Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Cựu tổng thống Nam Phi Jacob Zuma đã bị kết án 15 tháng tù giam vì khinh thường tòa án sau khi không trình diện trong cuộc điều tra cáo buộc ông tham nhũng trong thời gian nắm quyền. Hồi tháng trước ông Zuma cũng không nhận tội tham nhũng liên quan đến một thỏa thuận mua vũ khí ký năm 1999.
Chỉ số niềm tin người tiêu dùng Mỹ của Conference Board tăng tháng thứ năm liên tiếp, từ 120 vào tháng 5 lên 127,3 trong tháng 6. Hãng nghiên cứu này cho rằng người Mỹ kỳ vọng điều kiện kinh doanh cũng như tình hình tài chính sẽ tiếp tục cải thiện. Hiện chỉ số ở mức cao nhất kể từ đầu đại dịch, dù vẫn dưới mức 132,6 của tháng 2 năm 2020.
Bộ trưởng Năng lượng Lebanon đã tăng giá xăng và các nhiên liệu khác lên 35% nhằm kéo giảm nhu cầu. Những tuần gần đây ghi nhận người dân xếp thành hàng dài ở các trạm xăng, và thường xuyên biểu tình phản đối tình trạng khan hiếm nhiên liệu. Kinh tế Lebanon vẫn đang rất tồi tệ, trong khi bế tắc chính trị khiến không thể thành lập được chính phủ mới để giải quyết khủng hoảng.
United Airlines đặt hàng 270 máy bay mới, lần bổ sung lớn nhất cho đội bay của công ty và là dấu hiệu cho thấy hãng tự tin du lịch sẽ phục hồi sau đại dịch. Động thái này nâng tổng số đơn đặt hàng chưa thanh toán của UA lên thành 500 máy bay. Hãng cũng có kế hoạch thay hai phần ba số máy bay 50 chỗ của họ bằng tàu bay lớn hơn có chỗ ngồi cao cấp.
Tòa án Tối cao Hoa Kỳ ra ba phán quyết: ủng hộ một quan điểm ngăn các nhà phát minh kiện những người được họ giao quyền bằng sáng chế, cho phép một công ty tư nhân được áp dụng trưng mua đất công để chạy đường ống qua New Jersey, và người nhập cư bất hợp pháp nếu có tuyên bố có thể bị đàn áp ở nước sở tại sẽ không được thả khỏi các cơ sở chính phủ trong thời gian tuyên bố đó được thẩm định.
Lực lượng an ninh Eswatini nổ súng vào người biểu tình đòi cải cách chế độ quân chủ tuyệt đối của vương quốc này. Người biểu tình cáo buộc Vua Mswati làm giàu cho bản thân ông trên sinh mạng của 1,5 triệu người dân, mà phần nhiều sống cảnh nghèo đói. Ông là vị vua cai trị nền quân chủ tuyệt đối cuối cùng của châu Phi, và được cho là đã trốn sang Nam Phi. Nước này đã áp lệnh giới nghiêm ban đêm.
Tổng thống Brazil Jair Bolsonaro sẽ gửi quân đến Amazon để chống nạn phá rừng bất hợp pháp, hai tháng sau khi khép lại một nhiệm vụ tương tự. Việc Brazil bước vào mùa khô đã làm tăng nạn phá rừng làm nông nghiệp vốn đã hoành hành trong nhiệm kỳ của ông Bolsonaro. Các nhà hoạt động lo ngại những nỗ lực tăng cường chỉ là “màn khói” để giúp ông trông có vẻ thân thiện với môi trường.
TIÊU ĐIỂM
Cựu tổng thống Nam Phi bị kết án tù
Năm 1995, tổng thống mới đắc cử khi đó Nelson Mandela đã phát biểu tại buổi khai mạc Tòa án Hiến pháp Nam Phi. Ông nói: “Chúng tôi mong tòa sẽ đề phòng không chỉ trước những đòn tấn công trực tiếp vào nguyên tắc hiến pháp, mà còn trước sự ăn mòn ngấm ngầm.” Kể từ đó không ai ăn mòn thể chế của nước này nhiều hơn Jacob Zuma, tổng thống từ năm 2009 đến 2018. Hôm qua tòa án cuối cùng cũng bắt được ông, với bản án 15 tháng tù vì khinh thường tòa.
Không phải các cáo buộc tham nhũng xoay quanh thỏa thuận vũ khí năm 1999, cũng không phải việc ăn chặn công quỹ trong nhiệm kỳ tổng thống. Trái lại, thứ đưa ông vào tù lại là hành vi từ chối tham gia một cách thực chất vào một cuộc điều tra “tham nhũng nhà nước” xảy ra dưới quyền ông. Ông Zuma không có quyền kháng cáo phán quyết này. Nhưng ông có thể trở thành một Mandela “ngược”, vì ngồi tù sau nhiệm kỳ tổng thống.
Phục hồi kinh tế của Nga bị biến thể delta đe dọa
Trong khi các chính trị gia Nga ca ngợi kinh tế khởi sắc thì một làn sóng covid-19 đang tràn ngập khắp nước này. Người đứng đầu Ngân hàng Trung ương nói nền kinh tế Nga đã phục hồi về mức trước đại dịch. Song một số người lo ngại nền kinh tế đang quá nóng, với lạm phát tăng. Chi phí thực phẩm, vốn chiếm một nửa thu nhập của người nghèo ở Nga, đang tăng nhanh. Với tâm thế chờ đợi hàng loạt dữ liệu kinh tế công bố hôm nay, nhiều nhà phân tích dự đoán tháng tới sẽ có một đợt tăng lãi suất thứ tư.
Điều đáng lo ngại hơn là việc không thể hãm được biến thể delta. Hiện số ca tử vong chính thức đang ở mức cao nhất từ trước đến nay, trong khi chỉ mới có 1/8 người Nga được tiêm vắc-xin đủ liều. Để duy trì sự tự tin về nền kinh tế, nhà nước cần phải đẩy mạnh tiêm chủng cho người dân.
Công dân EU được nộp đơn ở lại Anh
“Tôi phải liên tục nhấn mạnh Anh là một phần của châu Âu, và sẽ luôn như vậy”, thủ tướng Anh Boris Johnson đã viết như vậy ngay sau khi nước này bỏ phiếu rời EU vào năm 2016. Hóa ra điều ngược lại cũng đúng. Hôm nay là hạn chót để công dân EU nộp đơn xin quy chế định cư Anh, thứ sẽ cho phép họ ở lại và giữ nguyên vẹn hầu hết các quyền của mình. Đợt kiểm đếm gần nhất vào ngày 31 tháng 5 cho thấy Bộ Nội vụ đã nhận về tới 5,6 triệu đơn đăng ký. Một số là hồ sơ nộp lại, nhưng tổng số người nộp đơn được ước tính là 5 triệu – lớn hơn nhiều dự kiến của chính phủ là 3,5 đến 4,1 triệu người.
Người Ba Lan và người Romania là những nhóm lớn nhất, với tương ứng 975.000 và 918.000 đơn đăng ký cho tới ngày 31 tháng 3. Người Ý cũng nộp nhiều đơn hơn cả công dân Hà Lan, Pháp và Đức cộng lại. Đến nay phần lớn các đơn đều được chấp thuận. Xem ra châu Âu đúng là một phần của Anh, và sẽ luôn như vậy.
