 60 đô la cho mỗi liều tiêm hai mũi. Giờ đây mọi con mắt đổ về trường đại học Oxford và AstraZeneca, hiện đang trong quá trình thử nghiệm giai đoạn cuối với vắc xin của họ. Với giá 8 đô la mỗi liều và sản xuất nhanh chóng, nó có thể trở thành phát đạn thứ ba, và có lẽ là lớn nhất, trong cuộc đấu với covid-19.
Các nước sản xuất dầu họp cấp bộ trưởng
Các bộ trưởng từ các nước sản xuất dầu sẽ nhóm họp hôm nay, trong bối cảnh thị trường dầu thô bất định. Các thành viên OPEC và các nước đồng minh đã cắt giảm sản lượng ở một mức lịch sử 9,7 triệu thùng hồi tháng 5 để thúc đẩy giá, trong bối cảnh nhu cầu tiêu thụ giảm. Các nước có kế hoạch tăng dần sản lượng khi ô tô quay lại mặt đường và nhiều máy bay được bay hơn. Trên thực tế, nhu cầu đã hồi phục phần nào từ đáy của quý hai, nhưng làn sóng covid hiện tại đang làm giảm nhu cầu dầu một lần nữa.
Tuần trước, OPEC hạ dự đoán nhu cầu dầu năm 2020 xuống 9,8 triệu thùng/ngày, thấp hơn khoảng 10% so với mức của năm ngoái. Cuộc họp hôm nay của Ủy ban Giám sát Chung cấp Bộ trưởng không thể điều chỉnh các mục tiêu sản lượng của OPEC, nhưng nó có thể đưa ra các khuyến nghị trước thềm cuộc họp lớn hơn vào cuối tháng. Các nhà sản xuất dầu kỳ vọng mọi thứ quay lại bình thường sẽ phải chờ một thời gian nữa.
CEO Facebook và Twitter điều trần trước Thượng viện Mỹ
Mark Zuckerberg và Jack Dorsey, hai sếp của Facebook và Twitter, hôm nay sẽ đối mặt với Ủy ban Tư pháp Thượng viện. Có hai mục trong chương trình nghị sự. Đầu tiên là điều ủy ban gọi là “kiểm duyệt và đàn áp” trong một bài báo của tờ New York Post vào tháng trước về các email được cho là của Hunter Biden, con trai của tổng thống đắc cử, Joe Biden. Twitter đã ngăn người dùng của mình chia sẻ câu chuyện “có hại”; Facebook hạ cấp nó trên news feed.
Thứ hai là cuộc bầu cử, trong đó cả hai công ty đều đính kèm cảnh báo cho các bài đăng lan truyền thông tin sai lệch về bầu cử, bao gồm một số bài đăng của Tổng thống Donald Trump. Đảng Cộng hòa cho rằng trong cả hai trường hợp, hai công ty có trụ sở tại California đều thể hiện thành kiến chống lại họ. Trong khi đó đảng Dân chủ phản đối rằng thuật toán của hai công ty hướng mọi người đến các nội dung bảo thủ. Câu hỏi trước mắt là các biện pháp khẩn cấp được áp dụng trong cuộc bầu cử sẽ áp dụng bao lâu. Quảng cáo chính trị vẫn bị chặn trên Facebook (Twitter cấm chúng từ năm ngoái). Và thông tin sai lệch vẫn đang bị dán nhãn.
Hỗn loạn chính trị ở Peru
Bất ổn chính trị kinh niên ở Peru suốt từ năm 2016 đã đến điểm nghiêm trọng nhất. Martín Vizcarra, người trở thành tổng thống sau khi người tiền nhiệm từ chức, đã giải tán một Quốc hội hồi năm ngoái. Vào ngày 9 tháng 11, Quốc hội mới đã loại bỏ ông Vizcarra, người cũng đang phải đối mặt với cuộc điều tra tư pháp về tội tham nhũng. Ông phủ nhận các cáo buộc. Người thay thế ông, Manuel Merino, đề xuất thành lập một chính phủ hết sức bảo thủ.
Điều đó gây ra các cuộc biểu tình lớn nhất ở nước này trong hai thập niên qua. Sau khi cảnh sát giết chết hai người biểu tình (bảy người vẫn mất tích), nội các mới đã từ chức, và tiếp đó là ông Merino vào Chủ nhật. Quốc hội lúc đầu không thể đồng thuận về một người kế nhiệm. Việc trì hoãn càng lâu, càng có nhiều khả năng tòa án hiến pháp khôi phục cho ông Vizcarra. Điều quan trọng hơn là đảm bảo cuộc tổng tuyển cử diễn ra như dự kiến vào tháng 4, và hạn chế thiệt hại cho nền kinh tế Peru, vốn đã bị đại dịch vùi dập.
Đảng Cộng hòa xem xét bổ nhiệm ban lãnh đạo Fed
Tuần này Mitch McConnell, lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện, có dự định bảo toàn di sản của Donald Trump nhiều hơn bằng cách tổ chức lấy phiếu bổ nhiệm cho các ứng viên của tổng thống vào Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang. Việc bổ nhiệm họ sẽ là một cơn đau đầu khác cho Joe Biden. Judy Shelton, được ông Trump đề cử vào năm 2019, là một thành viên Đảng Cộng hòa và là người ủng hộ việc quay trở lại chế độ bản vị vàng – một quan điểm ngoài lề bị hầu hết các nhà kinh tế phản đối.
Một ứng cử viên khác, Christopher Waller, thì chính thống hơn. Nếu cả hai đều được xác nhận, điều ông McConnell có vẻ tự tin, ông Trump sẽ bổ nhiệm thành công sáu trong số bảy thành viên của hội đồng thống đốc. Trừ khi đảng Dân chủ giành được Thượng viện (quyền kiểm soát sẽ được quyết định bởi các cuộc bầu cử vòng hai vào tháng 1), triển vọng cứu trợ tài khóa là không sáng sủa, khiến Fed trở thành bên chịu trách nhiệm chính trong hỗ trợ sự phục hồi của Mỹ. Và nếu không có Thượng viện, ông Biden sẽ phải vật lộn để các ứng viên Fed của mình được xác nhận. Do đó, ông có thể nhậm chức mà không có nhiều khả năng khắc phục các vấn đề kinh tế của Mỹ.
