Nguồn: Civil rights protesters beaten in “Bloody Sunday” attack, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1965, tại Selma, Alabama, một cuộc biểu tình đòi quyền công dân của 600 người đã kết thúc bằng bạo lực khi những người tham gia tuần hành bị tấn công và đánh đập bởi các sĩ quan và cảnh sát của bang có đa số là da trắng này. Sự kiện này sau được gọi là “Chủ nhật đẫm máu” (Bloody Sunday).
Đoàn người biểu tình – do hai nhà hoạt động dân quyền John Lewis của Ủy ban Sinh viên Điều phối Bất bạo động và Hosea Williams của Hội nghị Lãnh đạo Thiên Chúa giáo Miền Nam dẫn đầu – đang tưởng niệm vụ sĩ quan cảnh sát bang James Bonard Fowler bắn chết Jimmie Lee Jackson, một phó tế nhà thờ 26 tuổi. Nhóm này dự định tuần hành 54 dặm từ Selma đến Montgomery, thủ phủ của bang. Ngay khi họ băng qua Cầu Edmund Pettus bên ngoài Selma, họ đã được lệnh giải tán. Một lúc sau, cảnh sát tấn công họ bằng hơi cay, roi da, và dùi cui. Lewis, khi đó 25 tuổi, là một trong 17 người tuần hành phải nhập viện; ngoài ra còn hàng chục người khác đã phải điều trị vết thương.
Cảnh bạo lực đã được phát sóng trên TV và tường thuật trên các tờ báo, kích động làn sóng biểu tình ở 80 thành phố trên toàn nước Mỹ chỉ trong vòng vài ngày. Ngày 9/3, Martin Luther King, Jr. dẫn đầu một đoàn hơn 2.000 người tuần hành đến Cầu Edmund Pettus. Ngày 15/3, Tổng thống Lyndon B. Johnson đã phát biểu về sự cần thiết phải cải cách bầu cử, điều mà các nhà hoạt động ở Selma đã đấu tranh từ lâu: “Không có vấn đề gì được gọi là quyền của các bang hay quyền của quốc gia. Chỉ có đấu tranh cho quyền của con người. Chúng ta đã chờ đợi 100 năm và hơn thế, nhưng thời gian chờ đợi đã không còn nữa.”
King đã hoàn thành cuộc tuần hành đến Montgomery, cùng với 25.000 người biểu tình, vào ngày 25/3, dưới sự bảo vệ của quân đội Mỹ và FBI. Tuyến đường hiện là một Tuyến đường Lịch sử Quốc gia Mỹ. Được thúc đẩy bởi cái mà Johnson gọi là “sự phẫn nộ của Selma,” Đạo luật về Quyền Bầu cử năm 1965 đã được ký thành luật năm tháng sau đó, với mục đích “sửa sai.” Sau này, Lewis trở thành Hạ nghị sĩ đại diện cho bang Georgia vào năm 1986; ông qua đời vào năm 2020.
