Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Số người chết vì động đất hôm thứ Hai ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria đã vượt quá 20.000. Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan thừa nhận công tác phản ứng của chính phủ ông còn khiếm khuyết. Người dân đã phàn nàn rằng các đội cứu hộ tỏ ra thiếu chuyên môn, thiếu thiết bị phù hợp, và chậm trễ, dù nhiều người còn đang mắc kẹt dưới đống đổ nát.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã đến Brussels để phát biểu trước Nghị viện Châu Âu. Trong bài nói của mình, ông cảm ơn các lãnh đạo châu Âu vì sự ủng hộ của họ và nhắc lại mong muốn gia nhập khối của Ukraine. Trong chuyến đi bất ngờ trước đó tới London và Paris hôm thứ Tư, ông Zelensky đã lặp lại lời kêu gọi phương Tây viện trợ máy bay chiến đấu. Cho đến nay các đồng minh phương Tây vẫn từ chối gửi máy bay.
Nhà đầu tư chủ động Nelson Peltz tuyên bố từ bỏ cuộc chiến của ông với Disney sau khi CEO Bob Iger thông báo kế hoạch tái cơ cấu lớn bao gồm sa thải 7.000 nhân viên. Ông Peltz đã chỉ trích cách quản trị doanh nghiệp của Disney trước khi công ty Trian của ông phát động một cuộc chiến nội bộ từ tháng 1. Ông nói kế hoạch của Disney giờ đây có thể làm “mọi thứ” như ông dự tính.
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết khí cầu Trung Quốc bị bắn rơi trên Đại Tây Dương hôm thứ Bảy là một phần của mạng lưới tinh vi các thiết bị giám sát tương tự được Bắc Kinh vận hành trên hơn 40 quốc gia trên khắp năm châu lục. Bộ cũng cho biết Mỹ “tin tưởng” rằng khí cầu được chế tạo bởi một công ty có liên hệ trực tiếp với quân đội Trung Quốc.
Lạm phát theo năm ở Đức đã giảm trong tháng 1, khác biệt với số liệu lạm phát toàn khu vực đồng euro được công bố vào tuần trước. Đức đã hoãn công bố do các vấn đề kỹ thuật. Chỉ số giá tiêu dùng của Đức giảm từ 9,6% trong tháng 12 xuống 9,2% trong tháng trước; dù các nhà kinh tế tham gia khảo sát của Reuters dự đoán mức tăng lên 10%.
Credit Suisse ghi nhận khoản lỗ lớn nhất kể từ khủng hoảng tài chính 2008, hậu quả của một loạt tin đồn mạng xã hội xuất hiện từ năm ngoái về thanh khoản và tình hình vốn của ngân hàng. Ngân hàng Thụy Sĩ đã báo cáo khoản lỗ 1,4 tỷ Franc Thụy Sỹ (1,5 tỷ USD) khi cả mảng ngân hàng đầu tư lẫn quản lý tài sản đều gặp khó. Như vậy lỗ theo năm của họ lên tới 7,3 tỷ Franc Thụy Sỹ.
Meta đã khôi phục tài khoản Facebook và Instagram của Donald Trump, vốn bị đình chỉ sau vụ bạo loạn ở Điện Capitol ngày 6 tháng 1 năm 2021. Trước đó, tập đoàn truyền thông xã hội này đã thông báo quyết định khôi phục tài khoản của cựu tổng thống, kết luận rằng mối đe dọa của ông đối với an toàn công cộng đã “giảm đủ.” Twitter khôi phục tài khoản của Trump từ tháng 11, nhưng ông không còn sử dụng nó.
Con số trong ngày: 45.755, là số người đến Anh trên những chiếc thuyền nhỏ qua eo biển Manche trong năm 2022.
TIÊU ĐIỂM
Thổ Nhĩ Kỳ chật vật giải quyết hậu quả động đất
Có hàng trăm thi thể đang được kéo ra khỏi đống đổ nát ở Thổ Nhĩ Kỳ và Syria mỗi giờ, và ngày càng có ít người sống sót. Số người chết trong trận động đất hôm 6 tháng 2 ở miền nam Thổ Nhĩ Kỳ và miền bắc Syria đã vượt quá 20.000 người, với hơn 16.000 người thiệt mạng chỉ riêng ở Thổ Nhĩ Kỳ. Các nỗ lực cứu hộ đang diễn ra và viện trợ đang tràn vào.
Dù vậy, hàng chục ngàn người có thể vẫn còn bị chôn vùi. Ít nhất 6.000 tòa nhà ở Thổ Nhĩ Kỳ bị phá hủy; bên cạnh vô vàn ngôi nhà khác không thể đứng vững. Các tiêu chuẩn xây dựng kém chất lượng của Thổ Nhĩ Kỳ, thường là sản phẩm của nạn tham nhũng, đã làm cho thiệt hại thêm trầm trọng. Thậm chí các công trình kiến trúc được cho là có khả năng chống động đất cũng đổ sập. Kể từ thảm họa năm 1999, Thổ Nhĩ Kỳ đã thu thuế động đất để tài trợ cho công tác phòng chống và cứu trợ thiên tai. Nhưng những người chỉ trích cho rằng tiền đã bị chi vào mục đích khác. Ưu tiên bây giờ là tìm người sống sót. Một khi mọi chuyện lắng xuống, tổng thống Recep Tayyip Erdogan và chính phủ ông sẽ phải trả lời những câu hỏi hóc búa.
Màn chào sân chatbot AI thất bại của Google
Alphabet đang được thấy mức độ thiệt hại mà một chatbot có thể gây ra. Hôm thứ Tư, Bard, một chương trình trí tuệ nhân tạo do công ty mẹ của Google phát triển, đã mắc lỗi ngay trong buổi thuyết trình công bố. Sai lầm này còn tệ hại hơn khi so sánh với Microsoft, công ty vào thứ Ba đã cho thấy công cụ tìm kiếm Bing và trình duyệt Edge của họ sẽ được cải tiến như thế nào nhờ AI. Microsoft đang sử dụng các mô hình được phát triển bởi OpenAI, công ty đứng sau chatbot ChatGPT.
Kể từ đó, giá trị thị trường của Alphabet đã mất 170 tỷ USD. Nó xuất phát nhiều từ so sánh với Microsoft hơn là lỗi của Google. (Google vẫn chưa nói chính xác Bard sẽ được tích hợp trong công cụ tìm kiếm như thế nào.) Cạnh tranh và việc sử dụng các chatbot đắt tiền trong tìm kiếm sẽ kéo giảm tỷ suất lợi nhuận, một viễn cảnh đặc biệt đau đớn cho Google. Thị trường sẽ theo dõi sát sao để xem người dùng thích Bing cải tiến đến đâu, và Google sẽ phản hồi như thế nào.
Tổng thống Brazil Lula da Silva chuẩn bị thăm Mỹ
Tổng thống Brazil Luiz Inácio Lula da Silva sẽ đến thăm tổng thống Joe Biden tại Washington vào thứ Sáu. Mục tiêu của Lula là thảo luận về khủng hoảng khí hậu và cách củng cố hai nền dân chủ, cũng như vai trò của Brazil trong “địa chính trị mới.” Để hiện thực hoá mục tiêu đó, Lula đang lên kế hoạch công du quốc tế mỗi tháng, bao gồm đến Trung Quốc sau tháng 3.
Ngoại giao Brazil thường mang màu sắc trung lập, và bản thân ông Lula cũng từng như vậy trong quá khứ. Trong hai nhiệm kỳ tổng thống trước đây — từ 2003 đến 2010 — ông đã cố gắng duy trì quan hệ chặt chẽ với cả Mỹ và Trung Quốc. Trung Quốc hiện mua khoảng 1/5 hàng xuất khẩu của Brazil.
Trong bài phát biểu nhậm chức hôm 1 tháng 1, ông Lula hứa sẽ một lần nữa “mở rộng quan hệ với các nước.” Nhưng Brazil và thế giới đã thay đổi kể từ lần cuối ông nắm quyền. Quan hệ Mỹ-Trung căng thẳng hơn, và việc Lula miễn cưỡng ủng hộ Ukraine đã khiến các lãnh đạo phương Tây không hài lòng. Lần này lập trường không cam kết của ông có thể sẽ không còn phù hợp.
Liệu Trung Quốc có tránh được lạm phát?
Trung Quốc dường như đã tránh được lạm phát. Chính sách zero covid đã hạn chế đi lại và gây tổn thất nặng nề lên tinh thần của người Trung Quốc. Nó khiến chi tiêu tiêu dùng thấp, trong khi hiệu quả kiềm chế dịch không rõ ràng. Nhưng giờ đây, khi Trung Quốc bỏ phong tỏa và cách ly, người tiêu dùng của họ sẽ quay lại mua sắm, ăn uống và xem phim. Người ta nói nhiều về “chi tiêu trả thù.” Nhưng liệu Trung Quốc có bị luôn “lạm phát trả thù”?
Các số liệu được công bố vào thứ Sáu có thể sẽ cho thấy lạm phát tăng nhẹ trong tháng 1. Các nhà dự báo kỳ vọng giá tiêu dùng sẽ tăng 2,2% so với một năm trước đó, từ mức 1,8% của tháng 12. Giá thực phẩm sẽ giảm vào cuối năm 2023 khi chu kỳ thịt lợn của Trung Quốc thay đổi. Cơn thoái trào bất động sản cũng sẽ kéo giảm giá thuê nhà. Và suy thoái kinh tế ở những nơi khác – một phần do các ngân hàng trung ương chống lạm phát – có thể kìm hãm giá cả hàng hóa. Các nỗ lực chống lạm phát của thế giới đang giúp ích phần nào cho Trung Quốc.
