Nguồn: The Economist | Biên dịch: Đỗ Đặng Nhật Huy
Lạm phát ở Mỹ đã giảm xuống mức 4,9% trong tháng 4 so với một năm trước, thấp hơn một chút so với dự đoán của hầu hết các nhà kinh tế. Mặc dù thấp hơn nhiều so với mức 9,1% của tháng 6 năm ngoái, con số này vẫn cao gấp đôi mục tiêu 2% của Cục Dự trữ Liên bang. Trước đó vào hôm 3 tháng 5, Fed đã công bố lần tăng lãi suất thứ 10 liên tiếp trong nỗ lực kiềm chế lạm phát.
Các chiến binh Palestine đã bắn 270 quả rocket vào Israel từ dãy Gaza để trả đũa các cuộc không kích của Israel, vốn làm 21 người Palestine thiệt mạng kể từ thứ Ba. Vụ việc đánh dấu lần leo thang khốc liệt nhất trong chín tháng qua. Hầu hết các tên lửa đều bị đánh chặn hoặc rơi vào khu vực không người ở, nhưng có ba tên lửa rơi xuống các địa điểm đô thị. Đúng lúc tiếng còi báo động không kích vang lên ở Israel, một kênh truyền hình nhà nước của Ai Cập lại đưa tin có ngừng bắn.
George Santos — hạ nghị sĩ Mỹ nổi tiếng vì những lời nói dối về lý lịch, tài chính cá nhân kém minh bạch và nhiều thứ khác — đã được thả với khoản tiền bảo lãnh tại ngoại 500.000 đô la sau khi tự nộp mình cho chính quyền liên bang ở New York. Ông không nhận cả 13 tội danh, bao gồm lừa đảo, rửa tiền, ăn cắp công quỹ và nói dối trước Hạ viện.
Chính phủ Anh vừa rút lại một cam kết Brexit, theo đó quy định Anh phải loại bỏ tất cả 4.000 luật bắt nguồn từ luật pháp EU cho tới tháng 12. Thay vào đó, họ sẽ chỉ tập trung vào 600 luật. Động thái này sẽ được thực hiện bằng bản sửa đổi Dự luật Giữ lại Luật EU hiện đang được quốc hội xem xét. Kể từ khi rời khỏi EU vào cuối năm 2020, Anh đã bãi bỏ 1.000 quy định của EU.
Pakistan ghi nhận gần 1.000 người bị bắt và 8 người thiệt mạng vì biểu tình phản đối việc bắt giữ Imran Khan, cựu thủ tướng, vào hôm thứ Ba. Ông Khan bị cáo buộc bán quà tặng công trong thời gian tại vị. Vào thứ Tư, một thẩm phán đã phán quyết rằng ông có thể bị giam giữ trong tám ngày. Người ủng hộ ông đã xuống đường ở Islamabad, Lahore và các thành phố khác.
Toyota, nhà sản xuất ô tô lớn nhất thế giới, công bố kết quả năm tốt hơn mong đợi và dự báo lợi nhuận hoạt động theo năm tăng 10% lên 3 nghìn tỷ Yên (22 tỷ USD) khi tình trạng thiếu chip thuyên giảm. Công ty Nhật Bản kỳ vọng doanh số bán xe điện sẽ tăng gấp 5 lần trong năm kinh doanh này, từ 38.000 lên 202.000 chiếc, báo hiệu một cách tiếp cận tích cực hơn đối với xe điện.
Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan (Met) ở New York sẽ thuê một nhóm nghiên cứu bốn người để kiểm duyệt lại các đồ tạo tác bị đánh cắp nhằm đưa chúng hồi hương. Bảo tàng này đang ngày càng bị chính phủ nước ngoài và các cơ quan thực thi pháp luật đặt nghi vấn về nguồn gốc của các vật phẩm khác nhau. Met có ảnh hưởng toàn cầu; các tổ chức khác đang vật lộn với vấn đề hoàn trả cổ vật có thể sẽ làm theo.
Con số trong ngày: 36,4%, là tỷ lệ lạm phát theo năm của Pakistan trong tháng 4.
TIÊU ĐIỂM
Vấn đề người di cư ở biên giới phía Nam nước Mỹ nóng lên
Có rất ít chính sách mà cả Donald Trump lẫn Joe Biden đều tán thành. Song khi nhậm chức, ông Biden đã giữ nguyên Tiêu đề 42, một quy tắc y tế cộng đồng do ông Trump ban hành từ tháng 3 năm 2020 để cho phép chính phủ nhanh chóng trục xuất những người nhập cư trái phép. Chính sách này nhìn bề ngoài là nhằm ngăn covid-19 lây lan. Nhưng kể từ đó, Tiêu đề 42 đã được dùng để trục xuất 2,7 triệu người di cư (dù nhiều trong số những người bị trục xuất đã tìm cách nhập cảnh trở lại).
Thứ Năm này đánh dấu kết thúc giai đoạn khẩn cấp covid-19 và cùng với đó là Tiêu đề 42. Các quan chức dự đoán số lượng người vượt biên sẽ gia tăng. Hàng ngàn người đã lên đường sẵn và đợi ở miền bắc Mexico đến khi chính sách mất hiệu lực.
Chính quyền Biden đang mở rộng các con đường hợp pháp vào Mỹ đồng thời trấn áp nhập cảnh bất hợp pháp. Nhưng hệ thống có thể bị quá tải bởi số lượng lớn người di cư. Chỉ Quốc hội mới có quyền phân bổ nhiều nguồn lực hơn để xử lý người di cư và yêu cầu tị nạn, nhưng tình trạng bế tắc chính trị hiện tại khiến điều đó trở nên bất khả thi.
Liệu Trung Quốc có trên bờ vực giảm phát?
Trung Quốc nhìn chung tránh được tai họa lạm phát đã ảnh hưởng đến rất nhiều quốc gia khác sau đại dịch. “Tất cả các ngân hàng trung ương khác thực sự sẽ rất vui khi có… tỉ lệ lạm phát của ông,” người ta đã nói với thống đốc ngân hàng trung ương Trung Quốc trong chuyến thăm Mỹ gần đây của ông như vậy. Nhưng liệu Bắc Kinh có phải đối mặt với vấn đề ngược lại?
Các số liệu công bố vào thứ Năm có thể cho thấy trong tháng 4, lạm phát giảm xuống còn 0,2% so với cùng kỳ năm ngoái. Lạm phát “tại cổng nhà máy” (bao gồm giá mà các công ty trả cho các nhà sản xuất khác) đã ở mức âm. Dù lạm phát thấp là điều tốt cho các ngân hàng trung ương, giảm phát sẽ khiến họ rất lo lắng.
May mắn là Trung Quốc có thể sẽ không đi vào vùng giảm phát. Giá nhiên liệu cao bất thường một năm trước khiến giá hiện nay trông có vẻ yếu hơn khi so sánh. Tín dụng cũng đang tăng lên. Khi Trung Quốc phục hồi, các nhà máy sẽ tăng tốc và cửa hàng được lấp đầy, qua đó gây áp lực tăng giá – miễn là những lo ngại về giảm phát không làm suy yếu chính sự phục hồi có thể ngăn chặn nó.
SoftBank công bố kết quả kinh doanh
Vào thứ Năm, tập đoàn đầu tư Nhật Bản SoftBank sẽ công bố kết quả cho năm tài chính tính đến cuối tháng 3. Đây là cơ hội cho thị trường thấy được mức độ thiệt hại mà lãi suất cao và định giá ngành công nghệ thấp hơn đã gây ra cho một trong những nhà đầu tư tăng trưởng nổi bật nhất.
Năm 2000, SoftBank đầu tư 20 triệu USD vào Alibaba, một công ty công nghệ Trung Quốc. Giá trị của Alibaba sau đó tăng lên hàng trăm tỷ đô la; và đến năm 2014 SoftBank sở hữu tới một phần ba cổ phần của công ty này. Alibaba trở thành nguồn thu đều đặn – nhưng giờ đây SoftBank được cho là đã bán phần lớn cổ phần.
Các nhà đầu tư muốn biết thông tin cập nhật về chiến lược của SoftBank dành cho Arm, một nhà thiết kế chip Anh được họ mua lại từ năm 2016. Hồi tháng 3, SoftBank đã công bố kế hoạch niêm yết Arm ở New York. Một đợt IPO thành công sẽ mang lại lợi nhuận tốt trong bối cảnh con bò sữa Alibaba đã bị vắt kiệt.
Xây dựng thư viện gen người
Về mặt di truyền, con người rất giống nhau. Khoảng 99,6% bộ gen của bạn — tức chuỗi DNA duy nhất nằm trong hầu hết các tế bào của cơ thể — có thể được tìm thấy ở mọi người khác. Ngay cả những khác biệt còn lại cũng là phổ biến: hơn 95% các khác biệt sẽ được chia sẻ bởi hàng chục triệu người khác.
Nhưng những biến thể nhỏ có thể gây ra hậu quả quan trọng cho khả năng nhiễm bệnh. Vì vậy, các nhà khoa học có thể sử dụng một “thư viện” bộ gen đầy đủ để nghiên cứu các bản sắc di truyền khác nhau. Một nghiên cứu như vậy cũng có thể giúp bệnh nhân hiểu rõ hơn về chức năng gen của họ và yêu cầu điều trị tốt hơn. Theo một bài báo mới trên tạp chí khoa học Nature, một nhóm các nhà nghiên cứu quốc tế hiện đã tạo ra một “pangenome” như vậy.
Mỗi bộ gen được lắp ráp tỉ mỉ từ các đoạn DNA lấy từ các mẫu máu. Một tệp kỹ thuật số hiện chứa trình tự bộ gen của 47 người. Gen của khoảng 300 người nữa sẽ được bổ sung, bao gồm cả từ các khu vực ít đại diện như Trung Đông. Đa dạng thông tin di truyền hơn sẽ cho phép các nhà khoa học hiểu rõ về cách đột biến phát sinh qua không gian cũng như thời gian.
