Nguồn: President Ulysses S. Grant is born, History.com
Biên dịch: Nguyễn Thị Kim Phụng
Vào ngày này năm 1822, Ulysses S. Grant, chỉ huy trong thời kỳ Nội chiến và là tổng thống thứ 18 của Mỹ, đã chào đời.
Là con trai của một thợ thuộc da, Grant tỏ ra không mấy hào hứng tham gia với công việc kinh doanh của cha mình, vì vậy cha ông đã đăng ký cho con trai theo học tại West Point vào năm 1839. Dù Grant sau đó thừa nhận trong hồi ký cá nhân rằng ông không thực sự quan tâm đến quân đội, ngoài việc trau dồi kỹ năng cưỡi ngựa, ông đã tốt nghiệp năm 1843 và tiếp tục phục vụ trong Chiến tranh Mexico-Mỹ, bất chấp việc phản đối nó vì lý do đạo đức. Sau đó, ông lại rời xa vợ con thân yêu của mình thêm một lần nữa, để đến đóng quân ở California và Oregon.
Sự cô đơn và buồn chán khi làm nhiệm vụ ở miền Tây đã khiến Grant trở thành kẻ nghiện rượu. Đến năm 1854, thói rượu chè của Grant nghiêm trọng đến mức cấp trên yêu cầu ông xuất ngũ. Ông nghe lời và quay trở lại Ohio, thử sức với nghề nông và đầu cơ đất đai. Dù từ bỏ thành công thói quen uống rượu, nhưng Grant đã thất bại thảm hại trong cả hai việc ông thử sức, và buộc phải nhận công việc nhân viên bán hàng trong cơ sở thuộc da của cha mình.
Nếu Nội chiến không xảy ra, Grant có thể đã nhanh chóng chìm vào quên lãng. Thay vào đó, ông tái nhập ngũ vào năm 1861 và bắt đầu một sự nghiệp quân sự xuất sắc, nhưng thói nghiện rượu đã quay trở lại, đi kèm một thói quen không lành mạnh khác: hút xì gà liên tục. Grant đã chật vật trong suốt giai đoạn Nội chiến để kiểm soát cơn nghiện của mình. Năm 1862, ông dẫn quân đánh chiếm Pháo đài Henry và Donelson ở Tennessee, đồng thời buộc quân Hợp bang miền Nam phải rút lui về Mississippi sau Trận Shiloh. (Sau chiến dịch Donelson, Grant đã nhận được hơn 10.000 hộp xì gà từ một công dân để bày tỏ lòng biết ơn.)
Năm 1863, sau khi lãnh đạo quân Liên minh miền Bắc giành chiến thắng tại Vicksburg, Grant đã thu hút sự chú ý của Tổng thống Lincoln. Quân đội Liên minh khi đó đã phải chịu nhiều thất bại dưới quyền một loạt tướng lĩnh bất tài và Lincoln đang tìm kiếm một chỉ huy tối cao mới cho Liên minh. Tháng 03/1864, Lincoln khôi phục cấp bậc trung tướng (lieutenant general) – cấp bậc mà trước đó chỉ có George Washington nắm giữ vào năm 1798 – và trao nó cho Grant. Trở thành chỉ huy tối cao của lực lượng Liên minh, Grant đã lãnh đạo một loạt trận chiến đẫm máu chống lại vị tướng chỉ huy phe Hợp bang Robert E. Lee. Ngày 9/4/1865, Lee đầu hàng Grant tại Appomattox Court House, Virginia. Chiến thắng đã củng cố địa vị anh hùng dân tộc của Grant, và vào năm 1868, ông được bầu vào nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên trong tổng cộng hai nhiệm kỳ.
Tài năng của Grant trong cương vị nhà lãnh đạo chính trị lại quá kém so với năng lực quân sự của ông. Ông đã không thể ngăn chặn tình trạng tham nhũng tràn lan trong chính quyền của mình và không thể chống lại tình trạng suy thoái kinh tế nghiêm trọng vào năm 1873. Tuy nhiên, vẫn có những điểm sáng trong nhiệm kỳ của Grant, bao gồm việc thông qua Đạo luật Hành pháp (Enforcement Act, 1870), hạn chế ảnh hưởng chính trị của nhóm Ku Klux Klan ở miền Nam sau Nội chiến, và Đạo luật Quyền Công dân (Civil Rights Act, 1875), nhằm đảm bảo công dân thuộc mọi sắc tộc đều có thể sử dụng các địa điểm công cộng như phòng vệ sinh, nhà trọ, phương tiện vận chuyển công cộng trên đất liền hoặc dưới nước, nhà hát và các địa điểm giải trí công cộng khác. Ngoài ra, Grant đã giúp hàn gắn quan hệ ngoại giao giữa Mỹ và Anh, dù trước đó người Anh đã đề nghị cung cấp cho Hợp bang miền Nam các công cụ để phá vỡ đợt phong tỏa của hải quân Liên minh miền Bắc trong Nội chiến. Ông cũng đã cố gắng giữ tỉnh táo, không uống rượu trong suốt hai nhiệm kỳ của mình.
Sau khi rời nhiệm sở, vận may của Grant lại giảm sút. Từ năm 1877 đến năm 1879, ông và vợ Julia đã đi du lịch châu Âu khi ông vẫn được ủng hộ mạnh mẽ, nhưng cặp đôi đã về nước trong cảnh phá sản do khoản đầu tư thiếu khôn ngoan của Grant vào một ngân hàng tai tiếng. Grant đã dành những năm cuối đời để viết một cuốn sách về Nội chiến, và sau khi ông qua đời vì bệnh ung thư vòm họng năm 1885, Julia đã sống bằng tiền bản quyền kiếm được từ hồi ký của chồng.
