Nguồn: Delano Grape Strike begins, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1965, một trong những cuộc đình công quan trọng nhất trong lịch sử nước Mỹ đã bắt đầu. Khi hơn 2.000 công nhân nông trại người Mỹ gốc Philippines từ chối đi hái nho ở thung lũng phía bắc Bakersfield, California, họ đã phát động một chuỗi sự kiện sẽ kéo dài trong vòng 5 năm sau đó mà ngày nay được gọi là Đình công của công nhân hái nho Delano (Delano Grape Strike).
Suốt hàng chục năm, những người nhập cư Philippines và Mexico đã làm việc dọc theo Bờ Tây, di chuyển theo mùa để thu hoạch nông sản trong khu vực. Đặc biệt, những người Philippines đang lo lắng không yên, vì nhiều người trong số họ đã già yếu và cần các khoản chăm sóc y tế và quỹ hưu trí tử tế. Khi một trong số họ, nhà tổ chức lao động Larry Itliong, tuyên bố đình công vào ngày 08/09, ông đã yêu cầu sự hỗ trợ của Hiệp hội Công nhân Nông nghiệp Quốc gia (National Farm Workers Association) và những người sáng lập gốc Mexico của tổ chức này, Cesar Chavez và Dolores Huerta. Dù Chavez không chắc chắn lắm về khả năng của hiệp hội trong việc tổ chức đình công, nhưng ông đã đặt vấn đề này với công nhân, những người đã nhiệt tình tham gia.
Cuộc đình công kéo dài 5 năm và trải qua một số giai đoạn. Ngay từ đầu, những người nông dân nghèo khó đã phải đối mặt với sự phản đối của cơ quan hành pháp và những nỗ lực phá hoại tàn nhẫn của các chủ nông trại – một số người kể lại rằng chủ trang trại thậm chí đã cắt nguồn cung cấp nước cho các ký túc xá sơ sài của họ. Khi sự thất vọng ngày càng gia tăng, và công nhân đề cập ngày càng nhiều đến bạo lực sau ba năm đình công, Chavez quyết định tuyệt thực, noi gương người hùng Mahatma Gandhi của mình. Ngoài việc chấm dứt những lời kêu gọi bạo lực, hành động tuyệt thực cũng đã giúp thu hút chú ý đến phong trào, nhận được lời khen ngợi từ những nhân vật như Martin Luther King, Jr. và Thượng nghị sĩ Robert F. Kennedy.
Hiệp hội, khi đó đã đổi tên thành Công đoàn Công nhân Trang trại (United Farm Workers), cũng kêu gọi tẩy chay nho tươi. Các hộ gia đình đã ngừng mua nho, trong khi công nhân công đoàn ở các bến cảng California đã để mặc cho những loại nho không thuộc công đoàn bị thối rữa trong cảng, thay vì đưa chúng đi giao. Sau cùng, ngành công nghiệp nho đã không thể chịu đựng được nữa, và các chủ nông trại buộc phải thỏa hiệp. Tháng 07/1970, hầu hết những người trồng nho lớn ở khu vực Delano đã đồng ý trả cho người hái nho 1,80 đô la mỗi giờ (cộng thêm 20 xu cho mỗi hộp nho hái đầy), đóng góp vào chương trình y tế công đoàn, và đảm bảo rằng công nhân hái nho được bảo vệ khỏi thuốc trừ sâu được dùng trên những cánh đồng.
“Chúng tôi đã nói ngay từ đầu rằng mình sẽ không từ bỏ cuộc chiến, rằng chúng tôi sẽ tiếp tục đấu tranh ngay cả khi nó kéo dài cả đời, và chúng tôi thực sự nghĩ như thế,” Chavez nói về cuộc đình công gian nan. “[Chẳng bao lâu nữa] tất cả nho sẽ lại ngọt ngào.”
