10/02/1996: Vua cờ Garry Kasparov thua máy tính Deep Blue

Nguồn: World chess champion Garry Kasparov loses game to computer, History.com

Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng

Vào ngày này năm 1996, sau ba giờ thi đấu, nhà vô địch cờ vua thế giới Garry Kasparov đã thua ván đầu tiên trong trận đấu sáu ván trước Deep Blue, một máy tính của IBM có khả năng đánh giá 200 triệu nước cờ mỗi giây. Tuy nhiên, sau cùng thì con người vẫn đánh bại máy móc: Kasparov đã thắng Deep Blue bằng ba ván thắng và hai ván hòa, mang về giải thưởng 400.000 đô la. Ước tính có khoảng 6 triệu người trên toàn thế giới đã theo dõi trận đấu trên Internet.

Kasparov trước đó từng đánh bại Deep Thought, nguyên mẫu của Deep Blue, do các nhà nghiên cứu của IBM phát triển vào năm 1989, nhưng ông và các kiện tướng cờ vua khác đôi khi vẫn thua máy tính trong những ván cờ kéo dài một giờ hoặc ít hơn. Trận đấu tháng 02/1996 có ý nghĩa quan trọng, bởi vì đó là lần đầu tiên con người và máy tính đối đầu theo đúng luật cờ vua – nghĩa là cùng nhau chơi một trận đấu sáu ván, trong đó mỗi người chơi có hai giờ để thực hiện 40 nước cờ, hai giờ để hoàn thành 20 nước tiếp theo và một giờ cuối cùng để kết thúc trò chơi.

Kasparov, sinh năm 1963 tại Baku, Azerbaijan, trở thành nhà vô địch cờ vua cấp thiếu niên của Liên Xô khi mới 13 tuổi, và vào năm 1985, ở tuổi 22, ông trở thành nhà vô địch thế giới trẻ tuổi nhất, khi đánh bại kỳ thủ huyền thoại của Liên Xô Anatoly Karpov. Được nhiều người coi là kỳ thủ cờ vua vĩ đại nhất trong lịch sử, Kasparov nổi danh với lối chơi lanh lợi và khả năng chuyển đổi chiến thuật ngay giữa trận đấu.

Năm 1997, một trận tái đấu đã diễn ra giữa Kasparov và Deep Blue phiên bản nâng cao. Kasparov đã thắng ván đầu tiên, máy tính thắng ván thứ hai, và ba ván còn lại kết thúc với tỷ số hòa. Ngày 11/05/1997, Deep Blue bất ngờ vượt lên giành chiến thắng trong ván thứ sáu – và theo đó giành giải chung cuộc 700.000 đô la.

Năm 2003, Kasparov tiếp tục đấu với một chương trình máy tính khác, Deep Junior. Trận đấu kết thúc với tỷ số hòa. Kasparov từ giã cờ vua chuyên nghiệp vào năm 2005.